Ρεπορτάζ: Γιάννης Μπεθάνης
Την απόλυτη αντίφαση ανάμεσα στο δασικό κομμάτι και στα δεκάδες παλαιότερα και νεότερα κτίσματα του Κτήματος Συγγρού διαπίστωσε ο φακός της Αμαρυσίας, σε ένα οδοιπορικό που πραγματοποιήθηκε την Παρασκευή 19 Ιουνίου, μια ημέρα πριν την αναγραφή συνθημάτων κατά της «ανάπλασης» που έγραψαν άγνωστοι στο ιστορικό κτήριο «Κριμπά».
Με τη βοήθεια του άμισθου αντιπρόεδρου του Ινστιτούτου Γεωπονικών Επιστημών (ΙΓΕ) Αλέκου Κόκκαλη, περιηγηθήκαμε στο Κτήμα (πλην των αναπαλαιωμένων κτισμάτων της βίλας, του γοτθικού ναΐσκου του Αγίου Ανδρέα και του κτηρίου Κριμπά όπου στεγάζεται η διοίκηση και τα εκπαιδευτήρια του ΙΓΕ)· διαπιστώσαμε αφενός την εξαιρετική κατάσταση στην οποία βρίσκεται το δάσος και αφετέρου την τραγική εικόνα που παρουσιάζουν τα δεκάδες κτίσματα εντός του.
Διαβάστε: Αλέκος Κόκκαλης: «Οδηγός μας το εμπνευσμένο Κληροδότημα Συγγρού»
Προβληματισμό προκαλεί, φυσικά, και η απαρχαιωμένη και ελλιπής σε πολλά σημεία υποδομή πυρασφάλειας: Κατεστραμμένοι και ανενεργοί πυροσβεστικοί κρουνοί και σκουριασμένοι σκελετοί πυροσβεστικών «φωλιών» συνθέτουν ένα ανησυχητικό σκηνικό, το οποίο η νέα διοίκηση του ΙΓΕ προσπαθεί να ανατρέψει. Οι εικόνες εγκατάλειψης σε κτήρια όπως το κλειστό γυμναστήριο, το σπίτι του «διευθυντή» στην πλευρά προς Κηφισιά, το παλιό αντλιοστάσιο, το κελάρι, τα παρατημένα θερμοκήπια, αλλά και σε αρκετά μικρά κτίσματα που βρίσκονται διάσπαρτα μέσα στο δάσος και παρουσιάζουν αρχιτεκτονικό ενδιαφέρον, είναι εμφανέστατες.
Την ίδια στιγμή, η διοίκηση του ΙΓΕ ξεκινά τις παρεμβάσεις της από την κεντρική πόρτα του Κτήματος και την τοποθέτηση της υδατοδεξαμενής στη βορειοανατολική πλευρά του δάσους και παράλληλα προσβλέπει στην οικονομική ενίσχυση από το υπουργείο Περιβάλλοντος και το Πράσινο Ταμείο, προκειμένου να προχωρήσει σταδιακά σε αποκατάσταση των κακώς κειμένων.
Δείτε: Συνάντηση του δημάρχου Αμαρουσίου με τον πρόεδρο του ΙΓΕ
Στο παρόν δισέλιδο παραθέτουμε ορισμένες ενδεικτικές εικόνες που καταγράψαμε από το εξωτερικό και εσωτερικό των κτισμάτων, οι οποίες και προκαλούν θλίψη και προβληματισμό για τη γενική εικόνα που παρουσιάζει ο μεγάλος αυτός πνεύμονας πρασίνου, τον οποίο επισκέπτονται δεκάδες άνθρωποι κάθε ημέρα για περίπατο, άθληση και αναψυχή.
Είσοδος
Φτάνοντας στην είσοδο του Κτήματος, συναντήσαμε την πρώτη μεγάλη παρέμβαση της νέας διοίκησης του ΙΓΕ, καθώς βρίσκονταν υπό εξέλιξη οι εργασίες για την τοποθέτηση και αυτόματη λειτουργία μιας νέας μεταλλικής πόρτας.
Όπως μας πληροφόρησε ο αντιπρόεδρος του ΙΓΕ Αλέκος Κόκκαλης, η πόρτα θα κλείνει μόνο εφόσον συντρέχουν καιρικές συνθήκες επικίνδυνες για εκδήλωση πυρκαγιάς, ενώ τους επισκέπτες θα πληροφορεί σχετικά μια πινακίδα που θα τοποθετηθεί σε ευκρινές μέρος επάνω στη νέα πόρτα.
Κελάρι
Ένα από τα πιο ενδιαφέροντα σημεία στην περιήγησή μας είναι το Κελάρι της Βίλας Συγγρού. Ο χώρος, εξαιρετικής αρχιτεκτονικής, διατηρείται σε σχετικά καλή κατάσταση, ωστόσο υπάρχουν ζημιές στον τοίχο, ενώ στη σκεπή έχουν αναπτυχθεί δεκάδες δένδρα (πολλά από αυτά στο πλαίσιο αναδάσωσης!), τα οποία θέτουν ζητήματα διάβρωσης, άρα και επικινδυνότητας. Σύμφωνα με τον αντιπρόεδρο του ΙΓΕ, μια ενδιαφέρουσα ιδέα θα ήταν η «ενεργοποίηση» του κελαριού, με κρασιά που θα παράγει το Ινστιτούτο στον αμπελώνα του Κτήματος.
