Μπορεί όλη σχεδόν η Ευρώπη να αλλάξει τις συνήθειές της, τις παραδόσεις, τα έθιμά της –δεν αναφέρομαι στα ήθη, γιατί αυτά έχουν αλλάξει προ πολλού· ούτε και στη γλώσσα, γιατί κι αυτή αλλοιώθηκε ή επισκιάστηκε από άλλη γλώσσα των εμπορικών συναλλαγών ή της συνθηματικής γλώσσας (αργκό) γκρίκλις ελληνική με λατινικά γράμματα κλπ.- με το πέρασμα του χρόνου-, όμως οι Βρετανοί δεν αλλάζουν με τίποτα μακροχρόνιες πατροπαράδοτες συνήθειες.
Ακόμη μπορεί ολόκληρος ο κόσμος να υποστεί κοσμογονικές αλλαγές όμως αυτές δε μπορούν ν’ αγγίξουν τη Βρετανία. Οι Βρετανοί είναι ένας βόρειος λαός, που τηρεί ευλαβικά και δεν αλλάζει τίποτε στο εσωτερικό ή εξωτερικό του περιβάλλον ακόμη και στα αντικείμενα, που χρησιμοποιεί στην προσωπική του ζωή. Διατηρεί τις συνήθειές του.
Και αυτό δεν αφορά μόνο τους προβεβηκότες, που θα λέγαμε πως εξακολουθούν να είναι πιστοί στα πατροπαράδοτά τους, στις ιδέες τους και τις συνήθειές τους αλλά και τους νέους, που ακολουθούν την ίδια γραμμή. Όμως αυτοί δοκιμάζουν πότε πότε και τις νεότερες τάσεις, ξεφεύγοντας από τις παλιές καθιερωμένες, έτσι, για να νεωτερίσουν.
Η πλειονότητα των Βρετανών επαναλαμβάνει ακριβώς καθημερινά την προηγούμενη ημέρα με σχεδόν τις ίδιες συνήθειες. Πηγαίνουν στο ίδιο κέντρο διασκέδασης, στο ίδιο ξενοδοχείο για διακοπές, ακόμη επιθυμούν να μείνουν και στο ίδιο δωμάτιο, για τούτο προγραμματίζουν πολύ νωρίς, για να κλείσουν τις συμφωνίες τους. Παίρνουν το τσάι τους την ίδια πάντα ώρα κλπ. Αν και δεν το υποπτεύεται κανείς όμως από πολλά μικροπράγματα συνθέτουν εκείνοι τον αυστηρό βρετανικό τρόπο ζωής τους.
Στο κυκλοφοριακό, ενώ όλα σχεδόν τα κράτη του κόσμου έχουν εφαρμόσει την κυκλοφορία των οχημάτων να γίνεται δεξιά, στην Αγγλία και μάλιστα στο Λονδίνο περισσότερο αυστηρά η κυκλοφορία των οχημάτων γίνεται αριστερά. [Σημείωση: Ο Ρόμπερτ Γουόλκε στο αυγουστιανό (2015) εκδοθέν βιβλίο του «Τι θα απαντούσε ο Αϊνστάιν» από την εφημ. «Το Βήμα» σελ. 25, γράφει σχετικά χαριτολογώντας «Οι αναγνώστες του βιβλίου στη Βρετανία, στην Ιαπωνία και στις άλλες χώρες, που οδηγούν στ’ αριστερά θα χρειαστεί απλώς να αντιμεταθέσουν τις λέξεις «αριστερά» και «δεξιά» στις προηγούμενες παραγράφους, ώστε τα πάντα να τους πάνε δεξιά. Αριστερά δηλαδή. Ξέρεις εσύ … αναγνώστη!
Όσο για μας, όταν είμαστε μικρά μαρουσιωτόπουλα και παίζαμε στις αλάνες, μας έλεγαν «ψάχτε να βρείτε το τετράφυλλο τριφύλλι. Είναι πολύ τυχερό. Όταν το βρείτε όλα θα σας έρθουν στο δρόμο σας αυτόματα δεξιά δηλαδή ευνοϊκά στη ζωή σας». Αλλά πού να το βρούμε; Όλο το ψάχναμε κι όλο μας κορόιδευαν. «Προσπαθήστε, θα το βρείτε». Επέμειναν. «Είναι σπάνιο». Τότε εμείς χωρίζαμε ένα φύλλο από το τριφύλλι στα δύο και συνολικά τα κάναμε τέσσερα. Το βρήκαμε, φωνάζαμε. Έτσι ξεγελούσαμε τον εαυτό μας και τους άλλους. Αλλά αυτό ήταν πανάκεια. Μερικοί όμως το είχαν βρει. Το αποξήραιναν στις σελίδες του μαθητικού λευκώματος. Δεν ξέρω, αν τα πράγματα τους ήρθαν δεξιά ή αριστερά, δηλαδή καλά ή άσχημα, ευνοϊκά ή δύσκολα.
