Η πολυαναμενόμενη διοικητική μεταρρύθμιση για την Τοπική Αυτοδιοίκηση, διά χειρός του αρμόδιου υπουργού Γιάννη Ραγκούση, τίθεται από σήμερα σε δημόσια διαβούλευση, καλύπτοντας ευρύτατο πλέγμα ζητημάτων, πλην των χωροταξικών συνενώσεων, που έπονται…
Οι αρχές του νομοσχεδίου για τη «Νέα Αρχιτεκτονική για την Αυτοδιοίκηση και την Αποκεντρωμένη Διοίκηση» πήραν «πράσινο φως» από το Υπουργικό Συμβούλιο, παρά τις ενστάσεις που διατυπώθηκαν, κυρίως σε ό,τι αφορά τη διατήρηση της Περιφέρειας Αθηνών ως έχει.
Kάτι όμως που, σύμφωνα με πληροφορίες, δεν πρέπει να θεωρείται δεδομένο, καθώς όπως δήλωσε ο πρωθυπουργός Γιώργος Παπανδρέου, οι παρατηρήσεις θα ληφθούν υπ’ όψιν, ενώ ανοιχτό στη διαβούλευση παραμένει και το θέμα των χωροταξικών συνενώσεων, καθώς το υπουργείο αναμένει τις θέσεις των αιρετών.
Οι κυριότερες παρεμβάσεις που επιχειρούνται με τον «Καλλικράτη» έχουν ως εξής:
- Οι δήμοι και κοινότητες, μέσω των συνενώσεων, από 1.034 θα περιοριστούν σε λιγότερους από 370, με «πυξίδα» για τις συνενώσεις τις σχετικές μελέτες που έχει εκπονήσει το Ινστιτούτο Τοπικής Αυτοδιοίκησης (ΙΤΑ) και έχει εγκρίνει η ΚΕΔΚΕ. Σημειώνεται ότι το ΙΤΑ έχει εκπονήσει τρία σενάρια διοικητικών συνενώσεων ανά νομό, ενώ δεν έχουν εκπονηθεί «σενάρια» για ενοποιήσεις στην Β’ Περιφέρεια Αθήνας. Αποτέλεσμα, από τα περίπου 6.000 νομικά πρόσωπα και δημοτικές επιχειρήσεις των δήμων, θα επιβιώσουν διά του «Καλλικράτη» λιγότερα από 2.000, καταργούνται δηλαδή περίπου 4.000.
- Θεσπίζεται ο αιρετός περιφερειάρχης στις 13 διοικητικές περιφέρειες της χώρας που υφίστανται σήμερα, εκ των οποίων μητροπολιτικές αρμοδιότητες θα έχει μόνον η Περιφέρεια της Αθήνας. Πλην του αιρετού περιφερειάρχη, εισάγονται επίσης ο αντιπεριφερειάρχης, θεματικός και τοπικός και η Περιφερειακή Εκτελεστική Επιτροπή.
- Θεσπίζονται ως κρατικοί ελεγκτικοί μηχανισμοί 7 Γενικές Διοικήσεις που αντικαθιστούν τις 13 κρατικές περιφέρειες. Τη γενική διεύθυνση των Γενικών Διοικήσεων θα έχει μόνιμος δημόσιος υπάλληλος, που θα επιλέγεται μέσω διαδικασιών ΑΣΕΠ.
- Επίσης, καθιερώνεται Ειδική Αυτοτελής Υπηρεσία Εποπτείας των ΟΤΑ, εισάγεται καθολικά το διπλογραφικό σύστημα και κάθε δαπάνη των δήμων θα ελέγχεται προκαταβολικά.
- Σε ό,τι αφορά το μείζον ζήτημα της ενοποίησης, το οικονομικό κόστος της νέας μεταρρύθμισης, το οποίο η ΚΕΔΚΕ υπολογίζει σε 4 δισ. ευρώ (και θεωρεί την εξασφάλισή του ως εκ των ων ουκ άνευ για να συναινέσει στον «Καλλικράτη»), ο κ. Γιάννης Ραγκούσης ανέφερε ότι έως τώρα οι πόροι της Τοπικής Αυτοδιοίκησης απορρέουν από τα τέλη κυκλοφορίας και τον φόρο εισοδήματος. Σύμφωνα με τις νέες προβλέψεις, θα απορρέουν και από τον ΦΠΑ. Με τον τρόπο αυτό, όπως ανέφερε, τα δημοτικά έσοδα θα συνδέονται άμεσα με την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής. (Και πρακτικά τα έσοδα των δήμων από την κεντρική διοίκηση, θα υπόκεινται και αυτά στην ελαστικότητα των έμμεσων φόρων). Επίσης, ο υπουργός ανακοίνωσε ότι η κατανομή των πόρων θα γίνεται με γεωγραφικά και οικονομικά κριτήρια, ενώ θα υπάρχει ενιαία στρατηγική και σχεδιασμός με βάση την «πράσινη ανάπτυξη». Πλην της κεντρικής χρηματοδότησης, μέσω άμεσων και έμμεσων φόρων, πόροι θα προέρχονται από την αναθεώρηση του ΕΣΠΑ.
- Για να μπορέσουν να λειτουργήσουν αποτελεσματικά οι νέες αυτοδιοικητικές οντότητες, θα χρηματοδοτείται η πρόσληψη επιστημονικού προσωπικού, που είναι απαραίτητο για τη στελέχωση υπηρεσιών του ΟΤΑ.
- Για την καλύτερη και ομαλότερη μετάβαση στη Νέα Αρχιτεκτονική της Αυτοδιοίκησης και της Αποκεντρωμένης Διοίκησης, αλλά και την υποστήριξή της στα πρώτα χρόνια λειτουργίας της, δημιουργείται το ολοκληρωμένο επιχειρησιακό πρόγραμμα Ελληνική Αρχιτεκτονική Διοίκησης και Αυτοδιοίκησης-«ΕΛΛΑΔΑ», το οποίο περιέχει τη χρηματοδότηση έργων και δράσεων, τόσο από κοινοτικούς, όσο και από εθνικούς πόρους.
- Σε ό,τι αφορά τους πρωτοβάθμιους ΟΤΑ, θεσπίζονται οι θεματικές Δημαρχιακές Επιτροπές, με ενισχυμένο ρόλο στη λειτουργία του Δήμου, καθιερώνεται ο τοπικός αντιδήμαρχος, ο οποίος θα εκπροσωπεί γεωγραφικά τη συνενωθείσα δημοτική ανεξάρτητη οντότητα, παραμένει ως έχει ο θεματικός αντιδήμαρχος, ενώ υπάρχει πρόβλεψη για αύξηση του αριθμού των δημοτικών συμβούλων.
- Επίσης, εισάγονται ο θεσμός του αιρετού Συνήγορου του Δημότη και της Επιχείρησης σε κάθε Δήμο και σε κάθε Περιφέρεια, εξαγγέλθηκε η δημιουργία δημοτικών Κέντρων Εξυπηρέτησης Πολιτών και η «έξυπνη» κάρτα του δημότη.
Μαρία Ζαρίφη