Δείτε: Συνθήματα κατά της «ανάπλασης» σε τοίχους του Συγγρού
Ανοιχτό θέατρο
Στην «καρδιά» του δάσους συναντά κανείς έναν πολιτιστικό «θησαυρό», το ανοιχτό θεατράκι, επί χρόνια ανενεργό εξαιτίας της ανησυχίας για ενδεχόμενο κίνδυνο πυρκαγιάς λόγω συγκέντρωσης κόσμου για θερινές παραστάσεις. Αν και το εξωτερικό του βρίσκεται σε σχετικά καλή κατάσταση, η εικόνα των αποδυτηρίων του δεν διαφέρει από τα υπόλοιπα κτίσματα του Κτήματος: Πλήρης διάλυση.
Το «σπίτι του διευθυντή»
Στην πλευρά που το δάσος εφάπτεται με την Κηφισιά και μόλις 20 μέτρα από μια εκ των εισόδων στο δάσος, συναντά κανείς αυτό που κάποτε λεγόταν «Το σπίτι του διευθυντή». Πρόκειται για ένα εκπληκτικό ισόγειο σπίτι εξαιρετικού αρχιτεκτονικού κάλλους, μέσα στα δέντρα, το οποίο βρίσκεται σε απόσταση 20 μέτρων από την είσοδο στην πλευρά της Κηφισιάς. Η αποσύνθεσή του είναι εμφανής.
Αντλιοστάσιο
Το παλαιό αντλιοστάσιο εντός του δάσους διοχέτευε νερό στα μαρουσιώτικα χωράφια για χρόνια, μέχρι και τις αρχές της δεκαετίας του ’70! Στον περίβολό του βλέπει κανείς τη σφραγισμένη γεώτρηση, αλλά και την εξαιρετικού ενδιαφέροντος κατασκευή για την υποδοχή των σωλήνων που καταλήγουν σε μια γούρνα της εποχής. Εκτός της «μουσειακής» αξίας της εγκατάστασης, η διοίκηση του ΙΓΕ εξετάζει το ενδεχόμενο «ξεσφραγίσματος» της γεώτρησης, προκειμένου να προμηθεύει με νερό παρακείμενους πυροσβεστικούς κρουνούς.
Κλειστό γυμναστήριο – Υπαίθρια γήπεδα
Τραγικές είναι οι εικόνες που καταγράψαμε στο κλειστό γυμναστήριο του Κτήματος. Εκεί όπου κάποτε γυμνάζονταν και έκαναν προπόνηση οι Μαρουσιώτες και οι ομάδες τους, σήμερα συναντά κανείς ένα «κουφάρι» γεμάτο σκουπίδια, μπάζα, ξύλα, σπασμένα τζάμια, διαλυμένες πόρτες και γκράφιτι. Εκεί βρίσκει κανείς και το πρώτο γήπεδο… σκουός στην Ελλάδα, στην ίδια τραγική κατάσταση φυσικά. Σε κακή κατάσταση βρίσκονται και τα υπαίθρια γήπεδα ποδοσφαίρου και μπάσκετ.
Πηγάδι
Περιφραγμένο με αλλεπάλληλα συρματοπλέγματα για λόγους ασφάλειας, αλλά και καλυμμένο από πυκνή βλάστηση, το μεγάλο πηγάδι του Κτήματος, γεμάτο με νερό, ετοιμάζεται να διασυνδεθεί τόσο με την κοντινή νέα υδατοδεξαμενή, όσο και με παρακείμενους πυροσβεστικούς κρουνούς. Ο επισκέπτης με δυσκολία μπορεί να διακρίνει τη φιδογυριστή σιδερένια σκάλα που κατεβαίνει στο πηγάδι, με τα περίτεχνα σκαλίσματα στα σκαλοπάτια της. Το παρακείμενο κτίσμα «φυλάει» το πηγάδι σχεδόν ερειπωμένο.
Πυρασφάλεια
Το κυριότερο ζήτημα που απασχολεί, φυσικά, τη διοίκηση του ΙΓΕ δεν είναι άλλο από την πυροπροστασία του δάσους· εκεί στοχεύουν μια σειρά από παρεμβάσεις, για τις οποίες μας πληροφόρησε ο αντιπρόεδρος του Ινστιτούτου. Σε συνεργασία με την Πυροσβεστική, έχει ξεκινήσει η σταδιακή αντικατάσταση των απαρχαιωμένων και εκτός λειτουργίας πυροσβεστικών κρουνών με καινούριους, ενώ εντύπωση προκαλεί ότι οι πυροσβεστικές «φωλιές» έχουν μείνει με τον… «σκελετό» τους.
Παράλληλα, ο σχεδιασμός του ΙΓΕ επικεντρώνεται στην αξιοποίηση όλων των χώρων εντός του Κτήματος που μπορούν να συγκεντρώσουν νερό και η διασύνδεσή τους με παρακείμενους κρουνούς (βλ. αντλιοστάσιο). Ήδη έχουν ξεκινήσει οι παρεμβάσεις στις λίμνες μπροστά από τη βίλα, καθώς τα σημάδια διάβρωσής τους είναι εμφανή. Παράλληλα, καθαρίζονται και ετοιμάζονται να γεμίσουν νερό οι κατά τόπους παλαιές δεξαμενές, ενώ η Β/Α πλευρά ενισχύθηκε με τη μεγάλη υδατοδεξαμενή, η οποία με τη σειρά της σχεδιάζεται να συνδεθεί με το μεγάλο πηγάδι για διαρκή παροχή νερού.
Τέλος, ένα ακόμη πρόβλημα συνιστούν οι δασικοί δρόμοι, οι οποίοι σε κάποια σημεία είναι προβληματικοί για την κίνηση των οχημάτων και πρέπει να εξομαλυνθούν.
Δείτε: «Ανάπλαση» του Κτήματος Συγγρού προαναγγέλλει ο Κωστής Χατζηδάκης
