Οι δρόμοι έχουν δική τους ιστορία

Σειρά έχει τώρα το λεγόμενο «εδαφικό», που αποτελεί, άλλωστε, και το κυρίως θέμα της παρούσας έρευνας. Η συνολική έκταση της καλλικρατικής Κηφισιάς ανέρχεται σε 36.819 στρέμματα και, επιμέρους, η Κηφισιά με 25.937 στρέμματα, η Νέα Ερυθραία με 6.550 στρέμματα και η Εκάλη με 4.332 στρέμματα. Θεωρείται από τους μεγαλύτερες των Δήμων της Αττικής. Για σύγκριση, το Μαρούσι έχει έκταση 13.100 στρέμματα, το Χαλάνδρι 10.800 στρέμματα, η Αγία Παρασκευή 9.500 στρέμματα, η Λυκόβρυση-Πεύκη 3.700 στρέμματα, όπως κι επίσης, το Περιστέρι 10.500 στρέμματα και το Αιγάλεω 6.450 στρέμματα.

Στην έκτασή του, μεταξύ των άλλων, περιλαμβάνονται 913 οδοί και λεωφόροι, καθώς και 36 πλατείες, που προέρχονται από τις ακόλουθες δημοτικές «συνεισφορές».

• Κηφισιά 515 οδοί και 16 πλατείες 

• Νέα Ερυθραία 215 οδοί και 11 πλατείες

• Εκάλη 143 οδοί και 12 πλατείες 

Στο σημείο αυτό χρήσιμη είναι η επί του θέματος αναδρομή και η παρουσίαση στατιστικών και πληροφοριακών στοιχείων που προκύπτουν για κάθε πρώην Δήμο ξεχωριστά.

ΔΗΜΟΣ ΚΗΦΙΣΙΑΣ

Η αρχική ονομασία των 33 οδών του κέντρου της πραγματοποιήθηκε τον Ιούλιο του 1926 και ολοκληρώθηκε σε άλλες 35 οδούς στο τέλος του 1928,ενώ οι οδοί Κολοκοτρώνη, Λεβίδου, Αλωνίων και Δηληγιάννη, προϋπήρχαν. Τότε μάλιστα, η κεντρική οδός από τη Βίλλα Καζούλη μέχρι τον Πλάτανο, ονομάστηκε Κηφισίας, από εκεί μέχρι το Μπενάκειο (οδός Μελά) και στη συνέχεια μέχρι την Εκάλη (Λεωφόρος Μαραθώνος). Με την επέκταση της πόλης, ονοματιστήκαν και οι οδοί της Νέας Κηφισιάς (1945-1950), του Καστριού (1955), της Πολιτείας (1959-1962), και των Αδαμών (1960-1970). Σήμερα ανέρχονται σε 515, οι οποίες, ανάλογα με την ονομασία τους, υπάγονται στις ακόλουθες κατηγορίες: 

* Γεωγραφικές:179 (περιφέρειες-τοποθεσίες 73, πόλεις-χωριά 47, νήσοι 37, ποταμοί-λίμνες-όρη 22   

* Ελληνικής μυθολογίας: 100

* Έλληνες Νεώτερης Ιστορίας: 71 (εντόπιοι-Κηφισιώτες 36, πολιτικοί 22, στρατιωτικοί 9, βασιλείς 4).

* Αρχαίοι και Βυζαντινοί: 49

* Χλωρίδος και Πανίδος: 43 (δέντρα-φυτά 27, άνθη 13, ζώα-πτηνά 30)

* Θρησκευτικές: 32

* Ηρώων του 1821: 30

* Διάφορες: 5

Για τις ονοματοθεσίες των οδών της Κηφισιάς έστω και τα παρακάτω ενδιαφέροντα στοιχεία:

* Ο μεγάλος αριθμός των γεωγραφικών ονομασιών αποτελεί συνηθισμένο φαινόμενο σε όλες τις ελληνικές και όχι μόνο πόλεις.

