Το 2015 φεύγει, το 2016 έρχεται, αλλά το προσφυγικό ζήτημα παραμένει. Η Ελλάδα βρέθηκε αντιμέτωπη με μια τεράστια ανθρωπιστική κρίση, την οποία κλήθηκε να διαχειριστεί χωρίς ουσιαστικές βοήθειες από την Ευρώπη – η οποία επίσης με τη σειρά της άργησε να συνειδητοποιήσει το μέγεθος και τη σπουδαιότητα του ζητήματος.
Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία, σχεδόν 850.000 πρόσφυγες και μετανάστες διέσχισαν τα ελληνικά σύνορα μέσα στο 2015 και περίπου οι μισοί ήταν Σύροι πρόσφυγες. Οι απώλειες ανθρώπινων ζωών στο Αιγαίο εκατοντάδες, με πολλά από τα θύματα να είναι παιδιά ή ολόκληρες οικογένειες. Μια πραγματική τραγωδία, την οποία επίσης εκ των υστέρων αδυνατούμε να διαχειριστούμε χωρίς συναισθηματικές εξάρσεις ή με τον πανικό που δημιουργούν τα μεταναστευτικά κύματα και οι πιέσεις από την Ευρώπη.
Οι ροές θα συνεχιστούν και το 2016. Και το μόνο στο οποίο ελπίζουμε είναι μια θετικότερη αντιμετώπιση, παρότι οι πιέσεις από τις Βρυξέλλες αυξάνονται και η Frontex απειλεί με «κατάληψη» τα σύνορά μας.