ΓΙΩΡΓΟΣ ΠΑΤΟΥΛΗΣ
Περιφερειάρχης Αττικής
Η υιοθέτηση του μοντέλου της Κυκλικής Οικονομίας και η διαχείριση των στερεών αποβλήτων του Λεκανοπεδίου Αττικής, με τρόπο φιλικό στο περιβάλλον και τη δημόσια υγεία, αποτελούν προτεραιότητα για τη διοίκηση της Περιφέρειας Αττικής:
Πρέπει να δρομολογηθεί, άμεσα, λύση σε ένα κρίσιμο, επείγον και δύσκολο πρόβλημα που παραμένει άλυτο τα τελευταία 20 χρόνια. Και παραμένει άλυτο, είτε γιατί κάποιοι φοβήθηκαν το πολιτικό κόστος που συνεπάγεται η λύση δύσκολων ζητημάτων, είτε γιατί προκρίθηκαν ανεφάρμοστα σχέδια που κόστιζαν πανάκριβα ή υπηρετούσαν πολιτικές ιδεοληψίες.
Η Αττική βρίσκεται μακριά από τους στόχους
Στην Περιφέρεια Αττικής διαπιστώνεται, σήμερα, σημαντική απόκλιση από τους στόχους που έχουν τεθεί σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο για τη διαχείριση αποβλήτων και ειδικότερα τη συλλογή, προετοιμασία για επαναχρησιμοποίηση και ανακύκλωση των διαφόρων ρευμάτων.
Σύμφωνα με την υφιστάμενη κατάσταση διαχείρισης:
-Παράγονται σε ετήσια βάση 2,2 εκ. τόνοι στερεών αποβλήτων.
-Από αυτήν την ποσότητα, 1,7 εκ. τόνοι οδηγούνται σε ταφή, με ποσοστό μικρότερο από 25% να διαλέγεται στην πηγή και να ανακτάται.
Είναι ξεκάθαρο, ότι ο πρόσφατος ΕΣΔΑ μεγαλώνει ακόμα περισσότερο το χάσμα που υπάρχει μεταξύ της υφιστάμενης διαχείρισης απορριμμάτων και των ελάχιστων απαιτήσεων εναρμόνισης με το ευρωπαϊκό και εθνικό πρότυπο.
Μετά από μια χαμένη περίοδο σχεδόν 20 χρόνων, πρέπει να τρέξουμε και να κάνουμε στα επόμενα 2-3 χρόνια, ότι δεν έγινε στο παρελθόν.
Ο νέος, ρεαλιστικός κι εφαρμόσιμος, περιφερειακός σχεδιασμός για την Αττική
Στο πλαίσιο των νέων Σχεδίων Δράσης για την Κυκλική Οικονομία (ευρωπαϊκό και εθνικό), και του Εθνικού Σχεδίου Διαχείρισης (ΕΣΔΑ), αναθεωρείται το ΠΕΣΔΑ Αττικής, με γνώμονα την αντιστροφή της ζοφερής υφιστάμενης κατάστασης, με σφικτά χρονοδιαγράμματα, σαφώς καθορισμένες και κοστολογημένες δράσεις, και εξασφαλισμένα χρηματοδοτικά εργαλεία.
Στο πλαίσιο αυτό προβλέπονται:
1. Υποδομές για την επισκευή και επαναχρησιμοποίηση υλικών ως μέτρο πρόληψης της παραγωγής αποβλήτων, βελτίωσης της καταναλωτικής συμπεριφοράς και ενίσχυσης των ευπαθών – ευάλωτων ομάδων.
2. Υποδομές για ανάπτυξη δικτύων για διαλογή στην πηγή, βιοαποβλήτων και διακριτών ρευμάτων ανακυκλώσιμων υλικών, η ποσότητα των οποίων αφορούν σε 60% της συνολικής ποσότητας ΑΣΑ.
3. Υποδομές για την κυκλική διαχείριση των βιοαποβλήτων. Προβλέπονται 10 αποκεντρωμένα πάρκα κυκλικής διαχείρισης και 4 κεντρικά πάρκα σε όλη την Περιφέρεια Αττικής, στα οποία οδηγούνται τα προδιαλεγμένα βιοαπόβλητα, η ποσότητα των οποίων αντιστοιχεί στο 20% της συνολικής ποσότητας ΑΣΑ.
