Mε αφορμή την έκδοση του νέου του βιβλίου με τίτλο «Σπίρτα στην άβυσσο» (εκδόσεις Ντουντούμης) στο οποίο βρίσκονται συγκεντρωμένα 27 δικά του ποιήματα που γράφτηκαν την τελευταία διετία (2022-2023) και δημοσιεύτηκαν στις σελίδες της Καθημερινής ΑΜΑΡΥΣΙΑΣ , o ακαταπόνητος συγγραφέας μάς εξηγεί πώς ξεκίνησε η αγάπη του για την ποίηση και ποια είναι η σχέση του με τον χρόνο, έννοια με την οποία η γραφίδα του «ερωτοτροπεί» συχνά στην παρούσα έκδοση.
Συνέντευξη: Τάσος Μεργιάννης
Τα «σπίρτα στην άβυσσο» είναι η δεύτερη ποιητική συλλογή σου μετά το «Ψυχής αναλόγιο» (ποιήματα 2015-2021), οπότε επέρχεται η ισορροπία στην προσωπική σου βιβλιογραφία, με τον πεζό και τον έμμετρο λόγο να μετρούν πλέον ισάριθμες εκδόσεις. Εσύ με ποιον από τους δυο τρόπους προτιμάς να εκφράζεσαι;
Νομίζω ότι η ποιητική γραφή είναι ο καταλληλότερος αγωγός έκφρασης για να εξορυχθούν από μέσα μας με τρόπο άμεσο και αυθεντικό τα πιο μύχια και προσωπικά μας, σαν ένα επιφώνημα πόνου ή ενθουσιασμού που βγαίνει αβίαστα, ανακλαστικά και αυθόρμητα, χωρίς «χτενίσματα» καθωσπρεπισμού και καλλιέπειας.
Την ποίηση θα μπορούσαμε να την παρομοιάσουμε με μια πυρίμαχη τσιμπίδα που σου επιτρέπει να ανασύρεις απ’ τα βάθη σου πυρακτωμένα βιώματα, εμπειρίες και μνήμες που σε καίνε.
Είναι σαφώς πιο υψηλές οι θερμοκρασίες που καταγράφονται στις συνθήκες γέννησης της ποιητικής έκφρασης απ’ ό,τι συμβαίνει στο πλαίσιο παραγωγής του πεζού λόγου, γι’ αυτό και της δίνω ένα μικρό προβάδισμα.
Το πεπερασμένο της ζωής είναι μια εκ των θεματικών του βιβλίου. Είναι «καθήκον» της Τέχνης της γραφής να εμπνέεται από την Τέχνη του βίου;
Το πεπερασμένο της ύπαρξης, απ’ τις απαρχές της ανθρώπινης περιπέτειας σ’ αυτόν τον κόσμο, συνιστά έτσι κι αλλιώς τον πυροκροτητή, θα λέγαμε, του Στοχασμού, της Φιλοσοφίας και της Τέχνης, σε κάθε τους έκφανση. Χωρίς αυτό δεν θα υπήρχε τίποτα από τα προαναφερθέντα, τουλάχιστον όπως τα ξέρουμε. Προσωπικά, όσον αφορά το βιβλίο μου, ασφαλώς και αποτελεί τον κυριότερο ίσως θεματικό άξονά του, καθώς τα περισσότερα ποιήματά μου που περιλαμβάνονται σ’ αυτό γράφτηκαν σε ένα χρονικό φάσμα που σημαδεύτηκε από την απώλεια της μητέρας μου. Όπως είναι φυσικό, ένα τέτοιο γεγονός αποτελεί τομή στη ζωή κάθε ανθρώπου που του αποκαλύπτει με σκληρό τρόπο το εύρος και τον χρονικό ορίζοντα της ζωής και των πραγμάτων γενικότερα. Σχετικά με την τέχνη της γραφής αλλά και κάθε τέχνη εντέλει, δεν μπορεί παρά να εμπνέεται από τη ζωή, καθώς η τελευταία είναι ασυγκρίτως πιο εκρηκτική, απρόβλεπτη και πολυδαίδαλη κι απ’ την πιο ευφάνταστη και διεισδυτική καλλιτεχνική μεταφορά της. Όσοι έχουν διατρέξει κάποια χιλιόμετρα εμπειρίας στον κόσμο το ξέρουν καλά.
