Μη φοβάστε, δεν αποφασίσαμε ξαφνικά να ασχοληθούμε με το αφασικό ελληνικό πολιτικό τοπίο, αφήνοντας στην άκρη τις δραματικές αλλά σαγηνευτικές διεθνείς εξελίξεις. Απλά θα αποδείξουμε γιατί το κόμμα που αναδείχτηκε λόγω της πρωτοφανούς εθνικής κρίσης σε αντιπολίτευση δεν αποκτά τη δυναμική μιας ευρύτερης αποδοχής. Έχει χυθεί πολύ μελάνι για τις εγγενείς αδυναμίες του συνασπισμού… τάσεων, που από το σκάρτο 3% έφτασε να διεκδικεί την εξουσία. Εμείς θα ασχοληθούμε μόνο με τον ηγέτη του, με βάση την αγαπημένη μας ανάλυση: αν οι κοινωνικές συνθήκες αλλαγής δεν συνδυαστούν με φωτισμένη ηγεσία (συνήθως προσωπική και σπανιότατα συλλογική…), τότε το όραμα… αναβάλλεται!
Η Ιστορία διδάσκει
Αν περιοριστούμε, για λόγους οικονομίας, στη μεταπολεμική περίοδο, θα παρατηρήσουμε έναν απαράβατο κανόνα. Όλοι οι ηγέτες που χαρακτηρίστηκαν «μεγάλοι» είχαν ένα σημαντικό κοινό χαρακτηριστικό: την ικανότητα δημιουργίας «εναλλακτικών» συμμαχιών, κάθε φορά που οι τρέχουσες «επίσημες» αντιμετώπιζαν προβλήματα! Πολλά τα παραδείγματα, από τα οποία θα επιλέξουμε τα πιο γνωστά.
Στα Βαλκάνια ξεχώρισαν δύο ηγέτες στο σοβιετικό στρατόπεδο: Ο στρατάρχης Τίτο και ο Ενβέρ Χότζα. Ο πρώτος βρέθηκε στο στόχαστρο ενός ολόκληρου Στάλιν, σε μια από τις χειρότερες επιλογές του τελευταίου. Κι όμως, όχι μόνο κατάφερε να «ξεκαθαρίσει» το τοπίο στη χώρα του (με σκληρές εκκαθαρίσεις που ουδέποτε συγκίνησαν τη Δύση, για ευνόητους λόγους!), αλλά και ελίχθηκε επί 40 χρόνια με εναλλασσόμενες συμμαχίες, που διέσωσαν τη χώρα του μέχρι το θάνατό του.
Όσο για τον Ενβέρ, με τον ιδιότυπο «ουτοπικό σοσιαλισμό του», η πίστη στον οποίο επέφερε την διακοπή των συμμαχιών με ΕΣΣΔ και Κίνα διαδοχικά, αποτελεί το κορυφαίο παράδειγμα «εθνικής ανεξαρτησίας με οποιοδήποτε κόστος», γεγονός που παραδέχονται σήμερα οι περισσότεροι Αλβανοί.
Κορυφαίο παράδειγμα ηγέτη με εναλλακτικές συμμαχίες ο Αρχιεπίσκοπος Μακάριος! Διαβλέποντας την αδιαφορία, των δυτικών για την τύχη της Κύπρου, δημιούργησε ισχυρές συμμαχίες με την ΕΣΣΔ και τον αραβικό κόσμο, που (ακόμη και μέχρι σήμερα!) στήριξαν τις κυπριακές θέσεις και διατήρησαν την ακεραιότητα του νησιού, μέχρι το φασιστικό πραξικόπημα αμερικανικού σχεδιασμού.
Δεν χρειάζεται να εξηγήσουμε για ποιους λόγους ανήκουν στην ίδια κατηγορία κάποιοι άλλοι ηγέτες, όπως ο Ντε Γκολ, ο Νάσερ, ο Άσαντ (πατήρ και υιός!), ο Γκάντι, ο Πάλμε, ο Μίντεφ (Μάλτα), ο Φιντέλ και πολλοί αφρικανοί ηγέτες του αγώνα κατά της αποικιοκρατίας (Μπουργκίμπα, Μπουμεντιέν κ.λ.π.).