4. Για τη διαχείριση του 40% των υπολειμματικών σύμμεικτων προβλέπονται πέντε Πάρκα Κυκλικής Οικονομίας, τα οποία έχουν ως στόχο να ενσωματώσουν πρότυπες εγκαταστάσεις κυκλικής & συμβιωτικής διαχείρισης αποβλήτων, ανοικτές σε πολίτες, εκπαιδευτικά ιδρύματα και παραγωγικούς φορείς. Η φιλοσοφία σχεδιασμού των πάρκων είναι τα υπολειμματικά σύμμεικτα απόβλητα να μετατρέπονται σε χρήσιμα προϊόντα σε μια Κυκλική Οικονομία διαχείρισης που θα φτάνει το 2030 σε ποσοστό 96%, με μόνο ένα μικρό ποσοστό 4% υπολειμμάτων να διαφεύγει του κύκλου διαχείρισης προς ταφή. Στις εν λόγω υποδομές δεν περιλαμβάνονται μονάδες θερμικής επεξεργασίας, οι οποίες σύμφωνα με το υπό ψήφιση νομοσχέδιο για την ανακύκλωση, αποτελούν αποκλειστική αρμοδιότητα του ΥΠΕΝ.
Δράσεις σε εξέλιξη για τη διαχείριση αποβλήτων στην Αττική
Η Περιφέρεια Αττικής και ο ΕΔΣΝΑ έχουν προχωρήσει στην υλοποίηση δράσεων διαχείρισης αποβλήτων, που βασίζονται στις αρχές της Βιώσιμης Ανάπτυξης, της Κυκλικής Οικονομίας και της ιεράρχησης των αποβλήτων. Οι δράσεις αυτές αφορούν.
1. Την Επαναχρησιμοποίηση
Ο ΕΔΣΝΑ, προσανατολίζεται στην υλοποίηση δύο Κέντρων Δημιουργικής Επαναχρησιμοποίησης Υλικών (ΚΔΕΥ) τα οποία, σε συνεργασία με τα ΚΔΕΥ των δήμων, θα συνεισφέρουν στην ανάπτυξη σχετικών δραστηριοτήτων αλλά και στη δημιουργία μιας μεγαλύτερης και πιο βιώσιμης αγοράς επαναχρησιμοποίησης στην Αττική.
2. Την Ανακύκλωση
Η ανακύκλωση βρέθηκε από την Αρχή στο κέντρο των προτεραιοτήτων της Περιφέρειας Αττικής και του ΕΔΣΝΑ. Με γνώμονα την επίτευξη των στόχων της Αττικής μέσα από δράσεις διαλογής στην πηγή, έχουμε προχωρήσει στη δημοπράτηση:
-Της προμήθειας 80 απορριμματοφόρων για τη διαλογή στην πηγή βιοαποβλήτων και 60 Κινητών «Πράσινων Σημείων» για την ανάπτυξη προγραμμάτων διαλογής στην πηγή βιοαποβλήτων και λοιπών ανακυκλώσιμων αποβλήτων. Τα απορριμματοφόρα έχουν, ήδη, διατεθεί από τον ΕΔΣΝΑ στους δήμους της Αττικής, οι οποίοι τα έχουν αναπτύξει και κάνουν χρήση αυτών.
-Της προμήθειας 10.000 περίπου κάδων διαφόρων μεγεθών για την ανάπτυξη προγραμμάτων διαλογής στην πηγή βιοαποβλήτων και έντυπου χαρτιού.
-Της προμήθειας 120 απορριμματοφόρων μέσω χρηματοδοτικής μίσθωσης για την περαιτέρω ανάπτυξη προγραμμάτων διαλογής στην πηγή βιοαποβλήτων.
-Της προμήθειας επιπλέον 19.000 καφέ κάδων.
