Μια ιδέα που προέκυψε κατά τη διάρκεια ενός μαθήματος Μουσικοκινητικής Αγωγής, εξελίχθηκε σε μια όμορφη δράση που αναδεικνύει την αξία της μουσικής και την δύναμή της ως εκπαιδευτικό εργαλείο που ξεπερνά κάθε δυσκολία.
Μαθητές και εκπαιδευτικοί του Ειδικού Σχολείου της Πεύκης δημιούργησαν ένα τραγούδι για τον κορωνοϊό και μαζί ένα εξαιρετικό βίντεο, μέσα από το οποίο εκφράζουν τα συναισθήματά τους, σε ένα πολύ όμορφο αισθητικό αποτέλεσμα.
Η «ΑΜΑΡΥΣΙΑ» μίλησε με την μουσικό του σχολείου, Μαρία Ρουμελιώτη, η οποία ήταν υπεύθυνη εκπαιδευτικού σχεδιασμού και συντονισμού δράση, για τα συναισθήματα που γεννήθηκαν στην όλη προσπάθεια, τις δυσκολίες της εποχής του κορωνοϊού για τα παιδιά με την συγκεκριμένη αναπηρία, αλλά και το αισιόδοξο μήνυμα που προκύπτει από την πρωτοβουλία, ότι η μουσική, εκτός από διασκέδαση, μπορεί να γίνει ένα εξαιρετικό εκπαιδευτικό εργαλείο.
Πώς προέκυψε η ιδέα για την δημιουργία του τραγουδιού;
Εντελώς τυχαία. Μια μέρα στο μάθημα της μουσικής στην πρώτη τάξη κάναμε Μουσικοκινητική και τα παιδιά χαίρονταν πάρα πολύ. Λόγω ιδιαιτερότητας των παιδιών (ημιπληγία και άλλες αναπηρίες μαζί με κώφωση) παρούσα στο μάθημα είναι και η κ. Ευαγγελία Κατωπόδη, βοηθητικό προσωπικό στο σχολείο μας. Βλέποντας τον ενθουσιασμό των παιδιών μου λέει: «Δεν γράφεις ένα δικό σου τραγούδι για τον κορωνοϊό να το τραγουδάνε τα παιδιά;». Στο διάλλειμα, κάθισα με τρεις συναδέλφισσες και γράψαμε στίχους. Την επόμενη ώρα είχα κενό, κάθισα στο πιάνο και έγραψα την μουσική. Την άλλη μέρα, μετά από ένα καλό έλεγχο και διορθώσεις που έκανα το βράδυ, το τελειοποίησα και τους το παρουσίασα. Προσπάθησα οι στίχοι να είναι απλοί και εύκολοι ώστε να μπορούν να μαθευτούν εύκολα από παιδιά και από εκπαιδευτικούς τόσο σαν λόγια όσο και νοηματικά.
Ποια ήταν η πρώτη ανταπόκριση;
Ενθουσιώδης! Εκπαιδευτικοί, παιδιά και γονείς το υποδέχθηκαν δέχτηκαν με χαρά. Αλλά πιο πολύ, για μένα, μέτρησε η χαρά που ένιωσε ο κωφός δάσκαλος του σχολείου μας, ο κ. Λάμπρος Ψυχογιός, που με βοήθησε στην σωστή μετάφραση των στίχων στην νοηματική γλώσσα μέσα από την ματιά των κωφών. Όταν, λοιπόν, του πρωτοέπαιξα το τραγούδι στο πιάνο και του εξηγούσα τους στίχους και μετά το κάναμε πρόβα, η σκηνή που ακουμπούσε το πιάνο για να αισθάνεται τις δονήσεις του ήχου, νοημάτιζε και χόρευε με τον ρυθμό ήταν η πιο συγκινητική. Με έκανε να πω μέσα μου ότι, όσα εμπόδια και να βρω μπροστά μου, όσο δύσκολο και κουραστικό είναι αυτή τη δράση πρέπει να καταφέρω να γίνει για να μπορέσω με αυτόν τον τρόπο να δώσω χαρά και αυτοπεποίθηση στα παιδιά.
