Τη θέσπιση ενός νέου αναπτυξιακού προγράμματος, του προγράμματος «Ελληνική Αρχιτεκτονική Διοίκησης και Αυτοδιοίκησης» του προγράμματος «ΕΛΛΑΔΑ», στο οποίο, με τη συμμετοχή πια της ίδιας της Αυτοδιοίκησης, αρθρώνονται δράσεις που θα συμβάλλουν με νέους πια όρους στην αναπτυξιακή επανεκκίνηση της χώρας. Αυτά τα 16 νομοσχέδια στην πραγματικότητα που έχουμε μπροστά μας συγκροτούν αυτά τη νέα αρχιτεκτονική της Αυτοδιοίκησης και της αποκεντρωμένης Διοίκησης τα οποία, πέραν από την αιτιολογική έκθεση και την έκθεση αξιολόγησης συνεπειών και ρυθμίσεων, συνοδεύονται και από το επιχειρησιακό πρόγραμμα για την εφαρμογή του «Καλλικράτη». Στόχος του «Καλλικράτη» είναι γι’ αυτό να αποκτήσουμε επιτέλους ένα καλό κράτος, σύγχρονο και αποτελεσματικό, επιτελικό και αποκεντρωμένο, που ανοίγει νέους δρόμους ανάπτυξης, ένα κράτος «νοικοκύρη» που έχει ανάγκη ο Έλληνας πολίτης, που σέβεται τα χρήματα των Ελλήνων φορολογουμένων, ένα κράτος βοηθό του πολίτη και της επιχείρησης.
Πρώτο βήμα: να περιορίσουμε δραστικά τους Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης της χώρας, ώστε να γίνουν μεγαλύτεροι, ισχυρότεροι και περισσότερο αποτελεσματικοί στην άσκηση των αρμοδιοτήτων που τους ανατίθενται. Οι 910 Δήμοι και οι 124 Κοινότητες που υπάρχουν σήμερα συνενώνονται σε 333 έως 343 Δήμους. Οι 57 Νομαρχίες και τα 19 Επαρχεία καταργούνται και αντικαθίστανται από 13 αιρετές Περιφέρειες και οι 13 κρατικές Περιφέρειες αντικαθίσταται με τη σειρά τους από 7 αποκεντρωμένες Διοικήσεις.
Οι εξοικονομήσεις του «Καλλικράτη» : Οι δραστικές συνενώσεις επηρεάζουν το σύνολο της δομής και λειτουργίας των ΟΤΑ, όπως είναι φυσικό, οδηγώντας σε σημαντική εξοικονόμηση πόρων. Για παράδειγμα, ο αριθμός των δημοτικών συμβούλων από 16.150 που είναι σήμερα περιορίζεται στους μισούς περίπου. Επίσης οι 195 θέσεις Αντινομαρχών αντικαθίστανται από τις μισές Αντιπεριφερειαρχών και οι 1.496 νομαρχιακοί σύμβουλοι αντικαθίστανται από 703 περιφερειακούς συμβούλους.
Συνολικά οι περισσότερες από 50.000 θέσεις πολιτικού προσωπικού μειώνονται σε 25.000 θέσεις. Μόνο δε από τη μείωση αυτών των θέσεων πραγματοποιείται εξοικονόμηση της τάξης του 60%.
Τη συνένωση των ΟΤΑ, ακολουθούν – και όπως ήταν φυσιολογικό και επόμενο, αλλά για πρώτη φορά συμβαίνει – και τα Νομικά Πρόσωπα των Δήμων. Από 6.000 που είναι σήμερα μειώνονται σε λιγότερο από 2.000. Τα 60.000 περίπου μέλη των διοικήσεων των Διοικητικών Συμβουλίων των δημοτικών επιχειρήσεων των ΟΤΑ, μειώνονται κατά 40.000 και βεβαίως φτάνουν σε ένα αριθμό περί τις 20.000 μέλη Διοικητικών Συμβουλίων δημοτικών επιχειρήσεων.
Όπως αντιλαμβάνεται ο καθένας πρόκειται για τη βαθύτερη διαρθρωτική αλλαγή σε έκταση τουλάχιστον στο χώρο της Αυτοδιοίκησης, που έχει γίνει μέχρι σήμερα.
Συνολικά η δομική αλλαγή του «Καλλικράτη» εξοικονομεί περίπου εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ το χρόνο, συνεισφέροντας εμπράκτως στα δημοσιονομικά μεγέθη της χώρας και βεβαίως στη δημοσιονομική της σταθεροποίηση, όπως ακριβώς θα πιστοποιήσει το προσεχές διάστημα – και αναμένουμε κι εμείς – η έκθεση του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους.
