Το σκάκι αποτελούσε κατά κάποιον τρόπο μια… οικογενειακή ασχολία και έτσι ήρθε σε επαφή μαζί του από πολύ μικρή ηλικία. Ως αθλήτρια του Σκακιστικού Ομίλου Νέας Φιλαδέλφειας, άρχισε να αναπτύσσει δυναμικά το ταλέντο της. Επιστέγασμα της προσπάθειας της, ήταν το χάλκινο μετάλλιο που κακτέκτησε στο πρόσφατο Πανελλήνιο Πρωτάθλημα, το οποίο ήρθε με υπομονή και μεθοδική προετοιμασία.
Παράλληλα, διανύει μια χρονιά με πολλές προκλήσεις. Ως μαθήτρια της Γ’ Τάξης στο 2ο Λύκειο Νέας Φιλαδέλφειας, προετοιμάζεται για τις Πανελλήνιες εξετάσεις, όπου στοχεύει σε κάποια από τις σχολές του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών. Άνθρωπος με πολλά ενδιαφέροντα, καθώς ασχολείται επίσης με την φιλοσοφία, την αστρονομία και το πιάνο, συνεχίζει να εξελίσσεται και να προσπαθεί για το καλύτερο, τόσο στο σκάκι, όσο και στην καθημερινότητά της.
Η Μαρία Δάλλα μιλά στην ΑΜΑΡΥΣΙΑ για την κατάκτηση του χάλκινου μεταλλίου, τη σημασία που έχει το σκάκι στη ζωή της και τις δεξιότητες που χρειάζεται να έχει ένας καλός σκακιστής, τα όνειρα και τα σχέδιά της για το μέλλον, ενώ απαντά και στο πάντα ιντριγκαδόρικο ερώτημα αναφορικά με το ποια θα μπορούσε να είναι η κατάληξη μιας σκακιστικής «μάχης» σήμερα, ανάμεσα στον άνθρωπο και τους υπολογιστές.
ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΣΤΟΝ ΓΙΩΡΓΟ ΑΡΑΠΟΓΛΟΥ
Πότε μπήκε το σκάκι στη ζωή σου;
Αρχικά, κοντά στην ηλικία των 10 μου έμαθε ο πατέρας μου, όμως, δεν μπορούσα να τον κερδίσω και, αφού δεν υπήρχε ανταγωνισμός, έχασα το ενδιαφέρον μου. Άρχισα να παίζω ξανά στα 14, είτε διαδικτυακά είτε με την αδελφή μου, καθώς μου τράβηξαν την προσοχή κάποια σκακιστικά βίντεο στο Youtube. Συγκεκριμένα, θυμάμαι να παρακολουθώ πολύ ένα βίντεο του Eric Rosen. Έπειτα από έναν χρόνο, έγινα μέλος του Σκακιστικού Ομίλου Νέας Φιλαδέλφειας και άρχισα να παίζω ανταγωνιστικά.
Τι ήταν αυτό που σε τράβηξε για να ασχοληθείς με αυτό;
Το ενδιαφέρον μου για το σκάκι αυξήθηκε πολύ μετά από τα πρώτα μου τουρνουά, καθώς το βίωσα για πρώτη φορά στο αγωνιστικό του επίπεδο και συνειδητοποίησα πόσο μου άρεσε να αναλύω θέσεις με τις ώρες. Ένας ακόμη σημαντικός παράγοντας ήταν η υποστήριξη που ένιωσα από τους προπονητές μου μετά από κάθε παρτίδα, κάτι που μου έδωσε την αυτοπεποίθηση και το κίνητρο να συνεχίσω να παίζω.
Στο πρόσφατο Πανελλήνιο Πρωτάθλημα κατέκτησες το χάλκινο μετάλλιο. Πόσο εύκολα ήρθε αυτή η επιτυχία; Έχεις άλλες διακρίσεις σε προσωπικό και συλλογικό επίπεδο;
Στο φετινό Πρωτάθλημα συμμετείχαν λιγότερα κορίτσια από ό,τι συνήθως και, παρόλο που αυτό μου έδωσε αρκετές ευκαιρίες για να βγω στην 3αδα, στην αρχική κατάταξη ήμουν 9η. Γενικά, πιστεύω ότι σχεδόν όλα τα κορίτσια ήμασταν περίπου στο ίδιο επίπεδο και ότι χρειάστηκε πολύ υπομονή, ηρεμία, αλλά και καλή προετοιμασία για να κατακτήσω την 3η θέση. Εκτός από το συγκεκριμένο τουρνουά, το οποίο θεωρώ ότι είναι η μεγαλύτερη σκακιστική μου επιτυχία, είμαι αρκετά περήφανη και για την επίδοση μου στο Πανελλήνιο Ομαδικό Πρωτάθλημα Α’ Εθνικής 2024, στο οποίο κατέκτησα την 2η θέση στην 6η σκακιέρα (γυναίκες Κ20) με 5 νίκες και 2 ισοπαλίες.
