Γράφει ο Χρήστος Φωτιάδης – Από την έντυπη έκδοση της εβδομαδιαίας Αμαρυσίας, 11/06/2022
«Κανείς δεν το πρόσεξε, αλλά η Ασία μετακινήθηκε 9.000 χιλιόμετρα προς Δυσμάς»!
Ο πιο πάνω τίτλος τού άκρως ρεαλιστικού άρθρου συναδέλφου από την Ασία, πάντως όχι Κινέζου, περιγράφει με λίγες λέξεις το κυριότερο αποτέλεσμα του πολέμου στην Ουκρανία. Όταν η Ιστορία θα καταγράψει τους χαμένους και τους κερδισμένους, ολόκληρη η ασιατική ήπειρος θα πιστωθεί στους τελευταίους.
Πέρα από το πεδίο
Οι αναγνώστες θα πρόσεξαν ότι από την πρώτη μέρα του πολέμου ασχοληθήκαμε λιγότερο με τις στρατιωτικές εξελίξεις και επικεντρώσαμε στις αιτίες και τους υπεύθυνους για το ξέσπασμά του, αλλά κυρίως στις πρωτοφανείς συνέπειες που θα έχει για το μέλλον ολόκληρου του πλανήτη. Όταν ολόκληρη η Δύση, μαζί κι ένα μεγάλο τμήμα των Ελλήνων, ολοφύρονταν υποκριτικά για τα θύματα (ειδικά αυτού…) του πολέμου, οι εξελίξεις στο γεωπολιτικό και το οικονομικό πεδίο έτρεχαν πιο γρήγορα από ποτέ! Μόλις τρεις μήνες μετά το ξέσπασμα του πολέμου, οι πιο ικανοί αναλυτές, οικονομολόγοι και δημοσιογράφοι, αρχίζουν να αντιλαμβάνονται ότι ένας τεράστιος μηχανισμός αλλαγών βρίσκεται σε ταχύτατη κίνηση!
Αυτοκρατορίες και τοπικοί πόλεμοι
Ο πόλεμος στην Ουκρανία δεν θα ήταν τίποτε διαφορετικό από τους δεκάδες αντίστοιχους που προέκυψαν αίφνης μετά τη διάλυση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας τον 19ο αιώνα, της Αυστροουγγρικής λίγες δεκαετίες αργότερα και της ΕΣΣΔ πριν 31 χρόνια. Ένας από τους δεκάδες πολέμους που είχαν στόχο την περιορισμένη αναθεώρηση κάποιων συνόρων και την εξασφάλιση των δικαιωμάτων κάποιων εγκλωβισμένων μειονοτήτων.
Και στη δική μας σύγχρονη ιστορία υπάρχουν κορυφαία παρόμοια παραδείγματα, όπως ο παρ’ ολίγον αυτοκτονικός πόλεμος του 1897, η καταστροφή του 1922 και η φρικτή προδοσία της Κύπρου! Και στις τρεις περιπτώσεις, πίσω από τα εθνικά δράματα και τραύματα, κρύβονται θερμοκέφαλοι ηγέτες -πολιτικοί και στρατιωτικοί- που στον δήθεν εθνικό τους οίστρο υποτίμησαν την Τουρκία. Όπως ακριβώς έκαναν αντίστοιχοι ηγέτες-νάνοι, στη μετασοβιετική Γεωργία και στην επίμαχη Ουκρανία! Στην τελευταία, μετά το 2014, ακραίοι εθνικιστές και νεοναζί ανέλαβαν την εξουσία, με την εγκάρδια στήριξη του Βερολίνου, της Ουάσιγκτον, του Λονδίνου και φυσικά των νεοφασιστικών κρατών της Βόρειας Ευρώπης.