Πόσο εύκολα υλοποιήθηκε;
Η υλοποίηση ήταν δύσκολη. Έπρεπε να μάθω σε όλα τα παιδιά του σχολείου το ρεφρέν του τραγουδιού στην νοηματική γλώσσα. Στα βαρήκοα και στα παιδιά με κοχλυακό εμφύτευμα έπρεπε να τους μάθω μελωδία, ρυθμό, λόγια , πράγμα πάρα πολύ δύσκολο. Ήθελε πολλή υπομονή και αγάπη. Το ίδιο έγινε και με τους εκπαιδευτικούς. Κάναμε αρκετές πρόβες σε μικρές ομάδες λόγω κορωνοϊού, ώστε να μάθουν και αυτοί τον ρυθμό, την μελωδία και τις χειρομορφές που έπρεπε να είναι ίδιες και συγχρονισμένες.
Δεν δουλέψαμε μόνο στο σχολείο, αλλά δούλεψαν και οι εθελοντές μουσικοί εκτός σχολείου, που δέχθηκαν με χαρά να βοηθήσουν σε αυτό το εγχείρημα, με πρόβες και ηχογραφήσεις σε στούντιο. Για την ηχογράφηση των φωνών των παιδιών και των εκπαιδευτικών ήρθαν στο σχολείο 2 άτομα από το στούντιο, με κονσόλες μικρόφωνα και ηχητικές εγκαταστάσεις, για να μπορέσουμε να ηχογραφήσουμε. Και αυτό το εγχείρημα ήταν πολύ δύσκολο, τόσο για τους εκπαιδευτικούς, όσο και για τα παιδιά, που πρώτη φορά είχαν την δυνατότητα πρόσβασης σε τέτοια αντικείμενα και μηχανήματα. Όλα αυτά έπρεπε να τα συντονίσω.
Πώς είδαν τα παιδιά το αποτέλεσμα;
Έπρεπε να βλέπατε τα παιδιά όταν τραγουδούσαν στα μικρόφωνα! Απίστευτη εμπειρία και συναισθήματα. Η Μάγδα, ένα κοριτσάκι που δεν μπορεί να μιλήσει δυνατά και καθαρά, εκείνη την ώρα μεταμορφώθηκε και έβγαλε την πιο δυνατή και καθαρή φωνή που είχε ποτέ στα δυο χρόνια που την έχω μαθήτρια! Είναι απίστευτο το τι προσφέρει η μουσική σε αυτά τα παιδιά παρά την αντίφαση κώφωση- μουσική! Και όμως μαθαίνουν και τους προσφέρει πάρα πολλά .Καλλιτεχνική έκφραση και δημιουργικότητα!
Είναι αυτή μια καλή αρχή για νέες παρόμοιες εκπαιδευτικές δραστηριότητες;
Σίγουρα. Θα πρέπει να αναφέρω ότι πέρυσι ήμασταν το μοναδικό σχολείο που είπαμε τα κάλαντα Χριστουγέννων και ένα ακόμα τραγούδι, το «παραμύθι», στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας κ. Παυλόπουλο, στο Προεδρικό Μέγαρο. Πολύ όμορφη εμπειρία! Ήταν η πρώτη μου χρονιά στο σχολείο και δημιούργησα την παιδική χορωδία «ΗΧΟΜΟΡΦΕΣ». Φέτος, είπαμε τα κάλαντα διαδικτυακά στον Πρωθυπουργό, πάλι το μοναδικό σχολείο από την Αθήνα .Επίσης, έχουμε κάνει συνεργασίες με τραγούδια και με άλλα σχολεία, όπως τα εκπαιδευτήρια Δούκα.
