Κι όλα αυτά κατ’ ανταπόδοση. Ώρες ποδαρόδρομο ως το μεγαλύτερο αστικό κέντρο, προκειμένου να συντονιστούν οι δεξιότητες καθενός δασκάλου, ν’ ανταλλαγούν στο ατομικό έργο εκάστου, για να νικηθεί η συμφορά που τους έζωνε. Σε δεύτερο επίπεδο έπρεπε να ζεστάνουν παγωμένα χεράκια, ξυλιασμένα ποδαράκια, ξεπαγιασμένα σωματάκια, να γεμίσουν πεινασμένα στομάχια με μια κούπα γάλα από το συσσίτιο που οι ίδιοι παρασκεύαζαν. Σε τρίτο επίπεδο θα άρχιζε η εκπαιδευτική διαδικασία.
Η οικονομική ανταμοιβή ουδέποτε πέρασε από το μυαλό τους ούτε η αναγνώριση για τις ατέλειωτες ώρες εργασίας. Μόνο οι φτωχοί χωρικοί, με τη λαϊκή σοφία τους, αναγνωρίζοντας το έργο που συντελεί στο χωριό τους, βοηθούσαν με κανένα αυγό ή πλιγούρι τον πενιχρό μισθό του δασκάλου.
Σιγά σιγά ξαναγύρισε το γέλιο στα παιδικά πρόσωπα, η ζωή άρχισε ν’ αναθαρρεύει, η ελπίδα να ζεσταίνει…
Δεκαετίες αργότερα που αντικαταστήσαμε αυτούς τους αφανείς ήρωες, μείναμε έκθαμβοι μπρος στον εκπαιδευτικό αυτόν άθλο και στην ψυχική δύναμη που τον πραγματοποίησε. Ελπίζουμε πως η ιστορία της ελληνικής εκπαίδευσης θα τον περιλάβει στις σελίδες της. Ελάχιστοι συνάδελφοι απ’ αυτούς ζούνε ακόμα. Η πολιτεία ουδέποτε αναγνώρισε την προσφορά τους. Δεν πειράζει, αρκεί που αυτά τα σχολεία έγιναν τα φυτώρια για την πρώτη μεταπολεμική γενιά των επιστημόνων. Φτωχά και ταπεινά πράγματα, μα συγχρόνως και τόσο μεγάλα. Αλλά ας ξαναγυρίσουμε στο σήμερα. Απαραίτητη η υλικοτεχνική υποδομή στη σύγχρονη τεχνολογική ανταγωνιστική εποχή μας, απαραίτητη η αξιοπρέπεια του μισθού, όμως δεν φτάνει αυτό μόνο. Όσο τα κόμματα προτάσσουν την οικονομική παροχή ως πανάκεια για τα προβλήματα της παιδείας, χωρίς να λαμβάνουν υπόψη τους την ιδιαιτερότητά τους τόσο απομακρύνονται από τη λύση. Η παιδεία είναι τροφή της ψυχής. Θέλει υπέρβαση, μακροθυμία, συγχωρητικότητα, ανοχή, αγάπη «ουκ επ’ άρτω ζήσεται άνθρωπος». Όσοι υποψήφιοι δάσκαλοι οδηγούνται προς τις καθηγητικές σχολές, μόνο από τα μόρια που συγκέντρωσαν, δεν σημαίνει πως θα γίνουν και καλοί δάσκαλοι.
Οι παιδαγωγικές ακαδημίες που καταργήθηκαν, μπορεί να υστερούσαν τότε σε μορφωτικό επίπεδο από τα Πανεπιστήμια, υπερτερούσαν όμως σε παιδαγωγική κατάρτιση των σπουδαστών τους, ενώ διέθεταν το προσόν ότι σ’ αυτές πήγαιναν όσοι υποψήφιοι θέλανε να γίνουν δάσκαλοι και όχι από πανελλήνιες εξετάσεις. Οι σπουδαστές παρακολουθούσαν υποχρεωτικά υποδειγματικές διδασκαλίες στα δημοτικά σχολεία, που συστεγάζονταν, εν συνεχεία δίδασκαν και αξιολογούνταν βαθμολογικά.
Μόλις προ ετών εισήχθηκαν τα παιδαγωγικά μαθήματα στις καθηγητικές σχολές των Πανεπιστημίων, οι απόφοιτοι των οποίων δεν μυήθηκαν επαρκώς στη διδακτική πράξη. Χώρες της Ε.Ε. έχουν νομοθετήσει υποχρεωτική εκπαιδευτική εμπειρία στα σχολεία, μετά το πτυχίο και πριν από την εξεύρεση εργασίας, για τους μέλλοντες δασκάλους.
Υλιστική δεν είναι η αντιμετώπιση, εκ μέρους της πολιτείας, όταν αναγκάζουμε εφήβους σε αποστήθιση, γονείς σε φροντιστηριομανία, μαθητές που ζυγίζουν 25 κ. σωματ. βάρους να σηκώνουν μια σχολική τσάντα με 10 κιλά και 800 γραμμ.; (Γ΄Τάξη Δημοτικού).
Για φανταστείτε τον καθένα μας να σηκώνει το ήμισυ του βάρους του καθημερινά. Και πόσα άλλα…
Συμπέρασμα: Ναι στην αντικειμενική αξιολόγηση των εκπαιδευτικών (ή αν προτιμάτε του εκπαιδευτικού τους έργου) από άξιους αξιολογητές, αφού πρώτα έχουμε εξοπλίσει τον δάσκαλο με επιστημονικές, παιδαγωγικές, πνευματικές αξίες. Ας ελπίσουμε πως το Εθνικό Συμβούλιο Παιδείας, μελετώντας τα πορίσματα της επιτροπής Μπαμπινιώτη θα αντιμετωπίσει τ’ αδιέξοδα και τις διαστρεβλώσεις δίνοντας σωστές λύσεις. Το ευχόμαστε από καρδιάς «Οι καιροί ου μενετοί».
