Αλλάζουν όψη οι προσόψεις των ιδιωτικών κτηρίων στο Μαρούσι, μετά την απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου για συμμετοχή του Δήμου στο σχετικό πρόγραμμα χρηματοδότησης από το ΕΣΠΑ.
Το πρόγραμμα αφορά σε έργα αναβάθμισης αστικού περιβάλλοντος με ενίσχυση δράσεων αστικής ανάπλασης όψεων των ιδιωτικών κτηρίων που συνορεύουν με κονόχρηστους χώρους.
Το αμέσως επόμενο βήμα είναι η υποβολή του σχετικού αιτήματος στην Περιφέρεια Αττικής, σύμφωνα με τις διατάξεις της ΚΥΑ 27124 ΦΕΚ Β’ 1358/1-8-2007, προκειμένου να ανάψει το «πράσινο φως» για την έναρξη των έργων.
Σε τρεις περιοχές
Όπως αναφέρεται στη σχετική εισήγηση, μετά από ζυμώσεις και επαφές μεταξύ της δημοτικής αρχής, των τεχνικών υπηρεσιών και των πολιτών αναδείχτηκαν τρεις περιοχές, στις οποίες θα εφαρμοστεί το πρόγραμμα ανάπλασης προσόψεων κτηρίων:
- Το ιστορικό – παραδοσιακό κέντρο του Δήμου, όπως οριοθετείται από τις οδούς Π. Τσαλδάρη – Ρόδου, Μιλτιάδου, Διονύσου, 28ης Οκτωβρίου, Β. Σοφίας, Μητροπόλεως, Λ. Κηφισιάς, Γαρδέλη, Βασ. Σοφίας, Χατζηαντωνίου, Πλαταιών, Θησέως και Θεμιστοκλέους, καθώς και όλα τα Ο.Τ. που από το ΓΠΣ ορίζονται ως Πολεοδομικό Κέντρο Δήμου Αμαρουσίου:
Το σκεπτικό: «Οι άξονες της Αττικής Οδού και της Λ. Κηφισιάς κατατέμνουν την έκταση της πόλης προκαλώντας χωρικές, λειτουργικές και αισθητικές ασυνέχειες. Ανάλογες ανεπάρκειες πλήττουν τις περιοχές κατοικίας και το παραδοσιακό κέντρο του Αμαρουσίου (κυκλοφορία και στάθμευση, κοινόχρηστοι χώροι συνάθροισης και επικοινωνίας των πολιτών, λειτουργικότητα και αισθητική δρόμων και πλατειών, απαξίωση των νησίδων φυσικού τοπίου). Στο κέντρο της πόλης αντίστοιχες τάσεις είναι η κατάληψη πεζοδρομίων και πεζοδρόμων από διάφορες χρήσεις (στάθμευση, εμπορεύματα, τραπεζοκαθίσματα κ.λπ.), όπως και η αχαλίνωτη διεκδίκηση του οπτικού πεδίου των περαστικών με διάφορες εικόνες, σήματα, διαφημίσεις και επιγραφές. Ειδικά το πλήθος των οπτικών σημάνσεων στο δημόσιο χώρο διέπεται από επικοινωνιακό ανταγωνισμό δίχως όρια, που πλήττει τις αρχιτεκτονικές κατασκευές που χρησιμοποιούνται ως υποδομή ανάρτησης».
- Εργατικές Κατοικίες, όπως οριοθετούνται από τις οδούς Αγ. Κωνσταντίνου, Ιερού Λόχου, Βυζαντίου και Διονύσου:
Το σκεπτικό: «Η περίπτωση των εργατικών πολυκατοικιών εγγράφεται στο απαξιωμένο μοντέλο κοινωνικής κατοικίας και αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα με τα εξής χαρακτηριστικά: Μεγάλο μέγεθος του οικισμού (380 κατοικίες), χρόνος μελέτης και υλοποίησης του 1968-1977, αλλαγή όρων του δικαιούχου κοινωνικής πρόνοιας ενδιάμεσα, κατώτατη ποιοτικά στάθμη των κατοικιών (ιδιαίτερα των πρώτων), χωροθέτηση του οικισμού δίπλα σε έναν τόπο με αστικό και κοινωνικό ιστό, με τα αντίθετα τότε χαρακτηριστικά.
