Αν αυτό είναι το «ευαγγέλιο» των νεοφιλελευθέρων, τότε είναι σαφές γιατί απέτυχαν παταγωδώς! Ούτε είναι θαύμα η επιστροφή στις μαρξιστικές οικονομικές αναλύσεις, παρά τις ποιοτικές μεταλλάξεις του καπιταλισμού (μείωση προλεταριάτου, αύξηση υπηρεσιών, ρομποτική παραγωγή κλπ). Ο «παππούς» Φρίντμαν φαντάζει τόσο αποδομημένος απ’ τις ίδιες τις εξελίξεις –κυρίως στις «μητροπόλεις» ΗΠΑ, Ευρώπη, Ιαπωνία!- ώστε να απογοητεύει ακόμα και τους… αντιπάλους του!
Πράγματι, αν έπρεπε σήμερα να επιλέξω ένα νέο τίτλο, δεν θα είχα την παραμικρή δυσκολία: «Το μυστικό της αποτυχίας»!!!
Άλλο ένα χαρακτηριστικό των αδυναμιών της θεωρίας του Φρίντμαν είναι ότι στον τελευταίο του πρόλογο, μόλις το 2002, δεν πρόσθεσε τίποτε το ουσιαστικό στις ξεπερασμένες απόψεις του 1962, πέραν από τους… πανηγυρισμούς για την αυτοκτονία της ΕΣΣΔ. Φυσικά, χωρίς να κάνει τον κόπο ν’ αναφέρει ότι ο… δήμιος Γκορμπατσόφ απεδείχθη εκ των υστέρων… θαυμαστής του σοσιαλδημοκρατικού μοντέλου, ο δε Γέλτσιν θερμός οπαδός του ίδιου του Φρίντμαν!!!
Λάθος… θεμέλιο!
Ξεκάθαρος στον ορισμό των δύο αντίπαλων μορφών διαχείρισης, ο Φρίντμαν: «Υπάρχουν μόνο δύο τρόποι συντονισμού των οικονομικών δραστηριοτήτων εκατομμυρίων ανθρώπων. Η κεντρική διεύθυνση, που περιλαμβάνει τη χρήση του καταναγκασμού, η τεχνική του στρατού και του σύγχρονου ολοκληρωτικού κράτους. Και η οικειοθελής συνεργασία των ατόμων, η τεχνική της αγοράς».
Το πείραμα της κεντρικής διεύθυνσης, σύμφωνα με τον νομπελίστα συγγραφέα, «τελείωσε με δραματικό τρόπο το 1991». Πρώτο θεμελιώδες ψέμα! Ο οικονομικός πύραυλος που λέγεται «Λαϊκή Δημοκρατία της Κίνας» συνεχίζει να αφήνει άφωνους τους καλόπιστους οικονομολόγους, με κύριο όπλο τον κεντρικό σχεδιασμό! Με φτηνά τεχνάσματα, δεν είναι δυνατό να κρυφτεί το σημαντικότερο οικονομικό συμπέρασμα των τελευταίων 150 χρόνων: Οι ταχύτεροι ρυθμοί ανάπτυξης στην Ιστορία σε όλα τα μετρήσιμα επίπεδα (ΑΕΠ, βιομηχανική και αγροτική παραγωγή, κατά κεφαλή εισόδημα, δείκτες κοινωνικής ευημερίας κλπ) σημειώθηκαν σε δύο χώρες με απόλυτο κεντρικό σχεδιασμό, τη Λ.Δ. Κίνας και την ΕΣΣΔ!!!
Μάλιστα, ενώ στην ΕΣΣΔ η εκπληκτική αυτή πορεία ήταν εξαιρετικά σύντομη 1931 – 1938, λόγω της προετοιμασίας και της διεξαγωγής του Μεγάλου Πατριωτικού Πολέμου, στην Κίνα το «πείραμα» συνεχίζεται επί 35 ολόκληρα χρόνια, παρά τις δυτικές Κασσάνδρες, που ματαίως αναμένουν την πολυπόθητη «κάμψη»! Για τους αναγνώστες μας, μάλιστα, ανακοινώνουμε κάπως πρώιμα το τεράστιο «Σχέδιο Γιανγκτσέ» που σαφώς (έστω και ανεπίσημα…) εξήγγειλε η νέα ηγεσία της Λ.Δ. Κίνας. Πρόκειται για το αντίστοιχο της ραγδαίας ανάπτυξης της ανατολικής Κίνας, που θα εφαρμοστεί στο λιγότερο ανεπτυγμένο δυτικό της τμήμα, με πληθυσμό 700 εκατομμυρίων ανθρώπων! Κάτι που εγγυάται τη συνέχιση των ρυθμών ανάπτυξης κοντά στο 8% ετησίως! Στον τελευταίο του πρόλογο, ο Φρίντμαν δεν μπόρεσε να αρνηθεί την «θεαματική αύξηση στην παραγωγή» της Κίνας, γεγονός που απέδωσε –φυσικά!- στην «εφαρμογή μεταρρυθμίσεων στην κατεύθυνση μιας οικονομίας της αγοράς». Ούτε λέξη για τον… μισητό κεντρικό σχεδιασμό, ούτε κουβέντα για τον εκσυγχρονισμό των κρατικών επιχειρήσεων, που είναι πλέον όλες κερδοφόρες!
