«Ο προσκοπισμός είναι ένα τεράστιο ασφαλές παιχνίδι μέσα από το οποίο αποκτάς γνώσεις», δηλώνουν στην ΑΜΑΡΥΣΙΑ ο Πάρις Χρονόπουλος και η Σοφία Μουστάκα, οι οποίοι αποτελούν τους δύο από τους τέσσερις βαθμοφόρους στο Σύστημα Ναυτοπροσκόπων της Λυκόβρυσης.
Οι άλλοι δύο είναι ο Κώστας Χρονόπουλος κι η Πωλίνα Γιαννέλου. Και οι τέσσερις είναι νέοι και έχουν πολλή όρεξη για να δώσουν ό,τι μπορούν για τα «παιδιά» τους, όπως πλέον έχουν συνηθίσει να τ’ αποκαλούν.
Οι βαθμοφόροι έχουν και προσκοπικά ονόματα, με τα οποία τους «βαφτίζουν» οι υπόλοιποι, έτσι ώστε «αφενός να υπάρχει οικειότητα \με τα παιδιά, αφετέρου ένας διαχωρισμός. Δεν είμαστε τα φιλαράκια τους, αλλά ούτε και οι γονείς τους», αναφέρει χαρακτηριστικά ο Πάρις. Τον ίδιο τον αποκαλούν με το προσκοπικό όνομα «Μονόκερω», τη Σοφία «Λέαινα», τον Κώστα «Ταύρο» και την Πωλίνα «Αρπυία». Όλα τα ονόματα στηρίζονται σε χαρακτηριστικά στοιχεία του χαρακτήρα τους, που «εντόπισαν» τα άτομα γύρω τους.
Η λειτουργία του συστήματος
Το Σύστημα των Ναυτοπροσκόπων ξεκίνησε τη λειτουργία του τον Φεβρουάριο του 2008. Η πρόσφατη ίδρυσή του είχε ως αποτέλεσμα τη δημιουργία ενός μόνο τμήματος από τα τρία και συγκεκριμένα του τμήματος «Προσκόπων». Από φέτος, όμως, οι βαθμοφόροι ελπίζουν ότι η αυξημένη προσέλευση των παιδιών θα επιτρέψει τη λειτουργία και των άλλων δύο τμημάτων, που χωρίζονται με βάση την ηλικία, και έχουν τον τίτλο «Αγέλη» και «Λυκόπουλα».
Τα εγγεγραμμένα μέλη στους Ναυτοπροσκόπους είναι 20, αλλά σταθερά έρχονται τα 16. Αν και η συμμετοχή μπορεί να είναι διαδημοτική, ωστόσο, όλα τα παιδιά, τα οποία συμμετέχουν είναι από τον Δήμο Λυκόβρυσης και οι ηλικίες τους είναι από 11 έως 15 χρονών.
«Στόχος μας είναι να δημιουργηθούν και τα άλλα δύο τμήματα για να έχουμε όλες τις ηλικίες και ο καθένας από εμάς να ασχοληθεί με τον τομέα του», σχολιάζει η Σοφία.
Το όνομα ναυτοπρόσκοποι εγείρει το ενδιαφέρον. Έτσι, οι δύο βαθμοφόροι εξηγούν ότι πρόκειται για μια «υποτυπώδη» διαφορά με τους προσκόπους, η οποία έγκειται στο ότι οι πρώτοι εστιάζουν τις δραστηριότητές τους περισσότερο στη θάλασσα. Έτσι, για παράδειγμα, οι ναυτοπρόσκοποι της Λυκόβρυσης πηγαίνουν συχνά για κωπηλασία και ιστιοπλοΐα. Μερικές από τις υπόλοιπες δραστηριότητές τους είναι η αναρρίχηση, οι κατασκευές μέσα στο δάσος και ο καθαρισμός του, η αναδάσωση και γενικά διάφορα παιχνίδια, τα οποία, όμως, έχουν πάντα ένα στόχο: τη μάθηση.
«Η ζωή μας είναι έξω στη φύση και όχι μέσα στους τέσσερις τοίχους», τονίζει ο Πάρις. Κάνοντας τη θεωρεία πράξη, οι ναυτοπρόσκοποι, πηγαίνουν μία μονοήμερη εκδρομή στη φύση κάθε μήνα και κάθε Χριστούγεννα και Πάσχα μια διήμερη ή τριήμερη εκδρομή.
