Εκτίμηση του κόστους οφέλους των Δήμων/ΦΟΔΣΑ
Μεταξύ των ζητημάτων που ανέπτυξαν οι εκλεκτοί ομιλητές ήταν:
• Οι προϋποθέσεις επίτευξης της χωριστής συλλογής για το 2020 (50% των ανακυκλωσίμων – βιοαποβλήτων), που είναι πενταπλάσιος της σημερινής επίδοσης (2015) σε χωριστή συλλογή.
• Οι κίνδυνοι που εγκυμονούν σε περίπτωση που δεν επιτευχθούν οι στόχοι του νέου ΕΣΔΑ.
• Οι τρόποι ενίσχυσης των επιλογών διαχείρισης που τονώνουν την απασχόληση.
• Η αναγκαία εκτίμηση του κόστους – οφέλους, τόσο για τις λειτουργικές δαπάνες των Δήμων/ΦΟΔΣΑ όσο και για το επενδυτικό κόστος των υποδομών (έργων, εξοπλισμού), προκειμένου να εκτιμηθεί η διαθεσιμότητα πόρων χρηματοδότησής τους, για να επιτευχθούν οι στόχοι του νέου ΕΣΔΑ το 2020.
• Η ενίσχυση της έρευνας και καινοτομίας για την εμπορική αξιοποίηση νέων μεθόδων με απτά περιβαλλοντικά και οικονομικά οφέλη στη διαχείριση στερών αποβλήτων.
• Η εξέλιξη των δρομολογημένων μετά από πολυετή ωρίμανση, έργων διαχείρισης ΑΣΑ.
Στρατηγικές επενδύσεις στη διαχείριση απορριμμάτων
Από την πλευρά τους, ο γενικός διευθυντής Στρατηγικών Επενδύσεων του υπουργείου Οικονομίας, Ανάπτυξης και Τουρισμού, Νικόλαος Αγαλιώτης, αναφέρθηκε στις προϋποθέσεις με βάση τις οποίες θα μπορούν να χαρακτηριστούν ως στρατηγικές, επενδύσεις και έργα διαχείρισης απορριμμάτων, ενώ ο προϊστάμενος της Διεύθυνσης Αδειοδοτήσεων Γενικής Διεύθυνσης Στρατηγικών Επενδύσεων του υπουργείου Δημοσθένης Βοϊβόντας παρουσίασε τις δυνατότητες επιτάχυνσης της αδειοδότησης έργων και υποδομών διαχείρισης απορριμμάτων, εφόσον χαρακτηριστούν ως στρατηγικές.
Νέο ΕΣΠΑ και ΣΔΙΤ
Τις δυνατότητες χρηματοδότησης από το νέο ΕΣΠΑ, την οργάνωση έργων διαχείρισης απορριμμάτων ώστε να είναι «bankable», αλλά και τη σημασία των Συμπράξεων Δημόσιου και Ιδιωτικού Τομέα (ΣΔΙΤ) ως εναλλακτικό χρηματοδοτικό εργαλείο ανέπτυξαν η αντιπεριφερειάρχης Ηπείρου Τατιάνα Καλογιάννη, ο πρόεδρος της εταιρείας Πληροφόρηση – Επιμόρφωση – Τοπική Ανάπτυξη – ΠΕΤΑ Α.Ε. και μέλος του Δ.Σ. της ΚΕΔΕ, Νίκος Χιωτάκης, ο πρόεδρος του Φορέα Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων Κεντρικής Μακεδονίας (ΦOΔΣΑ), Μιχάλης Γεράνης, ο κ. Κωνσταντίνος Γκάσιος της Επενδυτικής Τράπεζας Ελλάδος, ο διευθύνων σύμβουλος Envitec ως εκπρόσωπος της Ένωσης Εταιρειών Archirodon Group NV – Intrakat – Envitec, Παναγιώτης Καλογερόπουλος και ο finance manager ΗΛΕΚΤΩΡ Α.Ε., Γιώργος Σκουτερόπουλος. Παράλληλα, παρουσιάστηκαν έργα μέσω ΣΔΙΤ στην Ήπειρο και στις Σέρρες.
Μήνυμα Πατούλη προς την κυβέρνηση: «Στους Δήμους η χωροθέτηση των πράσινων σημείων»
«Το κράτος οφείλει να επιλύσει άμεσα σειρά κρίσιμων ζητημάτων, όπως η διασφάλιση πόρων για κατασκευή υποδομών, αλλά και να προχωρήσει άμεσα στις απαραίτητες νομοθετικές ρυθμίσεις, που θα δίνουν στους Δήμους τη δυνατότητα να χωροθετούν τους χώρους και τα “πράσινα σημεία”, στα οποία θα μπορούν να τοποθετηθούν και να λειτουργήσουν οι νέες εγκαταστάσεις διαχείρισης απορριμμάτων». Αυτό τόνισε ο πρόεδρος της ΚΕΔΕ και δήμαρχος Αμαρουσίου Γιώργος Πατούλης στην παρέμβασή του, στη θεματική ενότητα «Νέες Τάσεις στο Ευρωπαϊκό Θεσμικό Πλαίσιο διαχείρισης απορριμμάτων και οι προκλήσεις για την Ελλάδα» του επιχειρηματικού φόρουμ για τη διαχείριση των στερεών αποβλήτων.
