Τέλος, ο πρόεδρος του ΣΠΑΠ παραθέτει μια σειρά από προτάσεις ώστε να γίνει πιο αποτελεσματική η Πολιτική Προστασία στη χώρα μας. Προτάσεις με επίκεντρο τις λέξεις «πρόληψη» και «εκπαίδευση» και με ενεργότερη την συμμετοχή των ΟΤΑ με βάση το μοντέλο άλλων ευρωπαϊκών χωρών.
Ποιες οι προετοιμασίες στις οποίες έχει προβεί ο ΣΠΑΠ για την φετινή αντιπυρική περίοδο και ποιο το επίπεδο ετοιμότητας;
Όπως κάθε χρόνο έτσι και φέτος ο ΣΠΑΠ θα είναι σε υψηλό επίπεδο ετοιμότητας για την αντιπυρική περίοδο παρά τις δυσκολίες που αντιμετωπίσαμε και εξακολουθούμε να αντιμετωπίζουμε κατά τη διάρκεια της προετοιμασίας. Δυσκολίες, οι οποίες είναι κυρίως οικονομικές, δεδομένων των συνθηκών που υπάρχουν στη χώρα μας.
Φέτος οι έγκαιρες εισηγήσεις του Γενικού Γραμματέα Πολιτικής Προστασίας Γιάννη Καπάκη, είχαν ως αποτέλεσμα η Απόφαση του Υπουργού Εσωτερικών για την κατανομή των ΚΑΠ Πυρασφαλείας να εκδοθεί σχετικά νωρίτερα από άλλες χρονιές. Βέβαια, εκείνο που τελικά μετράει είναι το πότε θα γίνει η εκταμίευση, ώστε να μπορέσουμε απρόσκοπτα να προχωρήσουμε στην καλοκαιρινή περίοδο, έχοντας υλοποιήσει όλα εκείνα που απαιτούνται προκειμένου να είμαστε σε απόλυτη ετοιμότητα.
Αυτό σημαίνει να είμαστε έτοιμοι τόσο από πλευράς ανθρωπίνου δυναμικού, όσο και από πλευράς εξοπλισμού. Παρά τις δυσκολίες που προανέφερα πιστεύω ότι και εφέτος, τελικά θα κατορθώσουμε να είμαστε έτοιμοι για κάθε ενδεχόμενο.
Θα είναι έτοιμα όλα τα Πυροφυλάκια μας, που καλύπτουν όλη σχεδόν την ακτίνα ευθύνης του ΣΠΑΠ και είναι με τέτοιο τρόπο χωροθετημένα, ώστε να επιτυγχάνεται η όσο το δυνατόν καλύτερη εποπτεία του Πεντελικού για οποιοδήποτε συμβάν προκύψει.
Επίσης οι μεταλλικές και πλαστικές υδατοδεξαμενές πλήρωσης ελικοπτέρων που είχαν τοποθετηθεί και περιφραχθεί τα προηγούμενα χρόνια, καθαρίστηκαν και γεμίστηκαν, Σχεδιάζουμε την εγκατάσταση ακόμη 4 υδατοδεξαμενών όταν οι συνθήκες το επιτρέψουν, ώστε να καλύψουμε ακόμη περισσότερο τις ανάγκες στη ζώνη ευθύνης μας.
Παράλληλα και αυτή την άνοιξη και αρχές καλοκαιριού έχουμε εκπονήσει και εκτελούμε ένα ευρύ πρόγραμμα καθαρισμών και αποψιλώσεων, τόσο σαν ΣΠΑΠ, όσο και συνδράμοντας τους Δήμους Μέλη μας σε σημεία που θα μας υποδείξουν, προκειμένου να προστατεύσουμε αστικές και περιαστικές περιοχές. Να αναφέρω τέλος, ότι τα οχήματα του Συνδέσμου μας, είναι σε απόλυτη ετοιμότητα. Έχουν γίνει οι συντηρήσεις τους και λειτουργούν άψογα από κάθε άποψη, τόσο μηχανικά, όσο και λειτουργικά σε επίπεδο εξοπλισμού που φέρουν.
