Ολοκληρώθηκαν τα έργα ενεργειακής αναβάθμισης στο 1ο Γυμνάσιο Πεύκης, Δημοτικό Ωδείο /Δημοτικό Σχολείο και Βαρηκόων, ΚΑΠΗ Πεύκης, 1ο Δημοτικό Σχολείο Λυκόβρυσης και Γυμνάσιο Λυκόβρυσης.
Ολοκληρώθηκαν τα πρώτα έργα ενεργειακής αναβάθμισης, σε κτίρια του Δήμου Λυκόβρυσης – Πεύκης με το πρόγραμμα «ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΩ Ι» και «ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΩ ΙΙ». Ήδη, ολοκληρώθηκαν τα έργα ενεργειακής αναβάθμισης στο 1ο Γυμνάσιο Πεύκης, στο κτίριο του Δημοτικού Ωδείου/Δημοτικού σχολείου Κωφών και Βαρηκόων, στο ΚΑΠΗ Πεύκης, στο 1ο Δημοτικό Σχολείο Λυκόβρυσης και στο Γυμνάσιο Λυκόβρυσης ενώ αναμένονται ακόμα ενέργειες και για άλλα σχολικά κτίρια. Οι Τεχνικές Υπηρεσίες του Δήμου ετοιμάζουν σχετική μελέτη ώστε να υποβληθεί νέα πρόταση για το ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΩ και να συμπεριληφθούν και νέες σχολικές μονάδες και άλλα δημοτικά κτίρια. Ειδικότερα σύμφωνα με τη σχετική ανακοίνωση του Δήμου Λυκόβρυσης – Πεύκης:
Εξοικονόμηση ενέργειας πάνω από 25%
Η εξοικονόμηση ενέργειας συνδέεται άμεσα με την προστασία του αστικού περιβάλλοντος, τη βιώσιμη και αειφόρο ανάπτυξη αλλά και τη βελτίωση της ποιότητας ζωής μας. Η περιβαλλοντική πολιτική, η εξοικονόμηση ενέργειας και η εν γένει ενεργειακή διαχείριση και συμπεριφορά, είναι μία από τις βασικότερες προτεραιότητες του Δήμου Λυκόβρυσης- Πεύκης αλλά και του ίδιου του δημάρχου κ. Μαυρίδη. Λόγω αυτού, ο Δήμος είχε βάλει στόχο την καλύτερη διαχείριση των ενεργειακών πόρων των κτιρίων και των κοινόχρηστων χώρων του και τα πρώτα αποτελέσματα είναι γεγονός. Ήδη, ολοκληρώθηκαν τα έργα ενεργειακής αναβάθμισης στο 1ο Γυμνάσιο Πεύκης, στο κτίριο του Δημοτικού Ωδείου/Δημοτικού σχολείου Κωφών και Βαρηκόων, στο ΚΑΠΗ Πεύκης, στο 1ο Δημοτικό Σχολείο Λυκόβρυσης και στο Γυμνάσιο Λυκόβρυσης ενώ αναμένονται ακόμα ενέργειες και για άλλα σχολικά κτίρια. Οι Τεχνικές υπηρεσίες του δήμου ετοιμάζουν σχετική μελέτη ώστε να υποβληθεί νέα πρόταση για το ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΩ και να συμπεριληφθούν και νέες σχολικές μονάδες και άλλα δημοτικά κτίρια.
Για το 1ο Γυμνάσιο Πεύκης, το κτίριο του Δημοτικού Ωδείου/Δημοτικού σχολείου Κωφών και Βαρηκόων και στο ΚΑΠΗ Πεύκης, η ενεργειακή αναβάθμιση περιλάμβανε αλλαγή κουφωμάτων και εξωτερική θερμομόνωση σε όλα τα κτίρια και εγκατάσταση BMS. Από τις εν λόγω παρεμβάσεις αναμένεται εξοικονόμηση ενέργειας πάνω από 25% και βέβαια ένα καλύτερο περιβάλλον εργασίας για τους μαθητές, τους εκπαιδευτικούς και τους δημότες. Στο πλαίσιο του ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΩ Ι, υλοποιήθηκαν επίσης και δράσεις ενημέρωσης, ευαισθητοποίησης και εκπαίδευσης των εργαζόμενων του Δήμου, της σχολικής κοινότητας και των κατοίκων της πόλης.
