Συζητώντας πρόσφατα με επικεφαλής κίνησης που κατεβαίνει στις προσεχείς δημοτικές εκλογές σε μεγάλο Δήμο των Βορείων Προαστίων, διαπιστώσαμε με θλίψη ότι στην πλειονότητά μας επιμένουμε να λειτουργούμε ως άτομα και όχι ως κοινωνία.
Του Θάνου Σταθόπουλου
Ο εν λόγω υποψήφιος μάς πληροφόρησε ότι στις επαφές που κάνει στις γειτονιές της πόλης του, πάρα πολλοί δημότες μπαίνουν απευθείας σε μια συναλλαγή μαζί του που μοιάζει περισσότερο με παζάρι. «Να σε ψηφίσω, αλλά εσύ τι θα κάνεις για μένα;». Η επισήμανσή του ότι αυτό συμβαίνει κυρίως μεταξύ των ηλικιωμένων δημοτών ελάχιστη ανακούφιση προσφέρει, αφού τα… γονίδια κληροδοτούνται στις επόμενες γενιές.
Κάτι που διαπιστώσαμε διαβάζοντας το ρεπορτάζ από την πρώτη ανοικτή συγκέντρωση των κατοίκων του Αγίου Θωμά, που φιλοξενεί πρωτοσέλιδα η σημερινή ΑΜΑΡΥΣΙΑ. Κι εκεί, δυστυχώς, μια από τα ίδια. Πολλοί κάτοικοι αδυνατούν να θέσουν σε πρώτο πλάνο τα μεγάλα προβλήματα που αντιμετωπίζουν ως κοινότητα και προτιμούν να αναλίσκονται μόνο με όσα αφορούν στην… αυλή των σπιτιών τους.
Και κάπου εδώ αρχίζουν άλλες, μελαγχολικότερες σκέψεις. Είναι τελικά οι πολιτικοί που διαφθείρουν τους πολίτες, μαθαίνοντάς τους να παζαρεύουν την ψήφο τους, ή οι πολίτες που αναγκάζουν τους πολιτικούς να υιοθετούν το μοντέλο των πελατειακών σχέσεων στην προεκλογική τακτική τους; Πολύ φοβούμαστε ότι η απάντηση στο παραπάνω ερώτημα δεν μπορεί να είναι μονοδιάστατη. Έχει μπλεχτεί τόσο πολύ αυτό το «κουβάρι» της συναλλαγής μεταξύ κυβερνήτη και κυβερνώμενου, που μοιάζει πια με το… κλασικό ερώτημα «η κότα γέννησε το αβγό ή το αβγό την κότα;».
Ωστόσο, το σημαντικότερο δεν είναι να εντοπίσουμε τη ρίζα του κακού, αλλά να μπορέσουμε να της σταματήσουμε την ανάπτυξή του. Κάποια γενιά θα πρέπει, επιτέλους, να κάνει το μεγάλο βήμα και να βγει από το τέλμα του ατομισμού της, αγωνιζόμενη για το «εμείς» και όχι για το «εγώ». Αν το κάνει, δεν θα είναι πρωτοπόρος -υπήρξαν πολλές γενιές στο παρελθόν που πάλεψαν για το σύνολο και κάποιες από αυτές χρειάστηκε να το πληρώσουν πολύ ακριβά- αλλά σίγουρα θα βάλει τον πρώτο «λίθο» για να κτίσουμε μια πραγματικά υγιή κοινωνική βάση, απαλλαγμένη από τους αρρωστημένους εθισμούς του σήμερα.
Υπάρχουν, όμως κι αυτοί που υποστηρίζουν αποκλειστικώς ότι είναι φυσιολογικό ο άνθρωπος να ασχολείται με τα προσωπικά του συμφέροντα, αφού έτσι -μέσα από μια παρεξηγημένη διαδικασία φυσικής επιλογής- καταφέρνει να επιβιώσει στον σύγχρονο κόσμο. Πόσο στέρεη είναι αυτή η «θεωρία», άραγε, στον κόσμο του σήμερα;
Η στήλη δεν υποστηρίζει ότι ο άνθρωπος πρέπει να εγκαταλείψει την προσπάθεια βελτίωσης του προσωπικού του επιπέδου διαβίωσης, θυσιάζοντας τα πάντα στο σύνολο. Ούτε αναφέρεται σε ιδανικές καταστάσεις όπου όλοι οι «άγγελοι» θα βρεθούν ξαφνικά στη μια πλευρά και όλοι οι «διάβολοι» στην άλλη, έτσι ώστε να τους ξεχωρίζουμε εύκολα.
Η στήλη υποστηρίζει ότι σήμερα η λογική τού «να βολευτούμε εμείς και όλοι οι άλλοι ας κόψουν τον λαιμό τους» δεν μπορεί να μας πάει πολύ μακριά. Απεναντίας, μας καταδικάζει να συνεχίσουμε να είμαστε έρμαια στους όποιους κατέχοντες θέσεις εξουσίας και «να φιλάμε κατουρημένες ποδιές» προκειμένου να απολαύσουμε αυτό που θα ήταν δικαίωμά μας σε μια κοινωνία η οποία θα λειτουργούσε με περισσότερο αξιοκρατικά κριτήρια.
Υπάρχει, άραγε, η «μαγιά» που θα μπορούσε να «ζυμώσει» τη γενιά της αλλαγής; Κοιτώντας γύρω σου, στη γειτονιά σου, στο χώρο εργασίας σου, στο σχολείο του παιδιού σου, στις ίδιες τις παρέες σου, απογοητεύεσαι και βιάζεσαι ν’ απαντήσεις «όχι». Μα κάπου κάπου γνωρίζεις κι ανθρώπους οι οποίοι ξεχωρίζουν, χωρίς να είναι «δημοσιοσχεσίτες», παλεύουν, χωρίς να είναι ήρωες, ξεπερνούν τον μικρόκοσμό τους, χωρίς να αυτοκαταστρέφονται, θυσιάζονται για τους άλλους, χωρίς να είναι άγιοι.
Θα μου πείτε ότι δεν βρίσκετε τέτοιους στα ψηφοδέλτια των περισσότερων συνδυασμών. Τότε αναζητήστε τους, είτε γύρω σας είτε μέσα σας, αναδείξτε τους και επιβάλλετέ τους. Αν οι τοπικές κοινωνίες είναι σοβαρή υπόθεση, ας μην την αφήσουμε στα χέρια των επαγγελματιών της πολιτικής…