Από πλευράς προσωπικού και εξοπλισμού είστε πλήρεις; Ποιες βελτιωτικές κινήσεις έγιναν φέτος;
Ήδη έχουν προσληφθεί 17 συμβασιούχοι εργαζόμενοι χορτοκόπτες οι οποίοι υλοποιούν ήδη δράσεις καθαρισμών, αποψιλώσεων, χορτοκοπών και συντήρησης σε περιαστικά δάση και άλση και όπου αλλού μας υποδείξουν οι Δήμοι Μέλη μας.
Δεν ξέρω ακόμη εάν θα ισχύσει από φέτος η πρόταση του Συντονιστικού των Συνδέσμων και της ΚΕΔΕ που υιοθέτησε ο Γενικός Γραμματέας Πολιτικής Προστασίας για επέκταση των συμβάσεων πρόσληψης προσωπικού για την αντιπυρική περίοδο. Αν κάτι τέτοιο συμβεί θα είναι πολύ σημαντικό, διότι θα καλύψουμε μεγαλύτερο τμήμα της αντιπυρικής περιόδου και όχι απλά ένα τρίμηνο. Σε αντίθετη περίπτωση οι κινήσεις μας θα είναι και φέτος περιορισμένες.
Παρ’ όλα αυτά πιστεύω ότι θα καταφέρουμε να επανδρώσουμε με συμβασιούχους και εθελοντές όλες τις θέσεις κλειδιά για την επιτέλεση του έργου μας: Επάνδρωση του Κέντρου Επιχειρήσεων, επάνδρωση πυροφυλακίων, επάνδρωση οχημάτων με οδηγούς και πληρώματα. Σημαντικό ρόλο θα παίξουν και φέτος οι εθελοντές του ΣΠΑΠ, που όπως κάθε χρόνο έτσι και αυτό το καλοκαίρι αναμένω ότι θα είναι παρόντες και έτοιμοι να συνδράμουν την προσπάθειά μας.
Τι μέριμνα λαμβάνετε για την σωστή λειτουργία των Πυροφυλακίων;
Τα αμέσως προηγούμενα χρόνια εκπονήσαμε και εκτελέσαμε ένα σημαντικό πρόγραμμα εγκατάστασης νέων Πυροφυλακίων και ανακατασκευής κάποιων παλαιοτέρων. Έτσι εγκαταστήσαμε 6 νέα σύγχρονα πυροφυλάκια και ανακατασκευάσαμε 4 παλαιότερα. Φέτος θα επισκευάσουμε ακόμη κάποια που έχουν υποστεί φθορές, είτε από το χρόνο, είτε από βανδαλισμούς. Προετοιμαζόμαστε σε μόνιμη βάση, προσπαθούμε μέρα με τη μέρα να γινόμαστε καλύτεροι και εκπαιδεύουμε συνεχώς το προσωπικό και τους εθελοντές μας.
Λαμβάνουμε μέτρα και ενισχύουμε τα μέσα που έχουμε στη διάθεσή μας, ώστε να επιτύχουμε το σκοπό μας, που δεν είναι άλλος από το να εξαλείψουμε όσο είναι ανθρωπίνως δυνατόν το ενδεχόμενο πυρκαγιάς. Η προσπάθεια αυτή χάρη στην οργάνωση, τους εθελοντές και το προσωπικό του ΣΠΑΠ είναι -και θα συνεχίσει πιστεύω να είναι- επιτυχής και αποτελεσματική.
Τα Πυροφυλάκια μας θα επανδρωθούν με συμβασιούχους εργαζομένους που θα προσληφθούν, καθώς και με εθελοντές, ώστε να εξασφαλιστεί η όσο το δυνατόν καλύτερη επίβλεψη του Πεντελικού Όρους και του χώρου ευθύνης μας εν γένει.
Από πλευράς εξοπλισμού και νέων δράσεων προγραμματίζετε κάτι;
Έχουμε σαν στόχο σε επόμενο χρονικό διάστημα να αποκτήσουμε ένα όχημα – κλαδοφάγο, για μάζεμα και σύνθλιψη κλαδιών, καθώς και να εγκαταστήσουμε ακόμη 4 νέες υδατοδεξαμενές πλήρωσης πυροσβεστικών ελικοπτέρων.