Η αναγκαιότητα των έργων και οι προϋπολογισμοί τους
Ο προϋπολογισμός μελέτης των εν λόγω έργων ενεργειακής αναβάθμισης ήταν 399.720 ευρώ και η σύμβαση ήταν συνολικής αξίας 183.110,00 ευρώ, συμπεριλαμβανομένου ΦΠΑ. Στο 1ο Δημοτικό Σχολείο Λυκόβρυσης, ολοκληρώθηκαν τα έργα ενεργειακής αναβάθμισης, όπου περιλάμβανε αλλαγή κουφωμάτων και εξωτερική θερμομόνωση, εγκατάσταση ανεμιστήρων οροφής και αντικαταστάσεις φωτιστικών με LED, όπου αναμένεται εξοικονόμηση ενέργειας πάνω από 25%. Ο προϋπολογισμός μελέτης του έργου ήταν 169.220 ευρώ και η σύμβαση ήταν συνολικής αξίας 82.920,00 ευρώ, συμπεριλαμβανομένου ΦΠΑ. Ακόμη, στο Γυμνάσιο Λυκόβρυσης, ολοκληρώθηκαν οι εργασίες αντικατάστασης κουφωμάτων, ως πρώτο βήμα για την ενεργειακή αναβάθμιση του κτιρίου, ενώ ο Δήμος, αναγνωρίζοντας την αναγκαιότητα αυτού του έργου, είχε ζητήσει την οικονομική συνδρομή του Οργανισμού Σχολικών Κτιρίων (ΟΣΚ), η οποία και τελικά δόθηκε. Το έργο το οποίο υλοποιήθηκε το καλοκαίρι, χρηματοδοτήθηκε και εκτελέστηκε από την εταιρία Κτιριακές Υποδομές Α.Ε. (εταιρία που απορρόφησε τον ΟΣΚ). Όλα τα έργα χρηματοδοτήθηκαν από το ΕΣΠΑ 2017-2013, στο πλαίσιο του προγράμματος ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΩ Ι και ΙΙ.
Η σημασία στη λεπτομέρεια: Η ενεργειακή απόδοση ως υποδομή*
Κατά τα επόμενα 15 χρόνια 90 τρις δολάρια θα επενδυθούν σε παγκόσμιο επίπεδο στον τομέα των υποδομών. Οι επιλογές, που γίνονται τώρα από τις κυβερνήσεις, θα καθορίσουν την ικανότητά μας να έχουμε μια σταθερή, ανθεκτική και ευημερούσα παγκόσμια οικονομία σε έναν κόσμο που επηρεάζεται από την κλιματική αλλαγή. Η ενεργειακή απόδοση θα πρέπει να συνεκτιμηθεί στον παγκόσμιο προγραμματισμό των υποδομών, αν θέλουμε να μειώσουμε τις εκπομπές αερίων, να βελτιώσουμε τη κοινωνική πρόνοια και να αποφύγουμε την απαξίωση των περιουσιακών στοιχείων.
Επενδυτική προτεραιότητα στην ενεργειακή απόδοση
Με πρόσφατη δήλωση τους, 36 ΜΚΟ, εταιρικά σχήματα και think-tanks από 18 χώρες, ζήτησαν από τους ηγέτες του G20 να δώσουν στην ενεργειακή απόδοση επενδυτική προτεραιότητα θεωρώντας αυτήν ως υποδομή. Αυτό υποστηρίζεται έντονα από τους Frontier Economics, των οποίων μία πρόσφατη μελέτη απέδειξε πως η ενεργειακή απόδοση θα μπορούσε να συγκριθεί άνετα με άλλες κατηγορίες υποδομών.
