Αφιερωμένη στον ποιητή και ακαδημαϊκό Νικηφόρο Βρεττάκο ήταν η τελευταία συνάντηση των μελών της Λέσχης Ανάγνωσης της Βιβλιοθήκης του Δήμου Ηρακλείου, με αφορμή τη συμπλήρωση των 100 χρόνων από τη γέννησή του. Στη σχετική ανακοίνωση αναφέρονται τα εξής:
«Η δέκατη συνάντηση της Λέσχης Ανάγνωσης της Βιβλιοθήκης του Δήμου Ηρακλείου Αττικής στις 14 Νοεμβρίου 2012 ήρθε να συμπληρώσει τον εορτασμό των εκατό χρόνων από τη γέννηση του Νικηφόρου Βρεττάκου (1912-1991), που πραγματοποιήθηκε με μεγάλη επιτυχία από τη Βιβλιοθήκη και τον Πολιτιστικό Επιμορφωτικό Σύλλογο του Δήμου από τις 6 μέχρι τις 10 του μήνα.
Στην αφιερωμένη στον Νικηφόρο Βρεττάκο λοιπόν συνάντηση αυτή, τα μέλη μοιράστηκαν ποιήματα της αρεσκείας τους στην ομήγυρη. Μετά την ανάγνωση του εκάστοτε ποιήματος, το κάθε μέλος προέβη σε μία σύντομη ανάλυσή του, όπου επισήμανε τους λόγους που το επέλεξε, τα σημεία που κέντρισαν περισσότερο το ενδιαφέρον του και την προσοχή του.
Ο ποιητής της φύσης
Με αφετηρία τα συγκεκριμένα ποιήματα επιχειρήθηκε μία σφαιρική προσέγγιση στη ζωή και την ποιητική του Νικηφόρου Βρεττάκου, στις πηγές έμπνευσής του, στη θεματολογία του, στα σύμβολα και στους μύθους που διατρέχουν τους στίχους του.
Έτσι, η συζήτηση εστιάστηκε, μεταξύ άλλων, στη θεώρηση του για την ποίηση, στη μέγιστη και καταλυτική σημασία που αποδίδει ο ίδιος στις λέξεις και στο ρόλο του ποιητή, στην κυρίαρχη θέση που κατέχουν ο ήλιος, το φως, η φύση, ο Ταΰγετος, ο έρωτας και η αγάπη, η μορφή της μητέρας και γενικότερα ο άνθρωπος στον ποιητικό λόγο του.
Ορμώμενος από το αγαπημένο του τοπίο του Ταΰγετου, που λειτουργεί ως αρχέτυπο στα ποιήματά του όπως και στη ζωή του, η ποίησή του, λυρική, τρυφερή, μελαγχολική αλλά και αισιόδοξη, συγκινεί, συνενώνει γη και ουρανό, φαντάζει βιωματική μα και πανανθρώπινη. Οι λέξεις, οι εικόνες και τα χρώματα πηγάζουν από την εξωτερική πραγματικότητα, τις αναμνήσεις και τα ονειροπολήματα του ποιητή, το βαθύτερό του είναι και αιχμαλωτίζουν με τη δύναμη της δημιουργικής του φαντασίας.
Η αμεσότητα κι η απλότητα στο ύφος και στην έκφραση, η καθαρότητα, η διαφάνεια του λόγου του αγγίζουν την ψυχή, φτάνουν στην αλήθεια. Η ποίησή του αποπνέει ρυθμό, μουσικότητα και μία αισθητική δανεικά, θα έλεγε κανείς, από την ίδια τη φύση. Η γλώσσα του αγκαλιάζει τον ελληνισμό και την ιστορία του, διαπερνά όμως το χρόνο και το χώρο για να καταλήξει οικουμενική και διαχρονική. Γράφει χαρακτηριστικά στο μακροσκελές ποίημά του “Γράμμα στον Ρόμπερτ Οπενχάιμερ”: “Έχω μέσα μου την πατρίδα μου./ Κι έχω μες στην καρδιά μου τους ανθρώπους απ’ όλα τα έθνη της γης.”
Διαβάστηκαν επιλεγμένα ποιήματα
Νους και αισθήσεις βρίσκονται στην υπηρεσία της ποίησής του, με απώτερο στόχο την πνευματική ανάταση του ανθρώπου, ένα όραμα που φέρνει γαλήνη, αρμονία και ελπίδα. Δεν είναι τυχαίο που ο Νικηφόρος Βρεττάκος θεωρείται ο ποιητής της ειρήνης και της αγάπης, μίας αγάπης που για τον ίδιο αποτελεί το “πιο καθαρό πράγμα […] της δημιουργίας” (“Το καθαρότερο πράγμα της δημιουργίας”).
Στη συνέχεια, σημειώνονται οι τίτλοι των ποιημάτων που ακούστηκαν κατά τη συνάντηση μαζί με τα ονόματα των μελών που τα απήγγειλαν και μίλησαν για αυτά:
“Και φεύγοντας έρχεσαι” (Εύη Λιναρδή), “Τα δεκατέσσερα παιδιά” (Χρυσούλα Γεωργούλα), “Οι μουσικοί αριθμοί”, “Η Ελληνική γλώσσα”, “Επιμνημόσυνη γονυκλισία στους εκτελεσμένους του Διστόμου” (Ελευθερία Παπαδάκη), “Οι τρεις άστεγοι” (Μαρία Λαμπρίδου), “Της Σπάρτης οι πορτοκαλιές”, “Μάνα και γιος” (Πόπη Μάργαρη), “Στην κορφή” (Μαρία Αργυρούδη), “Απόκριση στον ποιητή Θανάση Παπαθανασόπουλο”, (Εύη Οικονομίδου), “Το τριαντάφυλλο” (Φρόσω Παυλίδου), “Κατεβαίνοντας στη σιγή των αιώνων”, “Μια Μυγδαλιά και δίπλα της” (Ελένη Τζικάκου), “Ελεγείο πάνω στον τάφο ενός μικρού αγωνιστή”, (Σίσυ Μερτζάνη – Δημήτρης Λιτσάκος), “Μόνωση” (Δημήτρης Λιτσάκος).
Στη συνάντηση παρευρέθηκαν η Ελένη Τζικάκου, υπεύθυνη των εκδηλώσεων του Συλλόγου Γυθειατών Αττικής “Η Κρανάη” και ο Δημήτρης Λιτσάκος, αντιπρόεδρος του Πολιτιστικού-Επιμορφωτικού Συλλόγου του Δήμου.
Τέλος, κλείνοντας την αναφορά αυτή στη συνάντηση της Λέσχης και στο Νικηφόρο Βρεττάκο, παρατίθεται το ποίημα “Σεμινάριο” από τη συλλογή “Η φιλοσοφία των λουλουδιών”:
“Αν με βλέπουν να στέκομαι/όρθιος, ακίνητος, μες/στα λουλούδια μου, όπως/αυτή τη στιγμή,/θα νόμιζαν πως τα διδάσκω./Ενώ είμαι εγώ που ακούω./Κι αυτά που μιλούν./Έχοντάς με στο μέσο/Μου διδάσκουν το φως.”
Η επόμενη συνάντηση της Λέσχης θα πραγματοποιηθεί στις 12 Δεκεμβρίου 2012 και τα βιβλία που θα συζητηθούν θα είναι Ο βίος του Ισμαήλ Φερίκ Πασά της Ρέας Γαλανάκη και το Καφενείο Καρνάκ του νομπελίστα Ναγκίμπ Μαχφούζ».
