Γράφει ο Χρήστος Φωτιάδης – Από την έντυπη έκδοση της εβδομαδιαίας Αμαρυσίας – 17/07
To δήθεν στρατηγικό εφεύρημα των ΗΠΑ, για «υποκατάσταση του ρωσικού φυσικού αερίου» στην Ευρώπη, από έναν πολύπλοκο συνδυασμό εναλλακτικών, ήταν εξαρχής παράλογο και ανεφάρμοστο! Το είχαμε συχνά διακωμωδήσει, με ένα απλό επιχείρημα: όταν το ρωσικό αέριο φτάνει στην πόρτα των Ευρωπαίων καταναλωτών με έναν απλό αγωγό και ελάχιστο κόστος μεταφοράς, καμία «εναλλακτική» δεν μπορεί να είναι ανταγωνιστική και οικονομικά βιώσιμη!
Προϊστορία και σκληρή πραγματικότητα!
Πριν φτάσουμε στον πολυδιαφημισμένο EASTMED, που θα έκανε την Ελλάδα… «ενεργειακό κόμβο», ας δούμε σύντομα τι προηγήθηκε. Η σαφής απόφαση της Ρωσίας να περιορίσει στο ελάχιστο δυνατό τις ποσότητες διέλευσης του αερίου της μέσω Ουκρανίας είχε δυο σκέλη: α) τον υποθαλάσσιο «Βόρειο αγωγό 2», που μόλις ολοκληρώθηκε παρά τις λυσσώδεις αντιδράσεις των ΗΠΑ, β) τον… μακαρίτη «Νότιο αγωγό» (South stream), που πράγματι θα καθιστούσε την Ελλάδα κόμβο, αλλά υπονομεύτηκε επιπλέον (εκτός των ΗΠΑ) και από τη Γερμανία! Το αποτέλεσμα ήταν ότι -όπως η ΑΜΑΡΥΣΙΑ αποκαλύπτει σε πανελλήνια αποκλειστικότητα- ο εναλλακτικός ρωσικός αγωγός μέσω Τουρκίας (Turkstream) λειτούργησε ταχύτατα και απρόσκοπτα, με αποτέλεσμα να εξυπηρετεί πάνω από το 50% των εισαγωγών μας!
Ένα άλλο «σχέδιο επί του χάρτη» ήταν ο, επίσης, «μακαρίτης» Nabucco, ένα σχέδιο εισαγωγής αζέρικου αερίου μέσω Τουρκίας, που κυριάρχησε από το 2002 επί αρκετά χρόνια ως… ενεργειακή φαντασίωση και ματαιώθηκε χωρίς καν επικήδειο! Βλέπετε, το «αζέρικο αέριο» δεν επαρκεί για τόσο μεγαλεπήβολα σχέδια και οι Αζέροι αποδείχτηκαν δύσκολοι εταίροι, ακόμα και για τον δικό μας (μικρής εμβέλειας) ΤΑΡ!
Ο… μακαρίτης EASTMED!
Στο πρότυπο του Nabucco, αλλά με πολύ περισσότερους πανηγυρισμούς και «διεθνείς συνεργασίες», παραμυθιάστηκε επί μια και πλέον δεκαετία το ελληνικό κοινό, τόσο από τις προηγούμενες όσο και από την παρούσα κυβέρνηση! Το σενάριο της «τετραπλής συνεργασίας» με Κύπρο, Ισραήλ και Αίγυπτο, μάλιστα, συνδυάστηκε υπό ευδιάκριτη αμερικανική υποστήριξη και με… στρατηγική/στρατιωτική συνεργασία, ώστε το χάπι να χρυσωθεί ακόμη εντυπωσιακότερα!
Για μια ατέλειωτη σειρά από λόγους, το project EASTMED ήταν απολύτως θνησιγενές, παρά τις διαβεβαιώσεις πολλών δεκάδων «ειδικών», που ζωγράφιζαν με τα χρώματα της ίριδας το ενεργειακό μέλλον μιας Ελλάδας που θα γινόταν κάτι σαν… Σαουδαραβία της Ευρώπης! Όσο πιο σύντομα, θα παραθέσουμε τις πιο βασικές αιτίες της σίγουρης πια εγκατάλειψης τού… εθνικού σχεδίου μας:
α) Οι τιμές φυσικού αερίου βρίσκονται και θα παραμείνουν χαμηλά, οπότε κάθε εξόρυξη υψηλού κόστους παραγωγής και μεταφοράς είναι οικονομικά αδιανόητη.
β) Η στροφή της ΕΕ -τουλάχιστον στα λόγια- προς εναλλακτικές πηγές, θα περικόψει επιχορηγήσεις και δάνεια προς τις παραδοσιακές.
γ) Παρά το υψηλό κόστος παραγωγής φυσικού αερίου στην Ανατολική Μεσόγειο, η Αίγυπτος (με το τεράστιο κοίτασμα «Ζορ») επιδιώκει εύλογα να παίξει εκείνη κομβικό ρόλο παραγωγής και διαμετακόμισης. Έχοντας μάλιστα και δυο εργοστάσια υγροποίησης, μπορεί να τροφοδοτεί άμεσα κάθε ενδιαφερόμενο!
δ) Η Τουρκία αγνοήθηκε επιδεικτικά από τους εμπνευστές τού EASTMED, με αποτέλεσμα να πληρώσουν ακριβά το λάθος τους! Οι ωμές παρεμβάσεις στην κυπριακή ΑΟΖ και οι συνεχείς εντάσεις στην περιοχή έδιωξαν ακόμα και τους πιο «σίγουρους» επενδυτές, βάζοντας άλλη μια ταφόπλακα στο πτώμα του… εθνικού μας αγωγού!
Σώφρονες αναλυτές…
Φυσικά δεν διεκδικούμε ρόλο… ενεργειακού ειδικού. Όσα είχαμε προβλέψει και δυστυχώς επιβεβαιώθηκαν πλήρως , στηρίζονταν στην απλή, τετράγωνη λογική! Και ταυτίζονται πλέον με πρόσφατες αναλύσεις των ολίγων αλλά εκλεκτών πραγματικών ειδικών, όπως ο Μ. Μυριάνθης, πρώην ανώτατο στέλεχος εταιρειών πετρελαίου και ειδικός σύμβουλος του ΕΛΙΑΜΕΠ, ο πάντα έγκυρος Κ. Φίλης, ακόμα και ο Ισραηλινός καθηγητής Ν. Ραμπίνοβιτς, που περιγράφει τον κατά φαντασίαν αγωγό με χιούμορ: «Είναι σαν να προσπαθείς να μεγαλώσεις έναν δεινόσαυρο! Το παιχνίδι έχει τελειώσει πριν αρχίσει. Χάνουν το χρόνο τους»!