Οι κλασικές επενδύσεις σε υποδομές (π.χ. δρόμους, σιδηροδρομικές γραμμές, αγωγούς, δίκτυα) αποδεδειγμένα κινούν την οικονομία, αυξάνουν το ΑΕΠ, και διεκδικούν ένα σημαντικό μέρος των περισσότερων εθνικών προϋπολογισμών και κεφαλαιουχικών δαπανών. Σε ένα κόσμο, όμως, που έχει αγγίξει 1 βαθμό C υπερθέρμανσης του πλανήτη, η παράβλεψη της ενεργειακής απόδοσης αποτελεί μια χαμένη οικονομική ευκαιρία.
Στόχος να αποφευχθεί ο κίνδυνος αύξησης της θερμοκρασίας
Οι αποδοτικές επενδύσεις μεγάλης κλίμακας θα μπορούσαν να είναι οδηγός ανάπτυξης και να έχουν θετική επίδραση στην απασχόληση, στην ενεργειακή ασφάλεια αλλά και στη μείωση των δαπανών για υγειονομική περίθαλψη. Το ΙΕΑ προτείνει στα επόμενα 25 χρόνια η ενεργειακή απόδοση να απορροφά περισσότερο από το ήμισυ του προϋπολογισμού που σχετίζεται με την ενέργεια προκειμένου να αποφευχθεί ο κίνδυνος της παγκόσμιας αύξησης της θερμοκρασίας. Μια 8-πλάσια αύξηση στη χρηματοδότηση έργων ενεργειακής αποδοτικότητας σε όλο τον κόσμο, ως μέρος της παγκόσμιας οικονομικής αναδιάταξης, μπορεί να δημιουργήσει τις προϋποθέσεις για μία νέα περίοδο που θα είναι απαλλαγμένη από τον άνθρακα. Άρα, τι είναι αυτό που εμποδίζει την κλιμάκωση των επενδύσεων της ενεργειακής απόδοση σε αυτές τις χώρες;
Μιλήσαμε σε ειδικούς, σε συμβούλους πολιτικής και σε ομάδες λήψης αποφάσεων που βρίσκονται σε κάποιες από τις G20 χώρες για να ανακαλύψουμε που είναι τα εμπόδια. Τα καλά νέα είναι πως οι πολιτικοί είναι, από ρητορικής άποψης, υπέρ της ενεργειακής αποδοτικότητας. Σε πολλές από αυτές τις χώρες, υπάρχουν νέες νομοθεσίες σχετικά με την ενεργειακή αποδοτικότητα και την μετάβαση προς αυτήν. Την τελευταία δεκαετία, αναπτυσσόμενες οικονομίες όπως η Κίνα και η Ινδία, αντιμετωπίζουν την ενεργειακή αποδοτικότητα ως μια σημαντική πηγή για το μελλοντικό ενεργειακό μείγμα και ήδη έχουν αρχίσει να αυξάνουν τις κρατικές επενδύσεις για να αξιοποιήσουν αυτήν την ευκαιρία. Οι χώρες, που αναγνωρίζουν τα απόβλητα ως πρόβλημα, αυξάνονται και έχουν ήδη αρχίσει να ορίζουν στόχους για να βελτιώσουν την ενεργειακή παραγωγικότητα.
