Την Παρασκευή 12 Μαΐου 2023 πραγματοποιήθηκαν τα εγκαίνια μιας μεγάλης έκθεσης στο Πρώην Δημόσιο Καπνεργοστάσιο. Τριακόσιοι εβδομήντα δύο διακεκριμένοι καλλιτέχνες, μέλη του Επιμελητηρίου Εικαστικών Τεχνών Ελλάδας, εκθέτουν τα έργα τους, σε μια έκθεση που πραγματοποιείται με αφορμή τη συμπλήρωση εκατό χρόνων από τη Μικρασιατική Καταστροφή. Τα έργα που παρουσιάζονται είναι από όλα τα είδη των εικαστικών τεχνών, ζωγραφική, γλυπτική, χαρακτική, εγκαταστάσεις, βίντεο, performance.
Παρά τη διαφορετικότητα των εικαστικών τεχνών, των υλικών, των χρωμάτων και των διαφορετικών καλλιτεχνών, τα έργα αποτελούν στο σύνολό τους μια δυνατή φωνή ενάντια στη βία, τον πόλεμο, την καταστροφή, την προσφυγιά, τον ξεριζωμό, ξεκινώντας από το παρελθόν και φτάνοντας στο παρόν αλλά και το μέλλον. Οι καλλιτέχνες μιλούν με τα έργα τους για το χθες, το σήμερα και το αύριο. Οι καλλιτέχνες του Επιμελητήριο Εικαστικών Τεχνών Ελλάδας, το Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού και το Πρώην Δημόσιο Καπνεργοστάσιο, παρά τις δυσκολίες που προέκυψαν, παρουσιάζουν μια έκθεση με μεγάλο ενδιαφέρον και σημαντικά έργα σύγχρονης τέχνης.
Η έκθεση διεξάγεται σε έναν ιδιαίτερο χώρο, το Δημόσιο Καπνεργοστάσιο, στην οδό Λένορμαν, στην περιοχή του Κολωνού. Ο εμβληματικός αυτός χώρος που λειτουργούσε κάποτε ως καπνεργοστάσιο, χαρακτηρίστηκε το 1989 από το Υπουργείο Πολιτισμού ως ιστορικό διατηρητέο μνημείο και σημαντικό δείγμα βιομηχανικής αρχιτεκτονικής. Από τη δεκαετία του 1990, μέχρι και σήμερα, οι χώροι του κτιρίου παραχωρήθηκαν στη Βουλή των Ελλήνων. Πρόσφατα, ένα μέρος του μεγάλου αυτού χώρου ανακαινίστηκε και άνοιξε τη μεγάλη σιδερένια πύλη και στη σύγχρονη τέχνη.
Η Έκθεση είναι ανοιχτή για το κοινό, καθημερινά 11:00-20:00, από τις 12 Μαΐου 2023 έως τις 15 Ιουνίου 2023. Για την είσοδο στο πρώην Δημόσιο Καπνεργοστάσιο είναι απαραίτητη η επίδειξη αστυνομικής ταυτότητας. Η είσοδος είναι δωρεάν.
Memorandum
Η εικαστική έκθεση, που πραγματοποιείται αυτόν τον καιρό στο Πρώην Δημόσιο Καπνεργοστάσιο, γίνεται με αφορμή τη συμπλήρωση εκατό χρόνων από τη Μικρασιατική Καταστροφή. Στην έκθεση εκθέτουν το έργο τους διακεκριμένοι καλλιτέχνες, μέλη του Επιμελητηρίου Εικαστικών Τεχνών Ελλάδας. Μεταξύ αυτών των καλλιτεχνών παρουσιάζει το έργο της η Πέγκη Φαράντου.
Σήμερα θα μας μιλήσει γι’ αυτό στην ΑΜΑΡΥΣΙΑ.