Τα προβλήματα της κατοίκησης ξεκινούν από την κακή κατάσταση των κτηρίων και των υποδομών. Είναι χαρακτηριστικό ότι για να γίνουν βιώσιμα τα διαμερίσματα, οι κάτοικοι έκαναν σημαντικές εργασίες με δικά τους έξοδα. Στις περιπτώσεις που δεν έγινε αυτό, το επίπεδο διαβίωσης μπορεί να χαρακτηριστεί άθλιο.
Όσον αφορά στη διαπίστωση των προβλημάτων, οι επισημάνσεις είναι σχεδόν κοινές και αφορούν στο σύνολο των κατοικιών, ανεξάρτητα από τον τύπο που ανήκουν. Τα προβλήματα υγρασίας, έλλειψης ανελκυστήρα και ενεργειακής σπατάλης είναι καθολικά, καθώς και το ζήτημα της στάθμευσης για τους δημόσιους χώρους».
- Η περιοχή που ορίζεται ως ζώνη εκατέρωθεν των γραμμών του ΗΣΑΠ και οριοθετείται από τις οδούς Νερατζιωτίσσης, Βασ. Όλγας και Βασ. Αμαλίας, από τον σταθμό Νερατζιώτισσας έως και τον σταθμό ΚΑΤ:
Το σκεπτικό: «Η περιοχή προσλαμβάνει χαρακτηριστικά εισόδου της πόλης μέσω κύριου μεταφορικού άξονα (ΗΣΑΠ) και απαιτεί ολοκληρωμένη παρέμβαση για την απόδοση αντιληπτικής εικόνας και ταυτότητας της πόλης του Αμαρουσίου στους επισκέπτες, αλλά και στους κατοίκους».
Τα κριτήρια
Για την επιλογή των παραπάνω περιοχών, βάσει της ΚΥΑ, λαμβάνεται υπόψη εάν οι περιοχές είναι:
1) Ιστορικά κέντρα πόλεων.
2) Γύρω από σημαντικούς αρχαιολογικούς χώρους.
3) Κατά μήκος εισόδων πόλεων ή πυλών εισόδου της χώρας (όπως βασικοί οδικοί άξονες εισόδου πόλεων, λιμάνια, αεροδρόμια κ.λπ.).
4) Αν περιλαμβάνουν σημαντικό αριθμό κτηρίων κηρυγμένων ως διατηρητέων, καθώς και κτηρίων ιδιαίτερου αρχιτεκτονικού ενδιαφέροντος.
5) Εάν βρίσκονται είτε επί κεντρικών οδικών αξόνων είτε ανάμεσά τους.
Βάσει των παραπάνω και σύμφωνα με την εισήγηση, το Ιστορικό Κέντρο του Αμαρουσίου ικανοποιεί τα κριτήρια 1, 4 και 5, οι Εργατικές Κατοικίες το κριτήριο 5 (οδός Αγίου Κωνσταντίνου), ενώ η περιοχή που ορίζεται ως ζώνη εκατέρωθεν των γραμμών του ΗΣΑΠ ικανοποιεί το κριτήριο 3 (κατά μήκος εισόδου πόλης από ΗΣΑΠ).
Σημειώνεται ότι πριν από τους Ολυμπιακούς Αγώνες του 2004 ο Δήμος Αμαρουσίου ήταν από τους πρώτους στην Ελλάδα που είχε δημιουργήσει το αυτόνομο πρόγραμμα ανάπλασης κτηρίων «Όψις», το οποίο είχε στηριχθεί σε μελέτη ανάπλασης των όψεων κτηρίων της πόλης που είχε εκπονήσει το Εργαστήριο Αναβάθμισης Αστικού Τοπίου του Δήμου.
Η χρηματοδότησή του γινόταν από τον προϋπολογισμό του Δήμου, με φορέα υλοποίησης την «Άθμονον Ακινήτων Α.Ε.» και έγκριση των σχετικών μελετών από την Τεχνική Υπηρεσία.
Η εμπειρία του Δήμου Αμαρουσίου από αυτό το πρόγραμμα αποτέλεσε το εφαλτήριο για να υποβληθεί η τελική πρόταση προς την Περιφέρεια.