Ο Max Weber είχε πει το γνωστό ότι «η πολιτική είναι η τέχνη του εφικτού» και ασφαλώς όχι του επιθυμητού. «Εφικτό», η μαγική αυτή λέξη, με το συμπυκνωμένο και μεστό περιεχόμενο, την εφαρμογή της οποίας φοβάμαι πως πολλοί λίγοι πολιτικοί αντιλαμβάνονται και ακόμη λιγότεροι την εφαρμόζουν. Συνήθως οι πολιτικοί μας εφαρμόζουν το «επιθυμητό», το οποίο όμως είναι ανάμεικτο με αρκετούς ειδικούς λόγους και σκοπιμότητες. Κατά κανόνα απέχει πολύ από το εφικτό, μολονότι ισχυρίζονται ότι κάνουν το εφικτό. Αυτό το οποίο απέχειτόσο από το εφικτό όσο και από το επιθυμητό και είναι το πλέον λανθασμένο και ανησυχητικό, είναι το «εντυπωσιακό». Αυτό δηλαδή που πράττουν οι πολιτικοί για λόγους εντυπωσιασμού και μόνο, αδιαφορώντας για τις, με βεβαιότητα, δυσμενείς μέχρι καταστροφικές επιπτώσεις.
Στην αρχαία Ελλάδα το «εντυπωσιακό» εκπροσωπούσαν οι σοφιστές και οι δημαγωγοί. Για τον δημαγωγό ο Πλάτων γράφει: «Δημαγωγία είναι η τέχνη του αληθοφανούς που παραπλανά το μεγαλύτερο μέρος των πολιτών και προσπαθεί να ανασύρει από τις συνειδήσεις τους τις ψευδαισθήσεις, που έχουν ενσπείρει ορισμένοι επιτήδειοι ρήτορες σχετικά με το σύνολο των πολιτικών δραστηριοτήτων». «Ο δημαγωγός είναι ικανός να υποκρίνεται δημόσια απαγγέλλοντας μακροσκελείς λόγους μπροστά στα πλήθη», όπως αναφέρει χαρακτηριστικά ο Πλάτων στο Σοφιστή. Επομένως τα απαραίτητα προσόντα που πρέπει να διαθέτει ένας δημαγωγός είναι η εμπλοκή του στις δημόσιες υποθέσεις, η σπάνια υποκριτική του ικανότητα, η άσκηση του στη ρητορική τέχνη και η κολακεία προς τους ακροατές και συμπολίτες του.
Η ρητορική συνδεδεμένη με την δημαγωγία ισοδυναμεί με απάτη, αλλά πολύ σωστά ο Πλάτων επισημαίνει πως οι ρήτορες εξαπατούν όχι μόνο τους ακροατές τους, αλλά ενίοτε και τον ίδιο τον εαυτό τους, επειδή πολλές φορές δεν γνωρίζουν τα όρια μεταξύ των εννοιών που εξετάζουν και δεν μπορούν να διακρίνουν τις διαφορές των όντων. Την γνωσιοθεωρητική όψη του δημαγωγού, αποτελεί τον σοφιστή, γι’ αυτό και είναι χαρακτήρας πιο θεμελιώδης απ’ αυτόν. Ο σοφιστής που είναι μιμητής του σοφού ανδρός, κατέχει την τέχνη η οποία παρουσιάζει τα όντα ως μη όντα και τα μη όντα ως όντα. Υπάρχουν όμως και σοφές αναλύσεις και χαρακτηρισμοί, από τους αρχαίους φιλοσόφους για τους πολιτικούς και την πολιτική, ώστε θα ήταν χρήσιμο, αν όχι επιβεβλημένο, όλοι οι σύγχρονοι πολιτικοί μας να μελετήσουν προσεκτικά και σε βάθος τους αρχαίους αυτούς φιλοσόφους μας. Θα επανακτήσουν έτσι το χαμένο τους κύρος και αξιοπιστία, θα κερδίσουν την απολεσθείσα κοινωνική καταξίωση και θα υψωθούν εκεί που οφείλουν να βρίσκονται, έτσι ώστε να επιλέξουν από μόνοι τους, την υπεύθυνη και παραγωγική άσκηση της πολιτικής τους.
Κύριο έργο της πολιτικής είναι η συνύφανση και εναρμόνιση των ατομικών και κοινωνικών αντιθέσεων που αναφύονται κάθε στιγμή μέσα στο κοινωνικό γίγνεσθαι και είναι το λειτούργημα εκείνο στο οποίο στηρίζεται η κοινωνία και από το οποίο εξαρτάται η πρόοδος και η προκοπή των πολιτών. Τούτο είναι πλέον αναγκαίο στους νέους πολιτικούς εξ απόψεως καθηκόντων και ευθυνών, όσον και εξοικείωσης και τριβής με την πολιτική. «της πολιτικής ουκ έστιν οικείος ακροατής ο νέος. Άπειρος γαρ των κατά βίον πράξεων», λέει ο Αριστοτέλης. Ο νέος όμως άνθρωπος δεν είναι έμπειρος, διότι «πλήθος χρόνου ποιεί την εμπειρίαν» λέει ξανά ο Αριστοτέλης και συνεχίζει, «Η εμπειρία και η φρόνηση, ενορατικός νους και μία μορφή αισθήσεως», είναι οι πιο κατάλληλοι τύποι προσεγγίσεως των ηθικών και πολιτικών θεμάτων και όλα αυτά απαιτούν εγρήγορση εκ μέρους των ανθρώπων. Μια επιγραμματική αναδρομή στους αρχαίους μας φιλοσόφους, οι οποίοι κατά γενική παραδοχή, ακόμη και των Γερμανών, τα έχουν πει όλα, τα έχουν εξηγήσει όλα και τα έχουν πραγματευθεί όλα, έτσι ώστε οι φωτισμένοι γερμανοί ΝΙΤΣΕ-ΓΚΑΙΤΕ-ΣΙΛΕΡ, μας εξηγούν, επιδοκιμαστικά πιστεύουμε, γιατί … μισούν θανάσιμα την Ελλάδα!
Ο Πλάτων στον «Πολιτικό», όσο και ο Αριστοτέλης στα «Πολιτικά», αναλύουν όλους τους τύπους πολιτικής, έτσι γνωρίζοντας όλες τις εκδοχές, ο πολιτικός να χαράξει τον δικό του τύπο με τον οποίο σκοπεύει να παρουσιαστεί στους πολίτες. Ο Max Weber διακρίνει τρεις καθαρούς τύπους νόμιμης εξουσίας: Την «ορθολογική», η οποία είναι η συνήθης, την «παραδοσιακή», η οποία αναφέρεται στην κληρονομικώ δικαιώματι και την «χαρισματική» εξουσία, όπου ο Άρχων, χαρισματικός ων, εφαρμόζει τη δική του χαρισματική σοφία. Από εκεί πηγάζει και η εγελιανή έννοια του κοσμοϊστορικού ατόμου.