Μήπως οι Βρετανοί και οι άλλοι λαοί, που οδηγούν αριστερά τα οχήματα έχουν άλλη προοπτική αλλαγής σημασίας των λέξεων στην πράξη; Π.χ. μπερδεύουν έστω και ηθελημένα τα μάρμαρα με τα γλυπτά;… Αναγνώστη, αναγνώστρια ξέρεις εσύ!…] Αλλά το μπέρδεμα αυτό έχει γενικευτεί σήμερα και στα καθ’ ημάς χωρίς διόλου να ενοχλεί. O tempora o mores!
Η αριστερή κυκλοφορία των οχημάτων ξενίζει τον επισκέπτη της χώρας. Ιδιαίτερα, όταν ο επισκέπτης της χώρας από το αεροδρόμιο του Χήθροου μπαίνει στο Λονδίνο και αντιμετωπίζει αυτήν την κυκλοφορία. Οι άλλοι ξένοι όχι μόνο θεωρούν ιδιορρυθμία των Βρετανών αυτό το είδος της κυκλοφορίας αλλά και διαμαρτύρονται. Αλλά μένουν στη διαμαρτυρία με μία κλήση ή κλήτευση παρανομίας στο χέρι και με άμεση κατάθεση σημαντικού χρηματικού ποσού στο αντίστοιχο ταμείο. Και καλά τα πράγματα να μείνουν εκεί. Υπάρχουν και τα περαιτέρω.
Οι Βρετανοί είναι αμετάπειστοι. Δεν εννοούν ν’ αλλάξουν την παράδοσή τους, όπως η βασίλισσα την κόμμωσή της, που καλύπτεται πάντοτε από το ομοίου χρώματος με το φόρεμά της καπέλο της.
Οι αρχαίοι Ρωμαίοι κατακτητές, όταν κατέλαβαν την περιοχή της Βρετάνης στη Γαλλία, ονόμασαν και τους άλλους κατοίκους πέραν του στενού της Μάγχης Βρετανούς – πράγμα συνηθισμένο και σήμερα. Π.χ. Οι Τούρκοι μάς ονομάζουν Γιουνάν, γιατί πρώτα ήρθαν σε επικοινωνία με τους Ίωνες της Μικρασίας. Οι Άγγλοι όμως αντέδρασαν για την ονομασία «Βρετάνη – Βρετανοί». Πάραυτα τη χώρα τους ονόμασαν Ηνωμένο Βασίλειο. Δε θέλησαν να ασπαστούν το όνομα Μεγάλη Βρετανία έστω κολακευτικά. Το όνομα όμως Βρετάνη οι Γάλλοι ήθελαν να το περιφρουρήσουν, γιατί γινόταν λόγος για το δικό τους έδαφος, μια ονομασία παλαιών ρωμαϊκών χρόνων.
Το ίδιο έγινε και με την Αυστρία με την επέκταση εδαφών της Ιλλυρίας, που διεκδικούσε εδάφη για υπαρκτική κρατική υπόσταση. Ο Βίσμαρκ (1815 – 1898) πρωτεργάτης της ενοποίησης της Γερμανίας, τους επανέφερε στην τάξη. Κατάργησε αμέσως και τον γεωγραφικό όρο Ιλλυρία.
Όμως στα ελληνικά πράγματα εμείς δε νιώσαμε το ίδιο για τα Σκόπια, που σφετερίστηκαν το όνομα Μακεδονία και την ιστορία μας, για να δημιουργήσουν κρατική οντότητα στη Βαλκανική. Απεμπόλησαν το δικό τους Βαρντάρσκα και θέσπισαν, κλέπτοντας το δικό μας Μακεδονία.