«Δεν θέλω να σας κρύψω», υπογράμμισε ο Γ. Πατούλης, «πως η ελπίδα της ΚΕΔΕ ήταν ότι στην προγραμματική περίοδο 2014-2020, θα ξεκινούσε, επιτέλους, μια ορθολογική πολιτική διαχείρισης αποβλήτων στην Ελλάδα και θα καλύπτονταν όλοι οι νομικά δεσμευτικοί στόχοι (αύξηση ανακύκλωσης, διαλογή στη πηγή των βιοαποβλήτων, μείωση ταφής αποβλήτων κ.λπ.), παρά τη στενότητα του χρόνου.
Βασικά εργαλεία σε αυτή την προσπάθεια θα έπρεπε να είναι:
– Οι ρεαλιστικές και σύγχρονες, σύμφωνα με την κοινοτική και εθνική νομοθεσία, πολιτικές και στρατηγικές, οι σε βάθος μελετημένοι στόχοι και δράσεις και η ορθολογική κοστολόγηση των απαιτούμενων έργων και δράσεων, σε ένα συνεκτικό Εθνικό Σχέδιο Διαχείρισης Αποβλήτων.
– Τα περίπου 850 εκατομμύρια ευρώ (Δημόσια Δαπάνη) για έργα διαχείρισης στερεών αποβλήτων, που εγκρίθηκαν ήδη από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή στα προγράμματα του ΕΣΠΑ 2014-2020».
Ωστόσο, όπως επεσήμανε ο πρόεδρος της ΚΕΔΕ, «ο νέος επιχειρησιακός και διαχειριστικός σχεδιασμός δημιουργεί το φόβο μιας χρονικά ανέφικτης στοχοθεσίας, με αποτέλεσμα να υπάρχει κίνδυνος για νέες καθυστερήσεις για τα απαιτούμενα έργα».
Ο Γ. Πατούλης επεσήμανε ακόμη ότι στον ΕΣΔΑ παρουσιάζονται αυθαίρετα ως ρεαλιστικοί στόχοι, για τα επόμενα πέντε χρόνια, στόχοι που οριακά επιτυγχάνονται στις πιο προηγμένες χώρες της δυτικής Ευρώπης, και μάλιστα χωρίς το αναγκαίο για αυτές τις νέες πολιτικές θεσμικό πλαίσιο και την απαραίτητη ενημέρωση των πολιτών, χωρίς να υπάρχουν αξιόπιστες αγορές δευτερογενών υλικών, αλλά και χωρίς την οποιαδήποτε μελετητική ωριμότητα των ακόμα απροσδιόριστων έργων, που πρέπει να εξειδικευτούν σε Τοπικά Σχέδια (ΤΣΔΑ) και σε Περιφερειακά Σχέδια (ΠΕΣΔΑ).
«Με βάση τα παραπάνω», υπογράμμισε ο ίδιος, «θεωρούμε ότι οι στόχοι του ΕΣΔΑ δεν προκύπτουν με τεκμηρίωση και εγκυμονούν σοβαρούς κινδύνους αποτυχίας με επιπτώσεις για τους πολίτες και το περιβάλλον. Κατά την άποψή μας, η εφαρμογή του νέου ΕΣΔΑ προϋποθέτει την επίλυση μιας σειράς κρίσιμων ζητημάτων, πέραν της στοχοθεσίας. Θα αναφέρω ενδεικτικά:
– Διαθέσιμοι πόροι για κατασκευή υποδομών και κοστολόγηση έργων με βάση το νέο ΕΣΔΑ.
– Χρονικές καθυστερήσεις, αιρεσιμότητα, χρηματοδοτησιμότητα έργων.
– Λειτουργικό κόστος του νέου συστήματος, στοιχείο ιδιαίτερα σημαντικό σε περίοδο κρίσης.
– Αντιμετώπιση του προβλήματος της σύγχυσης αρμοδιοτήτων.
– Επίλυση διαφόρων θεσμικών ζητημάτων (π.χ. νομοθετική ισχύς του σχεδίου, Αναθεώρηση λειτουργίας των Συστημάτων Εναλλακτικής Διαχείρισης, Προσωπικό Δήμων και προσλήψεις, χωροθετήσεις και Γ.Π.Σ., κ.λπ.)
– Δημόσια χρηματοδότηση – έλεγχος και βαθμός εμπλοκής του ιδιωτικού τομέα.
– Ενημέρωση – ευαισθητοποίηση πολιτών».