Από πλευράς νέων δράσεων, σχεδιάζουμε και θα θέσουμε σε εφαρμογή το φθινόπωρο πιλοτικό πρόγραμμα ψεκασμών για τις κάμπιες με ειδικά πρωτοποριακά βιολογικά σκευάσματα.
Φυσικά, θα συνεχίσουμε τις αναδασώσεις και τα ποτίσματα και θα εντείνουμε τη δράση μας για την αποτροπή των ασυνείδητων που απορρίπτουν μπάζα και σκουπίδια στο βουνό.
Ποιο είναι το μεγαλύτερο πρόβλημα που αντιμετωπίζει ο Σύνδεσμος;
Αδιαμφισβήτητα για άλλη μία χρονιά η υποστελέχωση. Ο Σύνδεσμος δεν διαθέτει μόνιμο προσωπικό. Για την εκπλήρωση της αποστολής του και με δεδομένη αυτή την έλλειψη μονίμου προσωπικού ο Σύνδεσμος προσπαθεί να καλύψει τις ανάγκες του σε προσωπικό με προσλήψεις εκτάκτων εργαζομένων με συμβάσεις περιορισμένης διάρκειας, όποτε αυτό είναι εφικτό με βάση τον κεντρικό προγραμματισμό της κεντρικής διοίκησης.
Ο Σύνδεσμός μας για να λειτουργήσει σωστά και άνετα, χρειάζεται πολύ περισσότερο κόσμο για να είμαστε σε θέση να πούμε ότι λειτουργούμε με τον ιδανικότερο τρόπο.
Έχουμε επίσης προτείνει ως Σύνδεσμοι Δήμων και ως ΚΕΔΕ, εδώ και δύο χρόνια, να ληφθεί ειδική μέριμνα για την συμπερίληψη των Συνδέσμων στο πρόγραμμα Κοινωφελούς Εργασίας, καθώς και τη δημιουργία ειδικού προγράμματος Κοινωφελούς Εργασίας ειδικά για την Πολιτική Προστασία.
Ειδικά εφέτος, ελπίζουμε ότι αυτό θα γίνει εφικτό σε επόμενα προγράμματα, δεδομένου ότι όλοι οι Σύνδεσμοι της Αττικής δρούμε από κοινού και σε συνεργασία με τη Γενική Γραμματεία Κοινοτικών και Άλλων Πόρων, ώστε να εκπονήσουμε δράσεις και σχέδια που θα είναι εφικτό να συμπεριληφθούν στην Κοινωφελή Εργασία σε αμέσως προσεχές στάδιο.
Θα ήθελα επίσης να σταθώ στην ανάγκη για επέκταση των συμβάσεων Πυροπροστασίας σε πεντάμηνες, καλύπτοντας έτσι το πάγιο αίτημα των ΟΤΑ για παράταση των συμβάσεων Πυροπροστασίας, ώστε να συμπίπτουν με τη χρονική διάρκεια της αντιπυρικής περιόδου.
Θα ήθελα επίσης να επισημάνω την ανάγκη για εξαίρεση των εργαζομένων στην Πολιτική Προστασία από τον χρονικό περιορισμό παρέλευσης ενός έτους από τη λήξη της προηγούμενης συμβάσεώς τους, που ισχύει για την επαναπρόσληψη στο Δημόσιο.
Η επέκταση των συμβάσεων, η οποία αποτελεί πάγιο αίτημα του Συντονιστικού των Συνδέσμων και της ΚΕΔΕ έγινε αποδεκτή από το Γενικό Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας, αλλά μένει να δούμε στην πράξη, εάν αυτή η πρόταση θα γίνει αποδεκτό από το ΥΠΕΣ.
«Απαραίτητη η διασφάλιση της έγκαιρης εκταμίευσης των πόρων Πολιτικής Προστασίας με θεσμοθετημένο πάγιο τρόπο»
Πιστεύετε ότι η Πολιτική Προστασία στη χώρα μας λειτουργεί σωστά; Ποιες πιστεύετε ότι είναι οι βελτιώσεις που απαιτούνται προκειμένου να γίνει πιο αποτελεσματική;
Στην προσπάθεια μας για τη βελτίωση προς το αποτελεσματικότερο των δομών και δράσεων Πολιτικής Προστασίας στη χώρα μας, οφείλουμε καταρχήν να συνειδητοποιήσουμε ότι οι συνθήκες έχουν διαφοροποιηθεί και ότι το περιβάλλον στο οποίο καλούμαστε να δράσουμε έχει αλλάξει δραματικά.