Αυτό που εξαρχής κατέστησε ξεχωριστό αυτόν τον πόλεμο από όλους τους αντίστοιχους του παρελθόντος, ήταν το πρωτοφανές αντιρωσικό ξέσπασμα, σύσσωμης σχεδόν της Δύσης! Πέρα από τη δεδομένη άκρατη υποκρισία και υπεροψία, οι Δυτικές ηγεσίες στόχευσαν ευθέως, σαφώς και ευθαρσώς στην όσο γίνεται μεγαλύτερη καταστροφή της στοιχειώδους οικονομικής βάσης της Ρωσίας! Μιας οικονομίας πολύ μικρότερης απ’ όσο θα άξιζε σε μια χώρα με τον τεράστιο φυσικό πλούτο που διαθέτει! Μιας οικονομίας απλά «συμπληρωματικής» για τη Δύση, που ουδέποτε -υπό τα τρία διαφορετικά καθεστώτα των τελευταίων αιώνων- δεν κατάφερε να αναπτύξει όσο θα έπρεπε την παραγωγική της βάση σε συνδυασμό με τις επιστημονικές της δυνατότητες, ώστε να χαρίσει στους πολίτες της ένα ισάξιο βιοτικό επίπεδο με τις άλλες «προηγμένες» χώρες του κόσμου! Οι Ρώσοι πολίτες, υπομονετικοί και ολιγαρκείς, ήσαν ευχαριστημένοι με την επάρκεια των απαραίτητων βασικών αγαθών και υπηρεσιών χωρίς να «ζηλεύουν» την ευμάρεια των άλλων…
«Κινεζοποίηση»;
Ο όρος αυτός χρησιμοποιήθηκε ευρέως στη Δύση, για να δυσφημίσει το κινεζικό παράδειγμα ανάπτυξης. Τόσο οι οπαδοί του νεοφιλελευθερισμού (πασίγνωστου για τις… ευαισθησίες του απέναντι στους εργαζόμενους) όσο και τα απομεινάρια της Αριστεράς του 20ού αιώνα, έκαναν ό,τι μπορούσαν για να καταστήσουν τη σύγχρονη Κίνα ένα μισητό παράδειγμα προς αποφυγή. Όμως οι στατιστικές δεν λένε ποτέ ψέματα. Η Κίνα ανέπτυξε την παραγωγική της βάση όσο καμία άλλη χώρα στην Ιστορία και -όντας ακόμη… «αναπτυσσόμενη»!- ατενίζει το μέλλον με απόλυτη αισιοδοξία. Το παραγωγικό, οικονομικό αλλά και πολιτικό της σύστημα αποτελεί πλέον αντικείμενο βαθιάς μελέτης στον μη Δυτικό κόσμο.
Στην ίδια τη Ρωσία, όσοι διατηρούσαν ακόμη επιφυλάξεις για μια στενή συνεργασία σε όλα τα επίπεδα με την ασιατική υπερδύναμη του 21ου αιώνα, πέρασαν στο πλειοψηφικό πια στρατόπεδο των φανατικών οπαδών του σινορωσικού άξονα. Το μεγάλο βήμα έγινε, κάτω από το πρίσμα της συμπεριφοράς της Δύσης. Το κινεζικό μοντέλο ανάπτυξης είναι ακριβώς αυτό που χρειάζεται επειγόντως η σημερινή Ρωσία. Σε όλα ανεξαιρέτως τα επίπεδα παραγωγής, η Κίνα έχει τα σύγχρονα μέσα να «εκτοξεύσει» τη ρωσική βιομηχανία και να την προβιβάσει στις κορυφαίες του κόσμου. Καθημερινά ακούγονται όλο και πιο ισχυρές και αποφασιστικές οι φωνές στις δυο μεγάλες και ιστορικές χώρες, για μια σταδιακή υποβάθμιση των σχέσεών τους με τη Δύση και ενίσχυση των δικών τους. Η πορεία είναι πια δρομολογημένη και μη αναστρέψιμη. Οι λεπτομέρειες θα εξαρτηθούν και από την αντίδραση της Δύσης, που μπορεί μάλιστα να επιταχύνει τη ρωσοκινεζική συνεργασία ακόμη περισσότερο!
Ο άγνωστός μου Ασιάτης αρθρογράφος έχει δίκιο. Στον πάντα κρίσιμο χώρο της Ευρασίας έχει λάβει χώρα μια κοσμογονική αλλαγή: η πάντα διφορούμενη στάση των ρωσικών κυβερνητικών ελίτ ως προς την «ευρωπαϊκότητα» της Ρωσίας γέρνει πλέον αισθητά προς Ανατολάς. Η Ρωσία γυρνάει για πρώτη φορά την πλάτη στην Ευρώπη, της οποίας δεν επιθυμεί να αποτελεί πλέον μέλος! Η προσβλητική συμπεριφορά όλων των ευρωπαϊκών χωρών απέναντί της ήταν αδύνατο να γίνει ανεκτή. Η Ρωσία ατενίζει πλέον το μέλλον της σε συνεργασία με την Κίνα και τις άλλες ασιατικές χώρες, με τις οποίες διατηρεί άριστες σχέσεις. Η Ύβρις των Ευρωπαίων έφερε σε μηδέν χρόνο μια φρικτή για αυτούς Νέμεση…