Απολογισμός δράσης
Την εισήγηση έκανε ο αναπληρωτής καθηγητής Κοινωνικής Ψυχιατρικής Παντείου Πανεπιστημίου και επιστημονικός διευθυντής της ΕΠΑΨΥ Στέλιος Στυλιανίδης, ο οποίος αφού παρουσίασε το έργο της ΕΠΑΨΥ στα Βόρεια Προάστια, αναφέρθηκε στα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι υπάρχουσες δομές: το Κέντρο Ημέρας Μελισσίων και το Οικοτροφείο Πεντέλης. Ήδη, σε πρόσφατο ρεπορτάζ, η «Α» είχε δημοσιεύσει την είδηση της διακοπής εργασιών του Κέντρου Ημέρας, λόγω της υποχρηματοδότησης…
Για να καταδείξει το πρόβλημα, ο κ. Στυλιανίδης είπε χαρακτηριστικά: «Η συνεχιζόμενη υποχρηματοδότηση και η αδιαλλαξία του υπουργείου (σ.σ. Υγείας), που συνεχίζει να υποβαθμίζει το πρόβλημα εξετάζοντας μόνο τη λογιστική πλευρά, παραβλέποντας την επιστημονική, πολιτική και κοινωνική πτυχή του, έχει οδηγήσει σ’ ένα αδιέξοδο άνευ προηγουμένου. Τους τελευταίους επτά μήνες η ΕΠΑΨΥ αδυνατεί να εκπληρώσει τις υποχρεώσεις της απέναντι στους εργαζόμενους, στους ασφαλιστικούς φορείς, στο Δημόσιο, σε προμηθευτές και εκμισθωτές. Δομές που φροντίζουν ασθενείς έχουν μείνει χωρίς πετρέλαιο!
Έχουμε παραιτήσεις εκπαιδευμένου και έμπειρου προσωπικού, αδυναμία κάλυψης των κενών θέσεων, αδυναμία κάλυψης βαρδιών προσωπικού, αδυναμία κάλυψης προσωπικών εξόδων μετακίνησης και διατροφής των εργαζομένων των κινητών μονάδων και άρα αδυναμία πραγματοποίησης επισκέψεων στα νησιά! Τα μέλη των θεραπευτικών ομάδων εργάζονται υπό καθεστώς απλήρωτης εργασίας, που σε συνδυασμό με την εξουθένωση υπονομεύει και καθιστά επικίνδυνη την κλινική πρακτική! Οι κουρασμένοι θεραπευτές μπορεί να γίνουν ‘’επικίνδυνοι’’ θεραπευτές! Το πρόβλημα δεν αφορά μόνο τα άτομα που δέχονται φιλοξενία στο οικοτροφείο ή είναι μέλη του Κέντρου Ημέρας. Αφορά το μέλλον της ψυχιατρικής μεταρρύθμισης, τη δυνατότητα του κάθε δημότη να έχει πρόσβαση σε δημόσιες υπηρεσίες ψυχικής υγείας».
Παράλληλα, ο κ. Στυλιανίδης προέβλεψε ότι υπάρχει άμεσος κίνδυνος επιστροφής ασθενών στα ψυχιατρεία, εγκατάλειψη και αδιέξοδο για ασθενείς που διαβιούν στην κοινότητα, έλλειψη πλέον εμπιστοσύνης και συνεργασίας μεταξύ των τοπικών φορέων, αύξηση του αισθήματος ανασφάλειας των δημοτών σε περίπτωση που «βρεθούν σε ανάγκη», αδυναμία πραγματοποίησης του οράματος του Κοινωνικού Συνεταιρισμού και της δημιουργίας θέσεων εργασίας για τους ψυχικά πάσχοντες, έλλειψη τεχνογνωσίας και έμπειρων επαγγελματιών σε μία περίοδο που δυστυχώς τα προβλήματα ψυχικής υγείας θα αυξάνονται και η αναζήτηση λύσεων θα γίνεται πιο επιτακτική.
Στο τέλος της εισήγησής του, ο κ. Στυλιανίδης κάλεσε σε συστράτευση: «Είναι σημαντικό να εργαστούμε μαζί, παραβλέποντας τοπικά και κομματικά μικροσυμφέροντα για να δώσουμε σε συνανθρώπους μας τη δυνατότητα να διεκδικήσουν βασικά τους δικαιώματα όπως είναι η δυνατότητα να έχουν ποιοτικές υπηρεσίες και κοινωνική αλληλεγγύη». Ζήτησε την αρωγή των αιρετών, είτε στη δημιουργία νέων υπηρεσιών στα Βόρεια Προάστια, όπως κινητή μονάδα είτε προς τις υπάρχουσες δομές που υπολειτουργούν.