Το «αποκορύφωμα», όμως, όλων των παραπάνω είναι η κατασκήνωση, η οποία διοργανώνεται κάθε καλοκαίρι. Φέτος, το μέρος, το οποίο επιλέχθηκε ήταν το Γιαννιτσοχώρι, έξω από το χωριό Ζαχάρω, στον νομό Ηλείας κι έγινε μαζί με το Σύστημα Κηφισιάς και Θρακομακεδόνων. Η επιλογή του μέρους δεν έγινε τυχαία, μιας και το 2007 το χωριό έγινε ένας από τους «στόχους» της πύρινης λαίλαπας. «Σκοπός μας ήταν να μιλήσουμε στα παιδιά για την καταστροφή του περιβάλλοντος, αλλά δεν θέλαμε να μαυρίσουμε τις ψυχές τους και γι’ αυτό κατασκηνώσαμε σε μέρος που το πράσινο έχει διασωθεί. Παράλληλα, ενισχύσαμε οικονομικά την πληγείσα περιοχή με τις αγορές μας», εξηγεί ο Πάρις.
«Τι κερδίζουμε»
Όσοι επιλέγουν να γίνουν βαθμοφόροι στους Προσκόπους δεν αμείβονται, δεν «φτιάχνουν» καριέρα, ούτε έχουν κάποιο άλλο υλικό όφελος. Τι κερδίζουν λοιπόν; Την απάντηση την έχει έτοιμη ο Πάρις, ο οποίος είναι ενθουσιασμένος με την επιλογή του να ηγείται μια μικρής ομάδας ναυτοπροσκόπων, παράλληλα με τις σπουδές του στην αθλητική δημοσιογραφία.
«Αυτό που κερδίζουμε είναι απίστευτη χαρά από τις αντιδράσεις των παιδιών κατά τη διάρκεια των δραστηριοτήτων. Δεν λαμβάνουμε τίποτα άλλο και δεν αποσκοπούμε σε τίποτα άλλο», δηλώνει κατηγορηματικά.
Η Σοφία, από την πλευρά της, προσθέτει ότι μαζί με τα παιδιά, παίρνουν και οι ίδιοι πολλές γνώσεις, αλλά και εμπειρίες, οι οποίες τους συντροφεύουν σε όλη τους τη ζωή.
Τέλος, και οι δύο παραδέχονται ότι τα κοινά βιώματα έχουν δέσει και τους βαθμοφόρους, καθιστώντας τους μια γερή ομάδα.
«Πρόθυµος να µας βοηθήσει ο Δήµος»
Με τα καλύτερα λόγια μιλούν οι βαθμοφόροι των ναυτοπρόσκοπων Λυκόβρυσης για τη δημοτική αρχή της πόλης, εφόσον τους δέχτηκε πολύ θετικά κι έκανε ό,τι μπορούσε για να τους «στηρίξει» στα πρώτα τους βήματα.
«Υπάρχουν άλλοι Δήμοι που κάνουν ό,τι μπορούν για να κλείσουν τα συστήματα των προσκόπων», λέει η Σοφία, δηλώνοντας προβληματισμένη για τον λόγο που αυτό συμβαίνει.
Όμως, στην περίπτωση της Λυκόβρυσης τα πράγματα ήταν από την αρχή διαφορετικά. Σύμφωνα με τα λεγόμενα των ναυτοπροσκόπων, ο Δήμος ήταν πρόθυμος να τους παραχωρήσει αρχικά τη δημοτική βιβλιοθήκη ως τόπο συγκέντρωσης, τον οποίο οι ίδιοι ονομάζουν Λέσχη, και στη συνέχεια το παλιό υδραγωγείο, το οποίο πρώτα σοβάτισε, έβαψε και συνέδεσε με το ρεύμα και το νερό.
«Ο Δήμος δεν έχει καμία υποχρέωση απέναντί μας, αν δεν έχει δει το έργο μας», τονίζουν οι δύο νέοι, εκφράζοντας ένα ακόμη «ευχαριστώ» στη φιλόξενη υποδοχή που τους έκανε ο Δήμος. Μάλιστα, ο Πάρις υπογραμμίζει ότι «ο συγκεκριμένος χώρος είναι ό,τι μπορεί να φανταστεί ένας ναυτοπρόσκοπος, επειδή βρίσκεται δίπλα στο δάσος (σ.σ.: Αργύρη)».
Το δάσος αποτελεί ιδανικό χώρο για τις μικροκατασκευές και τις δραστηριότητές τους. Η εύκολη πρόσβαση των παιδιών στη φύση είναι μεγάλο πλεονέκτημα, σε σύγκριση με το τοπίο που αντικρύζουν αντίστοιχα συστήματα στο κέντρο της Αθήνας. Βέβαια, το δάσος Αργύρη δεν ήταν πάντα ιδανική τοποθεσία, εφόσον μέχρι πρόσφατα γέμιζε με πολλά σκουπίδια κι επιβαρυνόταν από την παράνομη διέλευση αυτοκινήτων. Μετά την άφιξη των ναυτοπροσκόπων, όμως, οι οδηγοί που ήθελαν να «κόψουν δρόμο» σταμάτησαν να εκμεταλλεύονται τη δασική έκταση. «Εμείς το δάσος το χρησιμοποιούμε, αλλά παράλληλα το προσέχουμε, επειδή το νιώθουμε δικό μας», δηλώνουν με αποφασιστικότητα οι δύο βαθμοφόροι.
