Από την έντυπη έκδοση της εβδομαδιαίας Αμαρυσίας – 10/12/2022
Τρεις μήνες διαδηλώσεων και συγκρούσεων με την Αστυνομία και περισσότεροι από 400 διαδηλωτές νεκροί. Χιλιάδες συλληφθέντες, φυλακισμένοι και καταδικασμένοι σε θάνατο. Και μια 22χρονη, η Μαχσά Αμινί, η οποία άνοιξε τον δρόμο για τη μεγάλη δικαίωση όλων των γυναικών του Ιράν. Διότι η απόφαση για την κατάργηση της περίφημης Αστυνομίας Ηθών μόνο ως ιστορική μπορεί να χαρακτηριστεί, όπως και οι συζητήσεις που έχουν ανοίξει για τον περιορισμό της υποχρεωτικότητας για τη χρήση μαντίλας από τις γυναίκες.
Η μαντίλα άλλωστε και η κατά την Αστυνομία Ηθών μη ορθή χρήση της από τη Μαχσά Αμινί ήταν αυτή που οδήγησε στη σύλληψη, στην κακοποίηση και τον θάνατό της τον περασμένο Σεπτέμβριο, πυροδοτώντας ένα κύμα οργισμένων διαδηλώσεων εντός και εκτός της ιρανικής επικράτειας, για τα δικαιώματα των γυναικών και τη στάση του καθεστώτος. Οργανώσεις για τα ανθρώπινα δικαιώματα εκτιμούν ότι οι νεκροί από τις συγκρούσεις με τις δυνάμεις ασφαλείας είναι, ενδεχομένως, περισσότεροι από 400 και οι Αρχές έχουν προχωρήσει σε πογκρόμ με χιλιάδες συλλήψεις φοιτητών, δημοσιογράφων, αθλητών, καλλιτεχνών και άλλων, πολλοί εκ των οποίων έχουν καταδικαστεί σε θάνατο.
Υπό το βάρος των αντιδράσεων αυτών λοιπόν, αλλά και της παγκόσμιας κοινής γνώμης, καθώς οι διαδηλώσεις επεκτάθηκαν σε όλες τις χώρες, οι Αρχές ανακοίνωσαν εκτός από την κατάργηση της Αστυνομίας Ηθών ότι ζητήθηκε από το Κοινοβούλιο και τη Δικαιοσύνη η αναθεώρηση του νόμου του 1983 για την υποχρεωτική χρήση της μαντίλας. Ο νόμος τέθηκε έτσι σε εφαρμογή τέσσερα χρόνια μετά την ισλαμική επανάσταση του 1979 και ορίζει ότι όλες οι γυναίκες στο Ιράν, ανεξάρτητα από τη θρησκεία ή την εθνικότητά τους, είναι υποχρεωμένες να φορούν δημοσίως μαντίλα και φαρδιά ρούχα. Το καλοκαίρι που πέρασε, ο νόμος άλλαξε και υποχρεώνει πλέον τις γυναίκες να καλύπτουν με τη μαντίλα όχι μόνο τα μαλλιά τους, αλλά και το λαιμό και τους ώμους τους – αυτό ήταν και το «έγκλημα» της Μαχσά Αμινί. Η δε Αστυνομία Ηθών είχε δημιουργηθεί το 2006 για να διαδώσει την κουλτούρα της σεμνότητας και του χιτζάμπ, όπως είχε δηλώσει τότε ο υπερσυντηρητικός πρόεδρος, Μαχμούν Αχμαντινετζάντ. Στελεχώθηκε από άνδρες με πράσινη στολή, αλλά και γυναίκες, οι οποίες φορούν μαύρο τσαντόρ, καλύπτοντας έτσι πλήρως το κεφάλι και το πάνω μέρος του σώματός τους.
Αν και δεν έχει γίνει ακόμη γνωστό εάν εξετάζεται απλώς αναθεώρηση της νομοθεσίας ή κατάργηση της υποχρεωτικής χρήσης της μαντίλας, οι αλλαγές στοχεύουν ξεκάθαρα στην εκτόνωση της έντασης και των πολυάριθμων διαδηλώσεων. Δύσκολα ωστόσο μπορεί να γίνει αποδεκτό το αίτημα των προοδευτικών που θέλουν να αναγνωριστεί ως αποκλειστικό δικαίωμα των γυναικών εάν θα φορούν ή όχι μαντίλα, όπως φάνηκε και από τις δηλώσεις του προέδρου, Εμπραχίμ Ραϊσί και μολονότι το μεταρρυθμιστικό κόμμα της Ένωσης του Λαού -που είχε ζητήσει και την κατάργηση της Αστυνομίας Ηθών και να επιτραπούν οι διαδηλώσεις- διατυπώνει το σχετικό αίτημα.