Συνθήκες δουλειάς
Στη συνέχεια τον λόγο πήρε ο Δ. Γαλανός, φροντιστής στο Οικοτροφείο Πεντέλης, για να εκπροσωπήσει τους συναδέλφους του, που στην πλειονότητά τους είναι απλήρωτοι επτά και πλέον μήνες: «Το προσωπικό του Οικοτροφείου είναι εξουθενωμένο. Έχουν γίνει πολλές παραιτήσεις και οι βάρδιες υπολειτουργούν, θέτοντας σε κίνδυνο την ποιοτική φροντίδα των ασθενών. Το προσωπικό αλλάζει συχνά και οι ασθενείς ταράζονται, ενώ έχουμε ελλείψεις μέχρι και σε φαγητό και σε πετρέλαιο».
Συγκινητική ήταν η τοποθέτηση της κ. Μαρίας Κατσέ, μητέρας χρήστη του Κέντρου Ημέρας Μελισσίων: «Ο άντρας μου έφυγε με το παράπονο ότι ο γιος μας δεν έκανε τίποτα. Πράγματι, για 13 χρόνια ο γιος μου ήταν μέσα σε ένα δωμάτιο. Τα τελευταία δύο χρόνια που πηγαίνει στο Κέντρο Ημέρας Μελισσίων η κατάστασή του έχει σταθεροποιηθεί και πήρε ευθύνες πάνω του. Αν κλείσει το Κέντρο Ημέρας, αν καταρρεύσουν οι δομές, θα γυρίσω 15 χρόνια πίσω, θα αρρωστήσω κι εγώ μαζί του. Δεν θέλω να τον ξανακλείσω στο δωμάτιό του».
Ταράχτηκε όλη η αίθουσα με την προσεκτική ομιλία της χρήστριας του Κέντρου Ημέρας Παρασκευής Ζερβού, όταν ζήτησε να μην κλείσει το Κέντρο, γιατί «κανείς δεν ξέρει τι μαρτύριο είναι το ψυχιατρείο. Δεν θέλουμε να γίνουμε επαίτες και να μένουμε στα παγκάκια. Στο Κέντρο μας φέρονται ανθρώπινα, με ευαισθησία. Οι άνθρωποι εκεί έχουν αγάπη, έχουν ψυχή. Σου μιλάνε γλυκά, σε καλωσορίζουν, δεν σου λένε ότι είσαι χειρότερος. Από εκεί προσπαθούμε και για δουλειά, αλλά για εμάς είναι πολύ δύσκολο να βρεθεί κάτι… Φοβόμαστε όλοι πάρα πολύ μην κλείσει το Κέντρο. Είναι καλό και για εμάς και για τις μητέρες, που συναντιούνται εκεί και τους λένε πώς να μας αντιμετωπίζουν… Και εμείς βγάζουμε τα εσωτερικά μας εκεί, τους εμπιστευόμαστε. Χαιρόμαστε εκεί, γιατί δεν κρυβόμαστε, είμαστε μέσα στην κοινωνία, δεν ντρεπόμαστε για ό,τι περάσαμε, αλλά φτάνουν όσα περάσαμε. Πάμε για μια καλύτερη ζωή».
Στη συνέχεια τον λόγο πήρε ο διευθυντής της ψυχιατρικής μονάδας Σισμανογλείου Ερρίκος Τζεμπελίκος, ο οποίος και μίλησε για την ανάγκη συνολικής θεώρησης των δομών ψυχικής υγείας. Ανέφερε ότι χρειάζονται περισσότερα Κέντρα Ψυχικής Υγείας, εξειδικευμένα κατά ηλικία και περίπτωση (για εφήβους, ηλικιωμένους κλπ). Παράλληλα, τόνισε την ανάγκη συνεργασίας των δομών με την Τοπική Αυτοδιοίκηση.
Από την ΕΨΥΠΕ το λόγο πήρε ο υπεύθυνος του ξενώνα «Οδυσσέας» Αστέρης Φλοιός, ο οποίος ανέφερε συνοπτικά το πλούσιο έργο και τις δράσεις της εταιρείας, ενώ τόνισε και αυτός τον μεγάλο κίνδυνο να κλείσουν οι δομές και να βρεθούν στον δρόμο. Κάτι που ήδη έχει ξεκινήσει, μιας και τον Οκτώβριο του 2008 η ΕΨΥΠΕ αναγκάστηκε να κλείσει την πρότυπη μονάδα εφήβων Ίρις! Από την άλλη, εξήρε το έργο των ΜΚΟ, τονίζοντας ότι χωρίς αυτές η Ψυχιατρική Μεταρρύθμιση θα είχε καθυστερήσει ακόμη περισσότερο και θα είχε λιγότερο σημαντικά αποτελέσματα. Τέλος, ανέφερε ότι δίνει μεγάλη βαρύτητα σε «συναντήσεις σαν και αυτή που διοργάνωσε η ΑΜΑΡΥΣΙΑ: Πρέπει η ψυχική υγεία να γίνει θέμα των τοπικών κοινωνιών».