Είστε, αν όχι η μόνη, σίγουρα από τις ελάχιστες μουσικούς στην Αττική με επάρκεια στη νοηματική γλώσσα. Πόσο εύκολο ήταν και τι σας ώθησε στο να λάβετε αυτήν την εξειδίκευση;
Πέρυσι και φέτος είμαι η μοναδική μουσικός με επάρκεια νοηματικής γλώσσας που εργάζεται σε δημόσιο σχολείο και ειδικότερα σε σχολείο Κωφών στην Αττική. Η ώθηση για αυτή την εξειδίκευση ήταν μόνο η αγάπη για την ειδική αγωγή. Έχω επάρκεια Braille και νοηματικής γλώσσας. Θυμάμαι ότι ήμουν η μοναδική μαθήτρια που η ειδικότητά της ήταν μουσικός, Συνήθως με την νοηματική ασχολούνται δάσκαλοι και φιλόλογοι ειδικής αγωγής . Μου είχαν κάνει και παρατήρηση! Τι δουλειά έχεις εσύ μουσικός με την νοηματική γλώσσα! Δεν τους άκουσα όμως, συνέχισα να σπουδάζω κάτω από δύσκολες συνθήκες, γιατί άλλαζα πόλη κάθε χρόνο, αφού είμαι αναπληρώτρια και δεν υπήρχαν σχολές σε όλες τις πόλεις, με αποτέλεσμα να αναγκάζομαι να κάνω χιλιόμετρα για να πηγαίνω για μάθημα σε διπλανή πόλη που υπήρχε σχολή. Όταν, όμως, πήρα την επάρκεια πιστεύω ότι ένιωσα μεγαλύτερη ικανοποίηση και χαρά από άλλες κοπέλες γιατί είχα παλέψει πολύ γι αυτό.
Θα παρακινούσατε συναδέλφους σας να ακολουθήσουν το ίδιο μονοπάτι;
Θα έλεγα να το τολμήσουν. Είναι υπέροχη γλώσσα και κώδικας επικοινωνίας! Επίσης, είναι μεγάλη πρόκληση για την ειδικότητά μας. Πολλοί νομίζουν ότι οι κωφοί δεν μπορούν να μιλήσουν ή δεν γνωρίζουν ότι υπάρχουν βαρήκοοι και παιδιά με κοχλιακό εμφύτευμα που τους βοηθάει να ακούνε, έστω χαμηλά, κάποιους ήχους και ότι με την μουσική εξασκούνται, ώστε να βελτιώσουν την ακοή τους και την ομιλία τους. Αλλά και τα παιδιά που δεν ακούν καθόλου, έχουν δικαίωμα στην γνώση μουσικής στο θεωρητικό κομμάτι, την οργανογνωσία, την ιστορία της μουσικής και την οργανοπαιξία κρουστών και την μουσικοκινητική. Αν έχουν αγάπη γι’ αυτό, και μεράκι να δημιουργήσουν και να βοηθήσουν τους, το συνιστώ ανεπιφύλακτα!
Η εποχή του κορωνοϊού έφερε την υποχρεωτική χρήση μάσκας παντού. Πώς καταφέρατε να ανταπεξέλθετε με δεδομένη την ιδιαιτερότητα των μαθητών;
Σε ένα σχολείο κωφών είναι πολύ δύσκολο, γιατί οι κωφοί κάνουν χειλεανάγνωση . Έτσι πολύ γρήγορα κατασκευάστηκαν ειδικές μάσκες για μας με διάφανη μπροστινή επιφάνεια για να φαίνεται το στόμα. Επειδή, όμως, αυτή η διαφάνεια είναι πλαστική σχηματίζονται υδρατμοί από την ανάσα, με αποτέλεσμα να χρειάζεται συνέχεια σκούπισμα. Είναι πραγματικά πολύ δύσκολο και το ξεπερνάμε με υπομονή και εμείς και τα παιδιά.
Η μουσική αντιμετωπίστηκε ως «μέσο διασποράς του ιού», ωστόσο, είστε ένα τρανταχτό παράδειγμα ότι είναι και ένα σπουδαίο εκπαιδευτικό εργαλείο. Πώς απαντάτε τόσο ως μουσικός όσο και ως εκπαιδευτικός;
Η μουσική είναι μία ιδιαίτερη τέχνη, η οποία μπήκε στη ζωή του ανθρώπου από τα πρώτα χρόνια της ιστορίας του. Από την αρχαιότητα μέχρι και σήμερα αποτελεί ένα πολύ σημαντικό στοιχείο για την ανθρωπότητα, καθώς επηρεάζει τον εγκέφαλο και την ψυχολογία μας με διάφορους θετικούς τρόπους. Βελτιώνει την μνήμη μας , λειτουργεί ως θεραπευτικό μέσο, επηρεάζει τις αποδόσεις μας , ενισχύει την δημιουργικότητά μας , η μουσική είναι μέσα μας . Ο πρώτος ήχος που ακούμε και αισθανόμαστε είναι ο χτύπος –ρυθμός της καρδιάς. Η Πολιτεία πήρε μέτρα για την πανδημία απαγορεύοντας την μουσική, προφανώς με τον φόβο μετάδοσης του ιού, λόγω της δυνατής ομιλίας που γίνεται σε χώρους με δυνατή μουσική ή στα ωδεία λόγω της φύσης παιξίματος των οργάνων πχ πνευστών. Εύχομαι να είναι κάτι προσωρινό γιατί ο άνθρωπος δεν ζει χωρίς μουσική. Η μουσική είναι έκφραση συναισθημάτων και δημιουργίας, όπως κάναμε και εμείς στο σχολείο μας. Μέσω του τραγουδιού φωνάξαμε τα συναισθήματά μας και δώσαμε μηνύματα αισιοδοξίας που θέλαμε να περάσουμε.