Η κλιματική αλλαγή, το φαινόμενο του θερμοκηπίου, η αλόγιστη ανθρώπινη παρέμβαση στο περιβάλλον και τη φύση, αλλά και οι νέες μορφές καταστροφών που καλούνται να αντιμετωπίσουν οι χώρες καθημερινά, καταδεικνύουν ότι το τοπίο έχει αλλάξει, σε σχέση με το παρελθόν και με τις απειλές που καλείτο να αντιμετωπίσει και να διαχειρισθεί το σύστημα Πολιτικής Προστασίας της κάθε χώρας.
Αυτή η αλλαγή γίνεται ακόμη πιο σοβαρή, εάν αναλογιστούμε ότι ο σημερινός κόσμος είναι πιο σύνθετος, και ως εκ τούτου είναι ακόμη πιο σύνθετα τα προβλήματα οι κίνδυνοι και οι απειλές για τον άνθρωπο, τα αγαθά και το περιβάλλον.
Από τα παραπάνω είναι προφανές ότι ο ρόλος της Πολιτικής Προστασίας για την Κοινωνία, είναι ιδιαίτερα σημαντικός για την πρόβλεψη, την προετοιμασία και εν τέλει την πρόληψη απέναντι σε κάθε καταστροφική απειλή και άρα πρέπει να αναβαθμισθεί.
Είναι λοιπόν αναντίρρητη ανάγκη ο ανασχεδιασμός και η αναβάθμιση της Πολιτικής Προστασίας σε όλα τα επίπεδα, με ταυτόχρονη αναβάθμιση του ρόλου της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, η οποία αποτελεί το επίπεδο εξουσίας που βρίσκεται πιο κοντά στον πολίτη και τις ανάγκες του.
Υπάρχει ήδη πρόταση για δημιουργία Αυτοτελούς Διεύθυνσης Πολιτικής Προστασίας στους Δήμους, η οποία αν υλοποιηθεί θα συμβάλλει σημαντικά στη βελτίωση της λειτουργίας της Πολιτικής Προστασίας. Και αυτό γιατί γνωρίζει καλύτερα τις περιοχές που κάθε φορά δοκιμάζονται, ενώ κατά κύριο λόγο καλείται πρώτη να σχεδιάσει και να θέσει σε εφαρμογή μηχανισμούς πρόληψης, αλλά και να τους υλοποιήσει επιχειρησιακά όταν και όποτε χρειαστεί σε συνεργασία με τις υπόλοιπες κρατικές υπηρεσίες και δομές.
Μέχρι σήμερα έχει παρατηρηθεί πολλές φορές η αδυναμία του κεντρικού κράτους να δρομολογήσει τις απαιτούμενες πολιτικές πρόληψης αλλά και η έλλειψη οργάνωσης και συντονισμού όλων των δυνάμεων Πολιτικής Προστασίας, η οποία κοστίζει πολύ ακριβά στο περιβάλλον και στους πολίτες.
Χαρακτηριστικά παραδείγματα αποτελούν οι σημαντικές καθυστερήσεις και δυσλειτουργίες που σημειώθηκαν κατά τη διάρκεια αντιμετώπισης φυσικών καταστροφών την χρονιά που μας πέρασε (πυρκαγιές σε Νότια και Βόρεια Αττική, πλημμύρες στη Δυτική Αττική), αλλά και άλλων καταστροφών (ρύπανση στο Σαρωνικό).
Απαιτούνται, λοιπόν, ριζικές αλλαγές με την ενεργότερη συμμετοχή των ΟΤΑ, όπως συμβαίνει στις ευρωπαϊκές και άλλες προηγμένες χώρες.
Ειδικότερα απαιτείται επανασχεδιασμός, πιο εντατική και πιο εξειδικευμένη εκπαίδευση. Απαιτείται επανασχεδιασμός της Πολιτικής Προστασίας σε επίπεδο Πολιτείας και Δήμων, με έμφαση στην πρόληψη και στην εκπαίδευση των εθελοντών, ειδικότερα σε κατηγορίες Πολιτικής Προστασίας που μέχρι σήμερα δεν έχουν πραγματοποιηθεί επαρκείς εκπαιδεύσεις (σεισμοί, πλημμύρες, ρυπάνσεις κ.λπ.).