Όσον αφορά στον χώρο που παραχωρήθηκε από τη δημοτική αρχή τον Σεπτέμβριο του 2008, ο Πάρις αναφέρει χαρακτηριστικά ότι «μόλις τον αποκτήσαμε, βάλαμε στόχο να δώσουμε ζωή σε αυτό το “άσπρο κουτί”».
Οι τέσσερις βαθμοφόροροι έκαναν τις βασικές κατασκευές, όπως ντουλάπια, αλλά τη συνέχεια την ανέλαβαν τα παιδιά, τα οποία λαμβάνοντας υπόψη την ιδιότητά τους ως ναυτοπροσκόποι και χρησιμοποιώντας τη φαντασία τους, διακόσμησαν τον εσωτερικό χώρο της Λέσχης με βασικό θέμα τον βυθό της θάλασσας και τον ουρανό.
«Είναι ανάγκη τα παιδιά να πηγαίνουν σε έναν χώρο που να τον νιώθουν δικό τους. Γι’ αυτό τους δίνουμε την ευκαιρία να φτιάξουν τη Λέσχη όπως ακριβώς την έχουν φανταστεί», αναφέρει ο Πάρις.
«Πιεσµένα χρονικά τα παιδιά»
«Τα παιδιά ασφυκτιούν και οι γονείς είναι συνήθως πολύ επιφυλακτικοί», είναι το πόρισμα των δύο βαθμοφόρων από την εμπειρία και την επαφή τους με την παιδική ηλικία. Σύμφωνα με τη Σοφία, το πρόγραμμα των παιδιών τις καθημερινές είναι πολύ πιεσμένο, με φροντιστήρια και δραστηριότητες, ενώ το Σαββατοκύριακο η μία από τις δύο μέρες αφιερώνεται στο διάβασμα. «Όσα παιδιά συμμετέχουν στους ναυτοπροσκόπους περιμένουν πως και πως να έρθουν στη Λέσχη για να ξεσκάσουν λίγο από την πίεση της εβδομάδας», αναφέρει.
Όσον αφορά στους γονείς, οι βαθμοφόροι τούς χαρακτηρίζουν -στην πλειονότητά τους- επιφυλακτικούς και υπερπροστατευτικούς. Για το λόγο αυτό, όταν οι βαθμοφόροι ενημερώνουν τους γονείς, προσπαθούν να δίνουν κάθε στοιχείο του προγράμματος με λεπτομέρεια κι ακρίβεια, τονίζοντάς τους ότι το μεγάλο πλεονέκτημα των ναυτοπροσκόπων είναι ότι τα παιδιά βρίσκονται σε ένα προφυλαγμένο χώρο με συγκεκριμένα άτομα.
Δράσεις προβολής σε σχολεία
Σκληρή δουλειά περιμένει τους βαθμοφόρους των ναυτοπροσκόπων στη συνέχεια.
Πέραν της τελειοποίησης της Λέσχης, άμεσος στόχος τους είναι η πραγματοποίηση δράσεων προβολής στα σχολεία της πόλης, με σκοπό «να μας μάθουν και να έρθουν περισσότερα παιδιά», δηλώνει η Σοφία.
Οι ναυτοπρόσκοποι θα προσεγγίσουν όλες τις τάξεις των σχολείων, εκτός της Α’ Δημοτικού, που τα παιδιά είναι πολύ μικρά, ζητώντας κάποιες ώρες από τους δασκάλους. Στις ώρες εκείνες οι βαθμοφόροι θα παίξουν με τα παιδιά και θα τους εξηγήσουν την έννοια του προσκοπισμού. Επίσης, ενδέχεται να λάβουν χώρα αντίστοιχες δράσεις στην κεντρική πλατεία της πόλης.
Τα τμήματα λειτουργούν συνήθως είτε Σάββατο είτε Κυριακή πρωί. Η ετήσια συνδρομή μέχρι πέρσι ήταν 60 ευρώ. Αξίζει να σημειωθεί ότι το ταμείο διαχειρίζεται η Επιτροπή Κοινωνικής Συμπαράστασης, η οποία απαρτίζετα\ι συνήθως από γονείς ή από οποιονδήποτε άλλο ενήλικα που επιθυμεί να βοηθήσει το Σώμα Ελλήνων Προσκόπων.