Εν τέλει, τι άφησε στα παιδιά αυτή η περιπέτεια;
Αυτή η περιπέτεια άφησε στα παιδιά μόνο όμορφα συναισθήματα και εικόνες. Ήταν μια όαση μέσα στις δύσκολες συνθήκες . Ήταν σαν να αντιστρέψαμε τους όρους της κατάστασης και, αντί να γκρινιάζουμε, την μετατρέψαμε σε δημιουργία. Τα παιδιά χάρηκαν πολύ, είχαν στόχο, διασκέδασαν, συνεργάστηκαν, έμαθαν καινούρια πράγματα που δεν είχαν ποτέ την ευκαιρία να δουν, έμαθαν πώς γίνεται μια ηχογράφηση, είδαν και επεξεργάστηκαν μηχανήματα ηχοληψίας, άκουσαν για πρώτη φορά την φωνή τους από μικρόφωνο δυνατά, μπήκαν στην διαδικασία του σωστού ρυθμικού στοιχείου , ένιωσαν αυτοπεποίθηση και ψυχική ικανοποίηση αφού τραγούδησαν και αισθάνθηκαν ισότιμα με τα ακούοντα παιδιά. Όταν βγήκε το βίντεο και το είδαν τρελάθηκαν από την χαρά τους, πίστεψαν ότι κάνανε κάτι πολύ σπουδαίο και πραγματικά έκαναν! Αυτή ήταν η δική μου «πληρωμή» και, πιστέψτε με, είναι η μεγαλύτερη όλων! Να βλέπω τα πρόσωπά τους να λάμπουν από υπερηφάνεια!
Ένα μήνυμά σας προς τους γονείς και τα παιδιά για την εποχή την επόμενη μέρα;
Το τελευταίο που θέλω να πω προς όλους είναι το μήνυμα που λέει το κοριτσάκι στο τέλος του τραγουδιού που δεν εννοεί μόνο την δύσκολη κατάσταση της πανδημίας, εννοεί και την κατάσταση της αναπηρίας, αλλά και όποια δύσκολη κατάσταση βρεθεί κάποιος στην ζωή του. «Να χαμογελάς ακόμα και όταν όλα γύρω σου προσπαθούν να στο στερήσουν , Εσύ! Χαμογέλα!», Η επόμενη μέρα πρέπει να μας βρει πάντα με αισιοδοξία !
Τέλος ,θα ήθελα να αναφέρω τους συντελεστές αυτής της δράσης.
Υπεύθυνη εκπαιδευτικού σχεδιασμού και συντονισμού δράσης : Μαρία Ρουμελιώτη .
Διδασκαλία νοηματικής γλώσσας : Μαρία Ρουμελιώτη.
Μουσική και Ενορχήστρωση: Μαρία Ρουμελιώτη
Στίχοι: Μαρία Ρουμελιώτη, Καλλιόπη Καμπίτη, Αντωνία Κατρανίδου
‘Επαιξαν οι μουσικοί: Drums: Αντώνης Κακανιάρης Ηλεκτρακουστική 12χορδη κιθάρα: ‘Ακης Μολάκης
Μπουζούκι: Γεώργιος Σταματόπουλος
Ακορντεόν: Μαρία Ρουμελιώτη
Πιάνο: Μαρία Ρουμελιώτη
Video & Montage: Κωνσταντίνος Στραγαλινός, Γεώργιος Σταματόπουλος
Ζωγραφιά για φόντο βίντεο : Κακανιάρη Ειρήνη