* Οι 43 οδοί που αναφέρονται στη χλωρίδα και την πανίδα αποδεικνύουν τη διαχρονικά «πράσινη» φυσιογνωμία της πόλης.

*Στις Αδάμες (περιοχή Πελοποννησίωνν) όλες οι ονομασίες έχουν βέβαια προέλευση πελοποννησιακή.

* Οι 35 οδοί με ονόματα πολιτικών, στρατιωτικών, ακόμα και βασιλέων, οφείλεται στο γεγονός ότι αυτοί έζησαν ή κατοικούσαν κατά καιρούς στην Κηφισιά. 

* Από τους 36 εντόπιους Κηφισιώτες, οι 18 ονομασίες ανήκουν σε πεσόντες του 1940, οι οποίοι αναγράφονται και στο Ηρώο της Κηφισιάς. Σε αυτούς ανήκει και ο Χρήστος Μαντέλας, οπότε η ομώνυμη οδός δεν αφορά στον ιδρυτή της Νοτιαφρικανικής Ένωσης,  συνώνυμο του Νέλσωνα.

* Ονοματίζονται όλοι σχεδόν οι πρώην κοινοτάρχες-δήμαρχοι, ακόμα και ο κατοχικός Χτενάς, αλλά όχι οι δύο πρώτοι κοινοτάρχες της Κηφισιάς Αριστοτέλης Πράτσικας (1925-1926) και ο Κωνσταντίνος Δήμας, ενώ υπάρχει οδός με το όνομα της συζύγου του, Άννας Δήμα.

* Δεν υπάρχει οδός Πηνελόπης Δέλτα -αλλά του συζύγου της Στέφανου-, καθώς επίσης και του Κωνσταντίνου Βικέλα, αν και οι δύο ζούσαν και πέθαναν στην Κηφισιά και αποτελούν σημαντικές προσωπικότητες του νεώτερου ελληνικού βίου. 

* Ονοματίζονται 7 Πατριάρχες και όλο το μυθολογικό γένος του Θηβαίου Κάδμου: οδοί  Λαβδάκου, Λάιου, Ιοκάστης, Οιδίποδα, Ετεοκλή, Αντιγόνης, Ισμήνης, Κρέοντα.

Δεν υπάρχουν ξενικές ονομασίες, καθώς η οδός Στρέιτ αφορά σε Έλληνα πολιτικό και η οδός Τζέν, σε Κηφισιώτη δημοδιδάσκαλο. 

Τέλος, γεγονός άξιο αναφοράς είναι η ύπαρξη σήμερα 18 διαφορετικών οδών της Κηφισιάς που έχουν όμως την ίδια ονομασία:

Αχαρνών (Κάτω Κηφισιά-Αδάμες), Γεωργαντά (Αδάμες-Κεφαλάρι), Γράμμου (Αδάμες-ΚΑΤ), Αίγλης (Αδάμες-Νέα Κηφισιά), Δημοσθένους (κέντρο-Πολιτεία), Ειρήνης (Ζηρίνειο-Πανόραμα), Θέτιδος (Κεφαλάρι-Κεφαλάρι), Κρίνων (Αγία Κυριακή-Πανόραμα), Κυριαζή (Κέντρο-Αδάμες), Λευκωσίας (Νέα Κηφισια-Πολιτεία), Μουστάκα (Αδάμες-Νέα Κηφισιά),  Μουσών (κέντρο-Άνω Κηφισιά), Νέστορος (Άνω-Κάτω Κηφισιά), Πεύκων (Κεφαλάρι-Αγία Παρασκευή), Πίνδου (Κέντρο-Κεφαλάρι), Μάτσα (Κάτω Κηφισιά-Πανόραμα), Πόντου (Πολιτεία-ΚΑΤ), Φιγαλείας (Αλώνια-Αδάμες).