Όσον αφορά τώρα το άλλο μεγάλο και κρίσιμο θέμα της χωροθέτησης. Ξεκινούμε από τις Περιφέρειες. Οι Περιφέρειες με αιρετά όργανα, νέες αρμοδιότητες και πόρους, συγκροτούνται στα όρια των σημερινών 13 διοικητικών Περιφερειών.
Οι διοικητικές Περιφέρειες της χώρας 24 χρόνια μετά τη θεσμοθέτησή τους, έχουν αποκτήσει μια διοικητική λειτουργία που τις καθιστά χρήσιμες και αποτελεσματικές στην τοπική και περιφερειακή ανάπτυξη χωρίς αμφιβολία. Στη διατήρηση των 13 Περιφερειών ως διοικητικής διαίρεσης για τη συγκρότηση των αυτοδιοικούμενων Περιφερειών, κατατείνει και η ανάλυση κόστους – οφέλους σε μια σειρά από ενδεχόμενες αλλαγές τους.
Επιπλέον, οι Περιφέρειες έχουν υλοποιήσει μέχρι σήμερα πολλά περιφερειακά προγράμματα από τα οποία έχουν αποκτήσει τεράστια εμπειρία.
Το κρισιμότερο : η αλλαγή των Περιφερειών θα δημιουργούσε προβλήματα στην απρόσκοπτη υλοποίηση των περιφερειακών προγραμμάτων του ΕΣΠΑ και είναι προφανές ότι ως χώρα δεν έχουμε κανένα περιθώριο να επιτρέψουμε κάτι τέτοιο.
Οφείλουμε πάση θυσία να αποφύγουμε, εν μέσω μάλιστα της παρούσας δημοσιονομικής κρίσης, κάθε τι που θα αποτελούσε πρόσκομμα στην απρόσκοπτη υλοποίηση των περιφερειακών προγραμμάτων, που αποτελούν χωρίς αμφιβολία ζωτική συνθήκη, όχι μόνο για την οικονομία των Περιφερειών αλλά και για το σύνολο της χώρας.
Η μετατροπή των υφιστάμενων Περιφερειών σε βαθμίδα Αυτοδιοίκησης δημιουργεί την ανάγκη δημιουργίας νέων, λιγότερων σε αριθμό πια αποκεντρωμένων δομών κρατικής Διοίκησης. Για το λόγο αυτό δημιουργούνται 7 αποκεντρωμένες κρατικές Διοικήσεις.
Ο αριθμός των αποκεντρωμένων κρατικών Διοικήσεων τεκμηριώνεται τόσο με την ανάλυση των οικονομικών, αλλά και των κοινωνικών, των χωροταξικών και των γεωγραφικών δεδομένων, όσο βεβαίως και με τη συγκριτική αξιολόγηση που κάναμε, του κόστους και του οφέλους με βάση όλα τα εναλλακτικά σενάρια. Η διοικητική αυτή διαίρεση είναι προτιμότερη τόσο από την προηγούμενη, όσο βεβαίως και από πολλές άλλες εναλλακτικές λύσεις που εξετάστηκαν.
Με τις 7 αποκεντρωμένες κρατικές Διοικήσεις εξασφαλίζονται ισχυρές διοικητικές ενότητες στην Περιφέρεια ώστε να διευκολυνθεί η περαιτέρω αποκέντρωση των κρατικών αρμοδιοτήτων που με τον «Καλλικράτη» απλώς ξεκινά. Παράλληλα εξασφαλίζεται μεγαλύτερο εύρος επιλεξιμότητας για τη χρηματοδότηση από τα διαρθρωτικά Ταμεία της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Ένα παράδειγμα γι’ αυτό : η αποκεντρωμένη κρατική Διοίκηση Ηπείρου και Δυτικής Μακεδονίας, από τη μια και η αντίστοιχή της Μακεδονίας – Θράκης από την άλλη, εξασφαλίζει σύμφωνα και με τη μελέτη που κάναμε από κοινού με το Υπουργείο Οικονομίας, τη βέλτιστη επιλεξιμότητα, στην πραγματικότητα την παραμονή στο στόχο 1 για όλη τη Βόρεια Ελλάδα στην επόμενη διαπραγματευτική περίοδο για το επόμενο Κοινοτικό Πλαίσιο Στήριξης, που σε διαφορετική περίπτωση δεν είναι βέβαιο ότι κάτι τέτοιο θα επιτυγχάνονταν.
Ας έρθουμε τώρα στους Δήμους : Η ισχυρή Αυτοδιοίκηση, όπως είπαμε με τις νέες αρμοδιότητες που αναλαμβάνει, προϋποθέτει Δήμους με πληθυσμιακή και έτσι διοικητική, λειτουργική και διαχειριστική επάρκεια. Η συγκρότησή τους προωθείται απαρέγκλιτα σε όλη την επικράτεια.