Το έργο το οποίο παρουσιάζεται για πρώτη φορά στην έκθεση έχει τον τίτλο «Memorandum». Είναι το δεύτερο (από τρία έργα) σε σειρά έργο με αυτόν τον τίτλο. Το πρώτο εκτέθηκε στο Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο το 2018. Η λέξη Memorandum έχει ως εννοιολικό κέντρο τη Μνήμη. Μνήμη, η δυνατότητα συγκράτησης μιας εικόνας, ενός γεγονότος, μια εμπειρίας, ενός προσώπου. Συγκρατώ, δεν αφήνω να φύγει. Κρατάμε στη σκέψη, κρατάμε στη ζωή, δεν αφήνουμε να εκπέσει στον θάνατο, στη λήθη. Memorandum, το μνήμα στο κοιμητήριο. Memorandum, το μνημόσυνο που τελείται στην εκκλησία. Memorandum, το μνημείο. Memorandum, το υπόμνημα, η υπενθύμιση να μην ξεχαστεί κάτι. Memorandum, ο τίτλος του έργου. Το κάλεσμα στον θεατή να μην ξεχάσει, να μην αφήσει στη λήθη μνήμες. Να μην αφήσει τις μνήμεσ’ στον θάνατο αλλά να τις κρατήσει στη ζωή. Δεν ξεχνώ, δεν αδιαφορώ, δεν προσπερνώ. Θυμάμαι, και η μνήμη μου γίνεται νέα πράξη.
Το έργο έχει ως υλικό κατασκευής το σίδερο, το μάρμαρο και πολλά κλειδιά. Το μάρμαρο μας θυμίζει το μνήμα, το μνημείο. Το σίδερο τη δύναμη, σε ένα σχέδιο που θυμίζει καράβι, κατά προέκταση θάλασσα και Ελλάδα, χωρίς αυτός να είναι ο κεντρικός θεματικός πυρήνας. Ο κεντρικός πυρήνας του θέματος βρίσκεται στη λεπτομέρεια. Η λεπτομέρεια είναι αυτή που συνθέτει το κυρίως θέμα. Η λεπτομέρεια γίνεται θέμα, το μικρό γίνεται μεγάλο. Εκατό κλειδιά. Εκατό κλειδιά στο σύνολό τους μας θυμίζουν τα εκατό χρόνια από μια μεγάλη καταστροφή, την Καταστροφή της Μικράς Ασίας.
Τα κλειδιά μιλούν για την ανθρώπινη φύση, για τον ίδιο τον άνθρωπο. Ο άνθρωπος προσπαθεί να κλειδώσει και με τον τρόπο αυτό να διαφυλάξει, να προστατέψει ό,τι αγαπά, ό,τι είναι πολύτιμο γι’ αυτόν. Εκατό κλειδιά που είχαν στη χρήση τους διαφορετικοί άνθρωποι, στέκουν σε ένα γλυπτό για να μας θυμίζουν. Οι άνθρωποι έφυγαν, τα κλειδιά έμειναν. Κλειδιά από σπίτια, από αποθήκες, από μπαούλα, από χειροπέδες, από εξώπορτες, μεσόπορτες και παλιά ερμάρια… Κλειδιά που κρατήθηκαν μέσα στα χέρια, κλείδωσαν και ξεκλείδωσαν. Οι Έλληνες της Μικράς Ασίας ξεριζώθηκαν από το βιός τους, τα σπίτια τους, από τα πάντα, διώχθηκαν με βία. Καθώς έφευγαν έπαιρναν μαζί τους τα κλειδιά τους, έπαιρναν μαζί τους την ελπίδα. Στο κέντρο του γλυπτού ένα διαφορετικό κλειδί. Ένα κλειδί από παλιό μεγάλο ρολόι, ο χρόνος. Στο κέντρο του γλυπτού ο χρόνος. Ο χρόνος που περνά και τα αλλάζει όλα.
Το γλυπτό συνοδεύεται από ένα κείμενο, ένα ποίημα.
Πέγκη Φαράντου – Memorandum
Κλειδιά ξυπνούν μνήμες
Κλειδιά έκλεισαν πόρτες που δεν ξανάνοιξαν
Κλειδιά μέσα σε ματωμένες χούφτες
Κλειδιά κλείδωσαν ελπίδες και όνειρα
Κλειδιά ταξίδεψαν και δεν επέστρεψαν
Κλειδιά που αρπάχτηκαν με βία
Κλειδιά άνοιξαν πόρτες
Κλειδιά τις έκλεισαν
Κλειδιά εκατό
Κλειδιά που σκούριασαν στη θάλασσα
και άλλα που κρύφτηκαν στη γη
Κλειδιά που χάθηκαν μαζί με τη χαρά.