-Της προμήθειας εξοπλισμού για την οργάνωση και ανάπτυξη προγραμμάτων διαλογής στην πηγή βιοαποβλήτων και λοιπών ανακυκλώσιμων υλικών. Ο υπό προμήθεια εξοπλισμός περιλαμβάνει επιφανειακές γωνιές ανακύκλωσης για 6, 8, 10 ρεύματα αποβλήτων, υπόγειες γωνιές ανακύκλωσης 2 έως 5 ρευμάτων αποβλήτων, πολυκέντρα ανακύκλωσης, κιόσκια ανακύκλωσης, εξυπνες νησίδες διακριτής συλλογής ανακυκλώσιμων υλικών και βιοαποβλήτων.
-Για την ευαισθητοποίηση, εκπαίδευση και ενημέρωση των πολιτών στα ζητήματα διαλογής στην πηγή αποβλήτων, ο ΕΔΣΝΑ θα υλοποιήσει πρόγραμμα με αντικείμενο τις «Ενέργειες Προβολής και Επικοινωνίας των Δράσεων και Πολιτικών Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων».
Με τις παραπάνω ενέργειες του ΕΔΣΝΑ, σε συνεργασία με την Περιφέρεια Αττικής, οι δήμοι, αποκτούν δωρεάν, τον υλικοτεχνικό εξοπλισμό που εκ των πραγμάτων τούς είναι απαραίτητος για να προχωρήσουν στην υλοποίηση προγραμμάτων ανακύκλωσης και εκτροπής σημαντικών ποσοτήτων από την ταφή.
Η σωστή χρήση του εξοπλισμού θα επιφέρει:
-Σημαντική μείωση του κόστους της ανακύκλωσης.
-Σημαντική μείωση του κόστους διαχείρισης απορριμμάτων, λόγω της αποφυγής του φόρου ταφής που εκκινεί από τα 20 ευρώ ανά τόνο το 2022 και θα φτάσει τα 55 ευρώ ανά τόνο το 2027.
-Αυξημένη δυνατότητα εφαρμογής του συστήματος «Πληρώνω όσο Πετάω» που πλέον γίνεται υποχρεωτική η εφαρμογή του.
3. Τη δημιουργία Νέων Υποδομών
Για την επεξεργασία και διάθεση των ΑΣΑ έχουν ήδη δημοπρατηθεί τα ακόλουθα έργα:
-Είναι σε εξέλιξη η διαδικασία δημοπράτησης της ΜΕΑ Γραμματικού.
-Υλοποιείται το έργο «Αναβάθμιση και Λειτουργία του ΕΜΑ Άνω Λιοσίων» και μετατροπή αυτού σε «Πράσινο Εργοστάσιο», με δυναμικότητα 300.000 tn/y (ΑΣΑ και προδιαλεγμένα βιοαπόβλητα).
-Είναι σε εξέλιξη οι μελέτες χωροθέτησης των μονάδων Κεντρικού Τομέα και της Π.Ε. Πειραιά ενώ πρόκειται να δημοπρατηθεί και η σχετική μελέτη χωροθέτησης για τον Νότιο Τομέα.
-Είναι σε εξέλιξη διαδικασία δημοπράτησης των ΜΕΑ για τις ανάγκες της Π.Ε. Πειραιά και του Κεντρικού Τομέα Αθηνών μέσω ΣΔΙΤ αφού πρώτα τα δύο έργα εντάχθηκαν στον κατάλογο των έργων ΣΔΙΤ με απόφαση της αρμόδιας Διυπουργικής Επιτροπής.
-Για την κάλυψη των αναγκών της Περιφέρειας για ασφαλή ταφή στον ΧΥΤΑ Φυλής υλοποιείται έργο μεταβατικής διαχείρισης, το οποίο περιλαμβάνει κατασκευή νέων κυττάρων υγειονομικής ταφής χωρητικότητας τουλάχιστον 4.000.000 m3.
-Για την ωρίμανση των μονάδων επεξεργασίας (ΜΕΒΑ) που χωροθετούνται κατά προτεραιότητα εντός των αποκεντρωμένων πάρκων κυκλικής διαχείρισης προδιαλεγμένων οργανικών, ο ΕΔΣΝΑ έχει δημοπρατήσει τις σχετικές μελέτες για την περιβαλλοντική αδειοδότηση, τον τεχνικό σχεδιασμό και τη δημοπράτηση των έργων.