Έλλειψη επενδυτικής ισορροπίας μεταξύ ΑΠΕ – πηγών θέρμανσης και ενεργειακής απόδοσης
Παρόλα αυτά, συζητώντας με ειδικούς σε παγκόσμιο επίπεδο, είναι εμφανές ότι ο δρόμος για την αντιμετώπιση του προβλήματος είναι μεγάλος, είτε σε επίπεδο ορισμού στόχων, είτε λόγω έλλειψης των απαραίτητων χρηματοδοτήσεων. Έχουμε ακούσει για ένα σημαντικό αριθμό κρατών που μάχονται τον ίδιο τους τον εαυτό. Οι χώρες αυτές συχνά έχουν μείγματα άστοχων ενεργειακών επιδοτήσεων, μικρά σχήματα υποστήριξης της ενεργειακής απόδοσης, όπως και θέματα διακυβέρνησης, καθώς οι ίδιες διαδικασίες μπορεί να εμπίπτουν στην αρμοδιότητα πολλών υπηρεσιών. Ακόμα και όταν εργάζονται για την αντιμετώπιση της ενεργειακής και της κλιματικής αλλαγής, η εστίαση στη μία πλευρά του συνδυασμούπροσφοράς και ζήτησης, οδηγεί σε έλλειψη ισορροπίας των επενδύσεων μεταξύ των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, των πηγών θέρμανσης και της ενεργειακής απόδοσης.
Η ενεργειακή αποδοτικότητα είναι σαφώς ένα θύμα της ανεπάρκειας της αγοράς και απαιτεί δαπάνη κεφαλαίων από τις κυβερνήσεις για να αποφευχθεί η μείωση των επενδύσεων. Οι καταναλωτές και οι επιχειρήσεις – σύμφωνα με την ορολογία της οικονομίας- έχουν υψηλότερο ποσοστό έκπτωσης από την κοινωνία στο σύνολο της – έτσι ώστε να επιτευχθεί το βέλτιστο επίπεδο επενδύσεων και να διασφαλιστούν τα οφέλη που οι κοινωνίες επιθυμούν, άρα οι κυβερνήσεις θα πρέπει να παρέμβουν. Στην περίπτωση μόνωσης ενός σπιτιού – παρά τις ελκυστικές αποδόσεις που προκύπτουν – οι περισσότεροι ιδιοκτήτες αποτρέπονται λόγω του αρχικού κόστους. Το κεφάλαιο που θα επενδύσουν, παραμένει «κλειδωμένο» για δεκαετίες. Και τελικά, εκείνοι που δεν έχουν το κεφάλαιο για να επενδύσουν αλλά έχουν τη μεγαλύτερη ανάγκη, συχνά ζουν στις λιγότερο αποδοτικές κατοικίες. Ωστόσο, τόσο οι ίδιοι όσο και η κοινωνία στο σύνολό της, έχουν να κερδίσουν πολλά από αυτές τις επενδύσεις.
Ενώ υπάρχει μια ευρεία συμφωνία, η οποία αντικατοπτρίζεται σε πολιτικές δηλώσεις, ότι δηλαδή τα ουσιαστικά μακροχρόνια οφέλη θα πρέπει να επιτευχθούν μέσω της ενεργειακής αποδοτικότητας, δεν έχουν υπάρξει ακόμη οι επενδύσεις που απαιτούνται για την εξασφάλιση της. Υπάρχουν ισχυρά επιχειρήματα ώστε η ενεργειακή αποδοτικότητα να αποτελέσει προτεραιότητα ως υποδομή, αρκεί να ξεπεραστούν τα εμπόδια και να συνειδητοποιήσει η κοινωνία το δυναμικό της.
*Σημείωση: Άρθρο των Ada Ámon και Bryn Kewley. Τη μετάφραση στα ελληνικά από το πρωτότυπο «Sweat the small stuff: Energy efficiency as infrastructure» επιμελήθηκε η Ελευθερία Τουλουπάκη, Αρχιτέκτων Μηχανικός Α.Π.Θ., M.Sc. Υποψήφια Διδάκτωρ, Επιστημονικός Συνεργάτης του Ινστιτούτου Κτιρίων Μηδενικής Ενεργειακής Κατανάλωσης –INZEB.OGR