Αλλά και σύγχρονοι ηγέτες, όπως ο Τσάβες και μια δεκάδα σύγχρονων ηγετών που άλλαξαν τη μοίρα της Λατινικής Αμερικής ακόμη και η μοναδική περίπτωση στη σύγχρονη υπόδουλη Ευρώπη, ο ακραία συντηρητικός Βίκτορ Όρμπαν! Τέλος, αν και οι αναγνώστες μας έχουν απολαύσει την προφητική μας κριτική κατά του Ερντογάν, ουδέποτε αμφισβητήσαμε την απίστευτη ικανότητά του να εφευρίσκει εναλλακτικά σενάρια!
Στην Ελλάδα της Εξάρτησης
Ακόμα και στην Ελλάδα της πλήρους αμερικανικής εξάρτησης, ο ίδιος ο «ανήκομεν εις την Δύσιν» χρησιμοποίησε δύο φορές το τέχνασμα των εναλλακτικών συμμαχιών. Την πρώτη με τον Τίτο, το 1955, όταν το Κυπριακό είχε οδηγήσει τις ελληνοτουρκικές σχέσεις στα πρόθυρα πολέμου και το 1974, όταν ακριβώς το ίδιο πρόβλημα οδήγησε τον Καραμανλή στη δημιουργία άτυπου αλλά ευδιάκριτου ελληνοβουλγαρικού άξονα, με τον μακαρίτη Τοντόρ Ζίφκοφ!
Αυτός ο άξονας φιλίας ενισχύθηκε την εποχή του Ανδρέα Παπανδρέου (που παραμένει ο πιο δημοφιλής πρωθυπουργός της μεταπολεμικής περιόδου, σε πείσμα συντηρητικών, «εκσυγχρονιστών» και «αριστερών»!), ενώ μπήκαν στέρεες βάσεις για συμμαχίες στον αραβικό κόσμο, που ακόμη και σήμερα σώζουν την Ελλάδα από ακόμη μεγαλύτερες περιπέτειες…
Τέλος, οι εναλλακτικές λύσεις που έγκαιρα και ορθά αναζήτησε ο Κώστας Καραμανλής σε Κίνα και Ρωσία οδήγησαν τελικά στην εκπαραθύρωσή του, που φυσικά στηρίχθηκε και από τις αντιδράσεις στο φιλοαμερικανικό τμήμα του κόμματός του. Πάντως, οι κινήσεις του αυτές αναγνωρίζονται σήμερα ως εθνικά αναγκαίες από την κοινή γνώμη και η ιστορική τους καταγραφή θα ολοκληρωθεί με την αποκάλυψη λεπτομερειών από την δραματική αποχώρησή του…
Τσίπρας και… Τριγάζης
Έχει ο Τσίπρας τις ηγετικές ικανότητες, αλλά και την… έμπνευση για εξεύρεση εναλλακτικών λύσεων, ώστε να μπορέσει η Ελλάδα να ξεφύγει από τον ασφυκτικό εναγκαλισμό των «συμμάχων και εταίρων»; Η απάντηση –τουλάχιστον μέχρι στιγμής- είναι ένα κατηγορηματικό ΟΧΙ ! Ο Τσίπρας και το κόμμα του υπονομεύουν ακόμη και την ασθενική συνεργασία με την Κίνα, υποτιμούν τη σημασία της φιλίας με τη Ρωσία και αγνοούν πλήρως τις τεράστιες αλλαγές στο παγκόσμιο σκηνικό. Με… ενεργό ακόμη τον Πάνο Τριγάζη (που πρόσφατα εξύμνησε τον… ΟΑΣΕ και ζήτησε… ενίσχυσή του!), αλλά και πολυάριθμα στελέχη της αείμνηστης «ανανεωτικής Αριστεράς», ο Τσίπρας περιορίζει τις εναλλακτικές του στη… Βενεζουέλα και κάποια κόμματα της ευρωπαϊκής «Αριστεράς», που σαφέστατα δεν επιθυμούν ανατροπές και ρήξεις, αλλά πιο «ήπιες προσαρμογές»…