Γράφει ο Χρήστος Φωτιάδης – Από την έντυπη έκδοση της εβδομαδιαίας Αμαρυσίας – 18/09
Η Συρία ξεπερνά σταδιακά τα τραύματα του πολέμου και επανέρχεται σε κεντρική θέση μεταξύ των Αράβων!
Eχουν περάσει δέκα χρόνια από τότε που οι ΗΠΑ και οι περιφερειακοί σύμμαχοί τους ξεκίνησαν τον πόλεμο δι’ αντιπροσώπων στη Συρία, έναν πόλεμο που προκάλεσε ανυπολόγιστη ανθρώπινη τραγωδία και τον μειωμένο πολιτικό ρόλο της Συρίας σε μια επικίνδυνη περιφερειακή ανισορροπία. Μετά την ήπια αλλά αποφασιστική ρωσική στρατιωτική παρέμβαση (ένα υπόδειγμα αποτελεσματικότητας με οικονομία μέσων!), η Συρία σώθηκε οριστικά από την καταστροφή. Και τώρα πια, τα κράτη του Κόλπου και η Ιορδανία συνειδητοποιούν τους κινδύνους, αν αφήσουν τη Συρία εκτός δρώμενων στον αραβικό κόσμο.
Πρότυπο «μεσολαβητή»
Πράγματι, μετά την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης, η Συρία είχε διατηρήσει υψηλό επίπεδο διπλωματικής επιρροής, αναγκάζοντας ακόμη και τις ΗΠΑ να επικοινωνούν μέσω της Δαμασκού, ως μεσολαβήτριας μεταξύ των περιφερειακών δυνάμεων! Η Συρία είναι επιπλέον μια γέφυρα μεταξύ των κρατών του Περσικού Κόλπου και της Τεχεράνης, αλλά και ένα προπύργιο εναντίον των τουρκικών επεκτατικών βλέψεων στον αραβικό κόσμο!
Στη δεκαετία του τρόμου, τα κράτη του Κόλπου και η Ιορδανία είχαν εγκλωβιστεί ανάμεσα στα δικά τους γεωπολιτικά και οικονομικά συμφέροντα και την επιθετική απόφαση των ΗΠΑ να υποτάξουν τη Συρία με κάθε κόστος. Το σχέδιο όμως έχει αποτύχει και οι προσπάθειες να αλλάξει η θέση της Δαμασκού στο Ισραήλ, την Παλαιστίνη και τον Άξονα της Αντίστασης κατέρρευσαν παταγωδώς! Η σχέση Συρίας – Ιράν – Χεζμπολάχ έχει ενδυναμωθεί, μέσα από χρόνια μαχών με το ίδιο κέντρο διοίκησης, με το νέο σιιτικό Ιράκ να αποτελεί σημαντικό μελλοντικό τους σύμμαχο!
Σαουδαραβική αναδίπλωση
Ο αιματηρός πόλεμος που διεξήγαγε η Σαουδική Αραβία στην Υεμένη απέδειξε σύντομα τις περιορισμένες επιχειρησιακές δυνατότητες του πανάκριβου μισθοφορικού της στρατού, ενώ και η επιρροή της στον Λίβανο υποχώρησε δραματικά! Το πιο σημαντικό, όμως, είναι ότι η Συρία έχει γίνει πλέον μια προηγμένη βάση για τις ρωσικές δυνάμεις, δίνοντας στη Μόσχα μια στρατηγική οπτική για τη Μεσόγειο και παράλληλα έναν διάδρομο στην κινεζική πρωτοβουλία Δρόμος του Μεταξιού! Απόδειξη ότι, χώρες όπως το Ομάν, η Αλγερία, η Τυνησία και το Ιράκ, που είχαν διατηρήσει διπλωματικές σχέσεις με τη Δαμασκό καθ‘ όλη τη διάρκεια του χάους, άρχισαν να απαιτούν την επιστροφή της Συρίας στον Αραβικό Σύνδεσμο.
Στην ημερήσια διάταξη των επαφών Σαουδικής Αραβίας – Συρίας υπάρχουν δύο βασικά θέματα: Χαλιναγώγηση της Τουρκίας και χαλάρωση της έντασης με την Τεχεράνη. Μια αραβική διπλωματική πηγή επιβεβαιώνει ότι «οι Σαουδάραβες θα είχαν σχεδόν ανοίξει την πρεσβεία τους στη Δαμασκό, αν δεν ήταν η αμερικανική πίεση που έβαλε φρένο στις πρωτοβουλίες τους»! Αλλά και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, που διατήρησαν γραμμές επικοινωνίας με τη Συρία κατά τη διάρκεια του δεκαετούς πολέμου, είναι σήμερα στην πρώτη γραμμή των προσπαθειών που ωθούν τα αραβικά κράτη προς ομαλοποίηση των σχέσεών τους με τη Δαμασκό. Τέλος, η εισαγωγή φυσικού αερίου και ηλεκτρικής ενέργειας από την Αίγυπτο και την Ιορδανία στον Λίβανο μέσω της Συρίας, θα δώσει στη Δαμασκό την ευκαιρία να λύσει διάφορα ζωτικά προβλήματα με τη Βηρυττό, κυρίως σχετικά με την ενέργεια.
Ο κύριος χαμένος
Ο μεγαλύτερος ηττημένος σε όλα τα θέματα -από την παντελώς ανοργάνωτη αποχώρησή τους από το Αφγανιστάν και σύντομα από το Ιράκ, μέχρι την κατάρρευση της συριακής υπονόμευσης- είναι οι ΗΠΑ! Με τη στρατιωτική και πολιτική σταθεροποίηση της Συρίας να είναι δεδομένη, οι περισσότερες αραβικές χώρες έχουν αποκαταστήσει τις διπλωματικές τους σχέσεις μαζί της. Πολλές ευρωπαϊκές χώρες έχουν επίσης προετοιμαστεί να ανοίξουν ξανά τις πρεσβείες τους στη Δαμασκό.
Η επιστροφή της Συρίας στον Αραβικό Σύνδεσμο παραμένει το τελευταίο εμπόδιο, λόγω των ασφυκτικών πιέσεων των ΗΠΑ, όμως οι νέοι συσχετισμοί ισχύος μετά το φιάσκο του Αφγανιστάν καθιστούν την εξέλιξη αυτή θέμα χρόνου…
