Ψεκάστε, σκουπίστε, τελειώσαμε…

Κάπως έτσι θα μπορούσε να είναι ο τίτλος για την αυριανή μέρα στις Υπηρεσίες Καθαριότητας των Δήμων, με την απαραίτητη προσθήκη φυσικά και του «πληρώσαμε», ως δημότες, τα ανταποδοτικά μας, σε ιδιώτες. Μια παραδοσιακά βασική λειτουργία και αρμοδιότητα της Αυτοδιοίκησης, όπως είναι η αποκομιδή των απορριμμάτων και η καθαριότητα των πόλεων, τίθεται υπό αναθεώρηση. 

Γράφει ο Γιώργος Κανελλόπουλος

Η πολιτική αντιπαράθεση μεταξύ διοίκησης και εργαζομένων ξεκίνησε από τον Δήμο Αμαρουσίου, μετά την ειλημμένη απόφαση για τη διενέργεια διαγωνισμού ανάθεσης σε ιδιώτες του οδοκαθαρισμού της πόλης. Βεβαίως, το θέμα είχε προαναγγελθεί από τον πρόεδρο της Κεντρικής Ένωσης Δήμων Ελλάδας (ΚΕΔΕ) και δήμαρχο Αμαρουσίου Γιώργο Πατούλη, από τα τέλη του προηγούμενου χρόνου. Τότε που η διοίκηση του Δήμου Αμαρουσίου έκρινε «απολύτως επιβεβλημένη» τη διενέργεια διαγωνιστικών διαδικασιών, με σκοπό την ανάθεση σε τρίτους των εργασιών φύλαξης και καθαρισμού των δημοτικών κτηρίων κι εγκαταστάσεων, καθώς και του οδοκαθαρισμού, προκειμένου να εξυπηρετηθεί το συμφέρον της πόλης και των κατοίκων.

Η κομβική στροφή του Δήμου Αμαρουσίου προς τον ιδιωτικό τομέα συνοδεύτηκε και από την κατηγορηματική επιχειρηματολογία του δημάρχου Γιώργου Πατούλη υπέρ της επιχειρηματικότητας, «υπό όρους και διαφανείς διαδικασίες», η οποία αποκτά ιδιαίτερη σημασία, λόγω και της θεσμικής θέσης του ως πρόεδρος της Κεντρικής Ένωσης Δήμων Ελλάδος. Ο Γιώργος Πατούλης, πάντως, διευκρίνισε ότι δεν πρόκειται να κινδυνεύσει καμία υφιστάμενη θέση εργασίας στον Δήμο, τονίζοντας ότι δεν «περισσεύει κανένας εργαζόμενος».

Άλλωστε, ένας από τους λόγους που επικαλείται η διοίκηση του Δήμου Αμαρουσίου για την απόφασή της αυτή, είναι ακριβώς η έλλειψη σε απαραίτητο μόνιμο προσωπικό, ώστε να καλύπτονται οι ανάγκες καθαρισμού της πόλης και των δημοτικών εγκαταστάσεων. Όπως διευκρινιζόταν σε σχετική ανακοίνωση του Δήμου Αμαρουσίου πριν από μερικούς μήνες, στην Υπηρεσία Καθαριότητας απασχολούνταν λιγότεροι από 80 υπάλληλοι όλων των ειδικοτήτων, οι οποίοι δεν επαρκούν για να καλύψουν τις ανάγκες καθαρισμού των 17 διαφορετικών πολεοδομικών ενοτήτων του Δήμου, αλλά και τον μεγάλο αριθμό δημοτικών κτηρίων και εγκαταστάσεων. 

Το «πάγωμα» των προσλήψεων που «δένει τα χέρια» στους ΟΤΑ, ανοίγοντας άλλες πόρτες προς την ιδιωτική πρωτοβουλία, σχετίζεται πρωτίστως με τους σχεδιασμούς της κεντρικής εξουσίας και συγκεκριμένα με τον προγραμματισμό και τους χειρισμούς της κυβέρνησης στον τομέα αυτό, εφόσον και οι δανειστές πιέζουν προς τη γνωστή κατεύθυνση. 