Ποια είναι η δική σου σχέση με τον χρόνο; Προσπαθείς να τον «δαμάσεις» μέσω της γραφίδας σου;
Καθώς μεγαλώνουμε, όπως είναι φυσικό, η σχέση μας με τον χρόνο μεταβάλλεται. Σε κάθε περίοδο της ζωής μας νιώθουμε πως κυλάει με διαφορετικούς ρυθμούς, άλλοτε αργά κι άλλοτε γρήγορα. Οι άνθρωποι συνηθίζουμε -όπως γράφω και σε κάποιο ποίημά μου, αναφερόμενος και στα λιωμένα ρολόγια του Νταλί απ’ τον διάσημο πίνακά του-, να απωθούμε τα μελλούμενα στις εσχατιές του χρόνου, νομίζοντας ότι αυτά θα μένουν για πάντα εξόριστα εκεί μακριά μας. Όμως κάποτε έρχονται μπροστά μας και καλούμαστε να αναμετρηθούμε μαζί τους. Εν πάση περιπτώσει νομίζω πως το καλύτερο αντίδοτο στο πέρασμα του χρόνου είναι να έχει κανείς στην άκρη ένα επαρκές απόθεμα, μια γερή «μπάζα», όπως λέμε, όμορφων στιγμών, πολύτιμων εμπειριών και εκπληρωμένων ονείρων, ώστε να τον κρατά όρθιο και αξιόμαχο μια γλυκιά αίσθηση πληρότητας, αυτάρκειας και ολοκλήρωσης καθώς ωριμάζει. Ως προς τούτο ασφαλώς και είναι σύμμαχος το γράψιμο σ’ αυτή τη διελκυστίνδα με τον χρόνο, καθώς μου έχει προσφέρει αρκετές χαρές έκφρασης, επικοινωνίας και αυτοπραγμάτωσης, και το ταξίδι συνεχίζεται…
Πώς ξεκίνησε η αγάπη σου για την ποίηση;
Η αγάπη μου για την ποίηση σκέφτομαι ότι μάλλον πρωτοκαλλιεργήθηκε απ’ την ενασχόλησή μου με τη μουσική, που ξεκίνησε πολύ νωρίς, η ρυθμική αγωγή και αισθητική της οποίας διέπει άλλωστε και τον ποιητικό λόγο. Ίσως και μια έμφυτη τάση που είχα από μικρός να δίνω βαθύτερη διάσταση στα πράγματα πέρα απ’ το προφανές. Τα διαβάσματα ήρθαν αργότερα, στα φοιτητικά μου χρόνια, όπου άρχισα να ανακαλύπτω τον θησαυρό της ποιητικής παραγωγής του τόπου μας, αρχικά, καθώς έχουμε την τύχη να διαθέτουμε πολλούς λαμπρούς ποιητές, παλιότερους και νεότερους.
Τι διαβάζεις αυτήν την περίοδο;
Πρόσφατα, σε κάποιο παζάρι βιβλίου, βρήκα μια παλιά, εξαντλημένη και δυσεύρετη συλλογή διηγημάτων του αγαπημένου μου Γιώργου Σκαμπαρδώνη με τον τίτλο «Επί ψύλλου κρεμάμενος» και όποτε ξεκλέψω λίγο χρόνο διαβάζω και από ένα.
INFO
Τίτλος: «ΣΠΙΡΤΑ ΣΤΗΝ ΑΒΥΣΣΟ» (Ποιήματα 2022-2023)
Συγγραφέας: Βαγγέλης Βογιατζής
Εκδόσεις: Ντουντούμης
Σελίδες: 44
