Για το Παλαιό Δημαρχείο, στην πλατεία Ηρώων, έχει γίνει επανειλημμένα λόγος από τις στήλες της «ΑΜΑΡΥΣΙΑΣ». Πρόκειται για το σπουδαιότερο ίσως μνημείο της νεώτερης ιστορίας του Μαρουσιού, που ανεγέρθηκε το 1870-1871 για να στεγάσει το δημοτικό σχολείο του τότε χωριού. Στη δεκαετία του 1930 μετατράπηκε σε κοινοτικό κατάστημα και κατόπιν σε δημαρχείο, και από το 1986 μέχρι το 2004 στέγαζε το δημοτικό συμβούλιο της πόλης. Λόγω της ιστορικής και αρχιτεκτονικής αξίας του, έχει κηρυχθεί διατηρητέο μνημείο.
Ο Δήμος Αμαρουσίου προχώρησε πρόσφατα στην εκ βάθρων ανακαίνιση του κτηρίου, προκειμένου να στεγάσει τη Δημοτική Πινακοθήκη, με έργα που είχαν παραγγελθεί για τους Ολυμπιακούς Αγώνες του 2004. Ατυχώς, οι εργασίες που πραγματοποιήθηκαν είχαν ως αποτέλεσμα την αλλοίωση πολλών λεπτομερειών της αρχικής εμφάνισης του κτηρίου και την προσθήκη στοιχείων που δεν υπήρχαν ποτέ σε αυτό.
Συγκεκριμένα:
- Άλλαξε η μορφή των παραθύρων της πρόσοψης, καθώς τα πλαίσιά τους ανακατασκευάστηκαν χωρίς να ακολουθούν τα αρχικά.
- Το γείσο (πλαίσιο) του αετώματος στην πρόσοψη έγινε επίπεδο (ενώ είχε διακοσμητικές ταινίες) και υπερδιπλασιάστηκε σε πάχος, καταστρέφοντας τις αναλογίες και την αρμονία του στοιχείου αυτού.
- Στη νότια πλευρά κατασκευάστηκε ιδιαίτερα παχύ εξέχον γείσο κατά μήκος της κεραμοσκεπής, που ζημιώνει εξαιρετικά την όψη του κτηρίου σε αυτή την πλευρά.
- Στα παράθυρα της ίδιας πλευράς προστέθηκαν γύψινα πλαίσια που δεν υπήρχαν ποτέ.
- Η ποιότητα των εξωτερικών επιχρισμάτων πολύ συζητήσιμη, όπως δείχνουν οι κυματιστές σκιές που δημιουργεί το φως του ήλιου όταν τα χτυπά λοξά. Αμφίβολης ποιότητας είναι και η επιλογή των χρωμάτων, που δεν πρέπει να έχουν μεγάλη σχέση με τα αρχικά.
Εν τω μεταξύ, για την έκθεση των έργων τέχνης, αχρηστεύτηκε η κύρια είσοδος του κτηρίου και οι επισκέπτες οδηγούνται στην πίσω πλευρά, μέσω της υπαίθριας έκθεσης κεραμεικών γλυπτών, που εξακολουθεί να καταλαμβάνει καταχρηστικά μέρος της πλατείας Ηρώων. Για την είσοδο στο Παλαιό Δημαρχείο έχει ανοιχτεί εδώ είσοδος επενδεδυμένη με φωτογραφία πέτρινου τοίχου, που παραπέμπει μάλλον σε ταβέρνα παρά σε πολιτιστικό χώρο και δη σε διατηρητέο κτήριο.
Στο εσωτερικό, τα έργα τέχνης ασφυκτιούν το ένα δίπλα στο άλλο, τα περισσότερα χωρίς πινακίδες που να αναφέρουν το όνομα του δημιουργού και τον τίτλο. Πουθενά δεν υπάρχει πληροφόρηση για το αντικείμενο και το ιστορικό της συλλογής, ούτε φυσικά και για το ιστορικό του κτηρίου.
Η εικόνα που παρουσιάζει το Παλαιό Δημαρχείο δεν αρμόζει σε διατηρητέο κτήριο και αποτελεί αλλοίωση της αρχικής, προστατευόμενης μορφής του. Ο Δήμος Αμαρουσίου θα πρέπει να δώσει κάποιες εξηγήσεις για το κακής ποιότητας αποτέλεσμα των εργασιών και την όλη εμφάνιση και μεταχείριση που έχει σήμερα το ιστορικό αυτό κτήριο.
Δυστυχώς, τα διατηρητέα κτίσματα που κακοποιούνται στο πλαίσιο της «συντήρησής» τους είναι πλέον πολυάριθμα. Στο παρελθόν έχουμε αναφερθεί σε άλλα κτήρια, στο κέντρο του Μαρουσιού, επίσης διατηρητέα, τα οποία αφού συντηρήθηκαν, απέκτησαν εμφάνιση που δεν είχαν ποτέ και που δεν ήταν φυσικά η διατηρητέα. Είναι δε ξεκάθαρο ότι η προϊούσα παράλυση των υπεύθυνων κρατικών υπηρεσιών, που οφείλουν να επιβλέπουν και να παρεμβαίνουν, επιτρέπει στον καθένα, είτε Δήμο είτε ιδιώτη, να κάνει ό,τι θέλει επάνω σε ένα κτήριο που υποτίθεται ότι προστατεύεται. Και τις συνέπειες τις πληρώνει βέβαια το ίδιο το κτήριο, που χάνει την αυθεντικότητά του και απογυμνώνεται από ό,τι ακριβώς το καθιστά διατηρητέο.
Γιώργος Πάλλης