Μια ανάσα και μόνο μπορούν να πάρουν οι δήμοι με την παράταση των συμβάσεων υπαλλήλων τους στις υπηρεσίες Καθαριότητας, βάσει αποφάσεων των Δημοτικών Συμβουλίων τους και κατ’ εφαρμογή του άρθρου 49 του Ν. 4325/2015, γνωστού ως νόμου Κατρούγκαλου. Στο πλαίσιο εφαρμογής του σχετικού νόμου «Εκδημοκρατισμός της Διοίκησης – Καταπολέμηση Γραφειοκρατίας και Ηλεκτρονική Διακυβέρνηση, αποκατάσταση αδικιών και άλλες διατάξεις» και σχετικής εγκυκλίου του υπουργείου Εσωτερικών και Διοικητικής Ανασυγκρότησης, προς τους Δήμους, προκύπτει ότι για τους υπαλλήλους οι οποίοι είχαν ενεργή σύμβαση στις 11/5/2015 και είχαν προσληφθεί για ανάγκες των Υπηρεσιών Καθαριότητας, παρέχεται η δυνατότητα παράτασης της σύμβασής τους έως 31/12/2015, κατά παρέκκλιση κάθε άλλης διάταξης.

Το νόημα που έχουν τελικά τα παραπάνω για τους δημότες, σχετίζεται πρωτίστως με την ποιότητα της παροχής των συγκεκριμένων Υπηρεσιών Καθαριότητας, αλλά και με τα ανταποδοτικά τέλη που καλούνται να πληρώσουν γι’ αυτές τα νοικοκυριά. Γιατί, αν ο ιδιώτης κοστίζει φθηνότερα και κάνει καλύτερη δουλειά, τότε αργά ή γρήγορα, εκ του νόμου της αγοράς, θα εισέλθει και σε αυτό το πεδίο. Ήδη, άλλωστε, οι Δήμοι συνεργάζονται με ιδιώτες για την αποκομιδή των πράσινων και ογκωδών απορριμμάτων -που στα Βόρεια Προάστια καταλαμβάνουν μεγαλύτερο όγκο από το μέσο όρο της Αττικής-, υπηρεσίες που δεν εκλαμβάνονται ως ανταποδοτικές βάσει του νόμου, αν τελικά και αυτά καταλήγουν στον ΧΥΤΑ Φυλής, χωρίς να αξιοποιούνται με άλλο τρόπο (κομποστοποίηση κ.α.). Είτε με τη μορφή της μίσθωσης μηχανημάτων είτε με τη μορφή ανάθεσης σε τρίτους, η ιδιωτική πρωτοβουλία έχει μπει για τα καλά στη ζωή των Δήμων. 

Το ζητούμενο για τους Δήμους σήμερα είναι πώς θα προσφέρουν φθηνότερη και πιο ποιοτική καθαριότητα στους δημότες τους, οργανώνοντας και αναβαθμίζοντας τις υπηρεσίες τους και συγκρατώντας τις θέσεις εργασίας και το υπαλληλικό δυναμικό που χρειάζονται. Προς αυτήν την κατεύθυνση θα πρέπει να πιέζουν και οι εργαζόμενοι, προκειμένου να μην απαξιωθεί η έτσι κι αλλιώς δύσκολη και επικίνδυνη για την υγεία και την ασφάλειά τους, εργασία που προσφέρουν. 

Γι’ αυτό και θα πρέπει να έχουν λόγο, πρωτίστως, βάσει της εμπειρίας τους, στο πλαίσιο της εφαρμογής ενός νέου μοντέλου διαχείρισης των απορριμμάτων, που αφορά στην αποκεντρωμένη διαχείριση με έμφαση στην προδιαλογή των υλικών. Ο στόχος έχει τεθεί και είναι η διαχείριση του μεγαλύτερου μέρους των απορριμμάτων να γίνεται στο επίπεδο του Δήμου. Σε αυτό το πλαίσιο, εργαζόμενοι και δημοτικοί άρχοντες θα πρέπει να συνεργαστούν και να αναζητήσουν το νέο ρόλο τους για τη δραστική μείωση των αποβλήτων που παραμένουν σε σύμμεικτη μορφή και οδηγούνται σε επεξεργασία και σε τελική διάθεση.