Το σκάκι είναι ένα άθλημα που δεν έχει μεν σωματική κόπωση, αλλά απαιτεί πνευματική διαύγεια, ηρεμία, συγκέντρωση. Πόσο εύκολο είναι να τα πετύχεις αυτά μέσα στην καθημερινότητά σου;
Η αλήθεια είναι ότι μπορώ να συγκεντρωθώ πιο εύκολα στο σκάκι, καθώς είναι κάτι που μου αρέσει, ενώ στην καθημερινότητα (σχολείο, φροντιστήριο) αντιμετωπίζω περισσότερες δυσκολίες. Το αντίθετο γίνεται με την ηρεμία, καθώς στο σκάκι υπάρχει μεγάλη πίεση χρόνου και πολλές φορές δυσκολεύομαι να παραμείνω ήρεμη ενώ παίζω.
Ταυτόχρονα, το σκάκι μπορεί να είναι και εξαιρετικά χρονοβόρο μέχρι να ολοκληρωθεί μια παρτίδα. Έχεις την «πολυτέλεια» να τον βρίσκεις αυτόν τον χρόνο;
Φέτος, ο χρόνος που διαθέτω για το σκάκι είναι αρκετά περιορισμένος λόγω του σχολείου και έτσι δεν σκοπεύω να παίξω σε πολλά πρωταθλήματα πριν το καλοκαίρι. Γενικά, τα καλοκαίρια μπορώ να παίζω σε τουρνουά με πιο αυστηρό πρόγραμμα (1-2 παιχνίδια την ημέρα), ενώ την υπόλοιπη χρόνια συνήθως περιορίζομαι σε πιο χαλαρά τουρνουά (1-2 παιχνίδια την εβδομάδα)
Πώς προετοιμάζεται κάποιος που ασχολείται με το σκάκι για τους αγώνες και τα πρωταθλήματα; Υπάρχει κάποιου είδους διάβασμα ή προπόνησης σε τακτικές και κινήσεις;
Σε αγωνιστικό επίπεδο, η προετοιμασία για τους αγώνες γίνεται με την βοήθεια σκακιστικών προγραμμάτων (Chessbase, Stockfish), με τα οποία μπορείς να αναλύσεις τα παιχνίδια που έχουν παίξει οι αντίπαλοι σου και να προετοιμάσεις τις κινήσεις που θα παίξεις αντίστοιχα. Η προετοιμασία με αυτά τα προγράμματα, όμως, αφορά κυρίως μόνο τις αρχικές κινήσεις του παιχνιδιού (άνοιγμα), ενώ στο μέσο και στο φινάλε βοηθάει περισσότερο η επίλυση γρίφων, η κατανόηση σχεδίων και η εμπειρία.
Ποια είναι εκείνα τα στοιχεία που απαιτείται να έχει ένας καλός σκακιστής;
Μερικά από τα πιο σημαντικά στοιχεία που θεωρώ ότι πρέπει να διαθέτει ένας καλός σκακιστής είναι η κριτική σκέψη, ώστε να μπορεί να υπολογίζει και να αξιολογεί με ακρίβεια διάφορες κινήσεις. Καλή μνήμη, ώστε να θυμάται τις κινήσεις που έχει διαβάσει, τα πλάνα μιας θέσης ή προηγούμενες παρτίδες που έχει δει. Προσαρμοστικοτητα, ώστε να μπορεί να προσαρμόζει το παιχνίδι του ανάλογα με την εξέλιξη της παρτίδας. Αλλά, πάνω από όλα, χρειάζεται θέληση και εξάσκηση, καθώς αυτά κάνουν την διαφορά ανάμεσα σε έναν μέτριο και έναν πολύ καλό σκακιστή.
Σε έναν κόσμο που κινείται συνεχώς με τεράστιες ταχύτητες, πόσο εύκολο σου είναι να συγκεντρωθείς σε ένα αγώνισμα που απαιτεί υπομονή και ηρεμία;
Η αλήθεια είναι ότι η γρήγορη εξέλιξη του κόσμου έχει επηρεάσει αρνητικά την προσοχή πολλών ανθρώπων, όπως και την δική μου. Παρόλα αυτά, το σκάκι είναι ένα από τα λίγα πράγματα, στα οποία μπορώ να συγκεντρωθώ για ώρες χωρίς να βαριέμαι ή να χάνω την προσοχή μου και αυτό είναι και ένα από τα στοιχεία που με κάνουν να εκτιμώ το άθλημα ακόμα περισσότερο.
Αντίστοιχα, στην εποχή που η τεχνολογία κατακλύζει τα πάντα, πόσο σημαντικό είναι να ασχολούνται τα παιδιά με ένα ξεκάθαρα πνευματικό αγώνισμα, όπως το σκάκι;
Δυστυχώς, η τεχνολογία έχει επηρεάσει τόσο το σκάκι, που πλέον θεωρείται και ένα μεγάλο μέρος του στο αγωνιστικό επίπεδο. Σε μικρότερες ηλικίες, όμως, πιστεύω ότι το σκάκι μπορεί να έχει πολλά οφέλη, καθώς εξασκεί την ικανότητα επίλυσης προβλημάτων, την κριτική σκέψη, την μνήμη, την συγκέντρωση και την δημιουργικότητα των παιδιών χωρίς την απαραίτητη χρήση υπολογιστών. Επίσης, οι σκακιστικοί όμιλοι προσφέρουν και ένα κοινωνικό περιβάλλον στα παιδιά, καθώς αναπτύσσουν και το αίσθημα της ομαδικότητας.