Και είναι πρωτοφανές στα ιστορικά χρονικά ένα κράτος να μη θέλει να στηρίζεται στην παράδοσή του. Τα Σκόπια το έπραξαν. Γιατί ήθελαν ιστορική υπόσταση στη Βαλκανική και δίπλα μας για να ζεσταίνονται στο τζάκι από την ίδια τη δική μας ιστορία. Όμως οι Βρετανοί δεν ήθελαν άλλους ξένους προς αυτούς λαούς να μοιράζονται δικά τους ονόματα και οι Γάλλοι να μπερδεύονται ονομασίες περιοχών τους με άλλες, γιατί εγείρονται αξιώσεις.
Το Λονδίνο χτίστηκε στις όχθες του ποταμού Τάμεση από τους Ρωμαίους κατακτητές. Πληροφορίες αντλούμε από το Ρωμαίο πολιτικό συγγραφέα δικτάτορα και αυτοκράτορα Γάιο Ιούλιο Καίσαρα (100-44 π.Χ.) που μας άφησε τα γνωστά απομνημονεύματά του για το Γαλατικό και τον εμφύλιο πόλεμο της Ρώμης. Σχετικά γράφει και ο Σουητώνιος, για να παραλείψω πολλούς άλλους Λατίνους συγγραφείς.
Οι Βρετανοί από αρχαιοτάτους χρόνους ήταν υποχρεωμένοι, ζώντας ζωή μέσα σε πλούσια βλάστηση και σε λόχμες, τόπους κατάλληλους για κρύπτες αγριμιών και θηραμάτων καθώς και άλλων ευρωπαϊκών βόρειων βαρβαρικών φύλων, να προφυλάσσονται από τους εχθρούς τους. Πάντα έπρεπε να βαδίζουν κάτω από πυκνόφυλλα δέντρα ή θάμνους έχοντας τα νώτα τους καλυμμένα από την πλούσια βλάστηση, για να μη γίνονται ορατοί. Ακολουθούσαν λοιπόν τοίχους κτισμάτων ή παρυφές δασών, προστατεύοντας το αριστερό μέρος του σώματός τους με προφύλαξη έχοντας όμως ελεύθερα το δεξί τους χέρι με το οποίο θα έριχναν το βέλος από το τόξο τους ή το ακόντιο. Το βέλος ήταν γι΄αυτούς ζωή και αν τόξευαν άσκοπα και σημάδευαν άστοχα θα έχαναν μέρος της ζωής τους, θα έχαναν την τροφή τους, γιατί η αναπλήρωση του βέλους δεν ήταν εύκολη. Αυτή τη διαπίστωση την έχουμε από τους αρχαίους Έλληνες. Ο Ηράκλειτος σημειώνει: Τω ουν τόξῳ όνομα βίος, έργον δε θάνατος (= Το όνομα του τόξου είναι βίος (=ζωή), έργο δε θάνατος).
Επειδή λοιπόν πάντα στο δρομολόγιό τους στο δάσος ή σε κατοικημένους χώρους είχαν στο νου τους την κάλυψή τους από αριστερά, αυτό αποτελούσε τρόπο ζωής στην κυκλοφορία τους και γνώρισμα πορείας τους στο δρόμο της μεγάλης πόλης. Το ίδιο έκαναν και οι Τάταροι του Μεσαίωνα.
Με αυτό συμφώνησε, έδειξε πως συμφώνησε, και ο Άγγλος ξεναγός μας, ίσως για να μας καλοκαρδίσει! Βρετανική ευγένεια!
Όλοι οι λαοί έχουν ή ενέχουν κάποιο στοιχείο, που η εξήγησή του κρύβεται μέσα στους αιώνες. Οι μεταγενέστεροι ερμηνευτές προσπαθούν να ερμηνεύσουν την προέλευσή του. Γιατί τάχα οι σκοπεύοντες κλείνουν το ένα τους μάτι, για να έχουν καλύτερη ευστοχία; Η μυθολογία μάς παρέχει πολλά παραδείγματα. Οι Κύκλωπες π.χ. ήταν μονόφθαλμοι ή δυόφθαλμοι; Οι Κένταυροι, οι Αμαζόνες, οι σύγχρονες γιαπωνέζες γκέισες και άλλες περιπτώσεις σωματικών διαμαρτιών, που υποβάλλονται ή υποβάλλονταν οι λαοί της υδρογείου πώς εξηγούνται; Έχουν κάποια βάση; Ας το ερευνήσουμε!
Δημήτρης Μασούρης, Σχολικός Σύμβουλος Φιλολόγων