Είναι ανάγκη λοιπόν, να δημιουργηθεί ένα μόνιμο Κέντρο Εκπαίδευσης Πολιτικής Προστασίας για εκπαίδευση και συνεχή επιμόρφωση Αιρετών και Εθελοντών (όχι μόνο σε θεωρητικό επίπεδο).
Πρέπει να καθορισθούν σαφώς οι αρμοδιότητες σε Περιφέρειες, Δήμους, Συνδέσμους Δήμων, έτσι ώστε να αποφευχθούν δυσλειτουργίες και κακός συντονισμός μεταξύ των βαθμών αυτοδιοίκησης και του Κράτους.
Απαιτείται επίσης η ενίσχυση της Διαδημοτικής συνεργασίας στον τομέα της Πολιτικής Προστασίας και η ριζική αναβάθμιση και επέκταση του ρόλου των Συνδέσμων Δήμων, που έχουν με επιτυχία αποδείξει ότι υπερέχουν σε αυτό ακριβώς το επίπεδο συνεργασίας.
Όσον αφορά τη χρηματοδότηση, είναι απαραίτητη η διασφάλιση της έγκαιρης εκταμίευσης των πόρων Πολιτικής Προστασίας προς τους Δήμους και τους Συνδέσμους Δήμων, με θεσμοθετημένο πάγιο τρόπο, προκειμένου να πραγματοποιούνται έγκαιρα οι δράσεις πρόληψης, το Νοέμβριο ή Δεκέμβριο ώστε να είναι εφικτός ο καλύτερος προγραμματισμός και η προετοιμασία για την αντιπυρική του Μαΐου.
Είναι επίσης απαραίτητο, να υλοποιηθεί το πάγιο αίτημα της Αυτοδιοίκησης για τη μετατροπή των ΚΑΠ Πυροπροστασίας σε ΚΑΠ Πολιτικής Προστασίας, ώστε να μπορούν οι Δήμοι και οι Περιφέρειες να διαθέτουν χρήματα για την καλύτερη αντιμετώπιση όλων των περιστατικών, που χρήζουν αντιμετώπισης.
Και αυτό το πάγιο αίτημα του Συντονιστικού των Συνδέσμων και της ΚΕΔΕ υιοθετήθηκε από το Γενικό Γραμματέα Πολιτικής Προστασίας. Μένει να το δούμε και αυτό να υλοποιείται στην πράξη και να το αξιολογήσουμε κατά πόσον λειτουργεί στη σωστή κατεύθυνση.
Επίσης, θεωρώ ιδιαίτερα σημαντικό και απολύτως απαραίτητο να γίνει προσπάθεια ώστε να εξασφαλισθούν περισσότεροι πόροι για την Πολιτική Προστασία και από άλλες πηγές, πέραν των ΚΑΠ Πυροπροστασίας, (π.χ. Πράσινο Ταμείο αλλά και το ΕΣΠΑ), ενώ θα πρέπει να δοθεί η δυνατότητα συμμετοχής των Συνδέσμων Δήμων στο Πρόγραμμα ΦΙΛΟΔΗΜΟΣ ΙΙ (για την προμήθεια εξοπλισμού).
Τέλος, όσον αφορά τον εθελοντισμό θα ήθελα άλλη μία φορά να πω ότι είναι απόλυτα αναγκαία η περαιτέρω αξιοποίηση του εθελοντικού κινήματος, η θέσπιση νέων κινήτρων για ένταξη πολιτών σε Εθελοντικές Ομάδες, καθώς και η ολοκλήρωση και επέκταση της πλήρους ασφάλισης όλων των Εθελοντών Πολιτικής Προστασίας. Θα ήθελα λοιπόν, για άλλη μία φορά να απευθύνω θερμότατες ευχαριστίες προς τους εργαζομένους και τους εθελοντές του ΣΠΑΠ για το ζήλο, την αυταπάρνηση και ανιδιοτέλεια συνεισφέρουν στις δράσεις του Συνδέσμου.