Έχεις κάποιον επαγγελματία σκακιστή που θαυμάζεις; Αν ναι, ποιον και γιατί;
Υπάρχουν πολλοί σκακιστές τους οποίους ακολουθώ και θαυμάζω. Μου αρέσει να παρακολουθώ τα παιχνίδια του Magnus Carlsen, καθώς θεωρώ ότι είναι ο καλύτερος μοντέρνος σκακιστής στον κόσμο, αλλά θαυμάζω πολύ και τον Alireza Firouzja, καθώς πιστεύω ότι είναι ένας από τους καλύτερους επιθετικούς παίκτες. Από γυναίκες παίκτριες, θαυμάζω πολύ την Σταυρούλα Τσολακίδου, καθώς είναι με διαφορά η καλύτερη Ελληνίδα παίκτρια και μπορεί να συναγωνιστεί με τις καλύτερες παίκτριες του κόσμου, αλλά και την παγκόσμια πρωταθλήτρια Ju Wenjun.
Το 1997 ήταν η πρώτη φορά που ένας υπολογιστής, ο Deep Blue, κατάφερε να νικήσει έναν Παγκόσμιο Πρωταθλητή, τον Γκάρι Κασπάροφ. Σήμερα, πώς θα εξελισσόταν μια αντίστοιχη αναμέτρηση; Μπορεί ο άνθρωπος ακόμα να αντισταθεί απέναντι στους υπολογιστές;
Από το 1997 μέχρι σήμερα, οι υπολογιστές έχουν αναπτυχθεί τόσο πολύ, που δεν υπάρχει πλέον νόημα στον ανταγωνισμό μεταξύ ανθρώπων και υπολογιστών. Μάλιστα, κάθε μερικούς μήνες βγαίνει και μια καινούργια έκδοση σκακιστικού υπολογιστή, ενώ το καλύτερο σκακιστικό πρόγραμμα μέχρι σήμερα είναι περίπου 750 μονάδες πάνω από τον Magnus Carlsen.
Είσαι στην τελευταία σου χρονιά πριν από τις Πανελλήνιες Εξετάσεις. Πόσο σε βοηθούν τα στοιχεία που έχεις καλλιεργήσει μέσα από το σκάκι, να χτίσεις τη μεθοδολογία της μελέτης σου;
Δεν πιστεύω ότι η διαδικασία των Πανελληνίων για ένα σκακιστή διαφέρει πολύ από κάθε άλλον μαθητή. Παρόλα αυτά, το σκάκι έχει βελτιώσει τη συγκέντρωση και την μαθηματική μου σκέψη, κάτι πολύ χρήσιμο στην κατεύθυνση που βρίσκομαι.
Ποια είναι η στόχευσή σου στις εξετάσεις και τι ονειρεύεσαι για το μέλλον σου;
Ιδανικά, θα ήθελα να περάσω στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών ή σε κάποιο άλλο Πανεπιστήμιο της Αθήνας. Σκοπεύω να σπουδάσω Διοίκηση Επιχειρήσεων και να κάνω κάποιο μεταπτυχιακό σε έναν σχετικό τομέα. Δεν είμαι σίγουρη ακόμα τι θα ήθελα να εξασκήσω ως επάγγελμα, αλλά σκοπεύω να το αποφασίσω κατά την διάρκεια των σπουδών μου.
Ποιο μήνυμα θα έστελνες στα παιδιά, αλλά και τους γονείς που σκέφτονται να τα προτρέψουν να ασχοληθούν με το σκάκι;
Πιστεύω ότι το σκάκι είναι μια από τις καλύτερες ασχολίες για όλους τους ανθρώπους, αλλά κυρίως για τα παιδιά. Εκτός από όλα τα οφέλη που έχω ήδη αναφέρει, μπορεί να τα βοηθήσει να καταλάβουν και πιο θεμελιώδη ζητήματα, όπως το ότι υπάρχουν συνέπειες σε κάθε πράξη τους, πώς να διαχειρίζονται τον χρόνο τους καλύτερα ή πώς να ξεπεράσουν διαφορά αρνητικά συναισθήματα μετά από ένα δύσκολο παιχνίδι. Ο Σ.Ο.Ν.Φ. μου έχει προσφέρει, πάνω από όλα, μια ευχάριστη κοινότητα, που δεν θα μπορούσα να βρω αλλού και θα ήθελα να προτρέψω όλους τους γονείς να εισάγουν τα παιδιά τους στον όμορφο κόσμο του σκακιού και να τα ενθαρρύνουν να γίνουν μέλος κάποιου συλλόγου, καθώς οι εμπειρίες που μπορούν να αποκτήσουν από αυτό είναι πολύ ξεχωριστές.
