Κάθε φορά που λαβαίνω ένα νέο βιβλίο του Θόδωρου Καρζή, έστω κι αν με έχει έγκαιρα προειδοποιήσει, με ξαναπνίγει το γνωστό αίσθημα της ζήλιας, μα και της απορίας: «Πώς διάολο τα καταφέρνει να είναι τόσο παραγωγικός;»!
Και, το κυριότερο δίχως την παραμικρή έκπτωση στη σοβαρότητα και συστηματικότητα, που διακρίνει κάθε του εργασία. Επίσης, δίπλα στην επιστημονική παράθεση των στοιχείων του, διακρίνεται πάντα η ευαισθησία του. Αυτό, άλλωστε, δείχνει και η επιλογή των θεμάτων του.
Το παιδί, δήθεν «η ελπίδα μας», όπως όλοι αρέσκονται να διαβεβαιώνουν, είναι το πρώτο θύμα κάθε είδους κρίσεων και εύκολος στόχος της κάθε είδους κακίας των μεγάλων. Πόλεμοι, λιμοί μα και κοινωνικές καταπιέσεις κάθε είδους έχουν ως πρώτους στόχους τους αδύναμους κρίκους: τα παιδιά και τις γυναίκες!
Και μια … ενστασούλα
Όμορφα δομημένο, το λεύκωμα του Θόδωρου Καρζή αποκαλύπτει τα πάθη του παιδιού, στη διάρκεια των καταγεγραμμένων χιλιετιών της ιστορίας. Θλιβερή είναι η τελική διαπίστωση ότι, στον δήθεν ελπιδοφόρο 21ο αιώνα που διανύουμε, το παιδί συνεχίζει να είναι το μεγαλύτερο θύμα των διογκούμενων ανισοτήτων και της τεράστια οικονομικής κρίσης.
Άθελά του, ο Θόδωρος μού δίνει για πρώτη φορά την ευκαιρία να καταθέσω μια ένσταση και μάλιστα κάθε άλλο παρά μικρή. Η παράληψη της αναφοράς στη θέση του παιδιού στον μεταπολεμικό χώρο του υπαρκτού σοσιαλισμού αποτελεί ιστορική αδικία και αποδυναμώνει την ελπίδα για ένα καλύτερο παιδικό μέλλον!
Πολλοί σπουδαίοι αναλυτές, μεταξύ τους και αστοί λογοτέχνες, δημοσιογράφοι και ακαδημαϊκοί, εντόπισαν και επαίνεσαν την ξεχωριστή θέση που είχε το παιδί στην ΕΣΣ∆ και τις υπόλοιπες χώρες του σοσιαλισμού. Για να μη μιλήσουμε για την Κούβα, με το «νησί της νεολαίας» και γενικά την προνομιακή μεταχείριση των παιδιών και των νέων, παρά το εμπάργκο, τη μονοκαλλιέργεια και γενικά τις εντελώς αντίξοες συνθήκες.
Ο ρόλος του παιδιού στον σοσιαλισμό, όχι μόνο θα άξιζε μιας αναφοράς, αλλά θα απαιτούσε ένα ολόκληρο κεφάλαιο! Όχι ως απλή τιμητική αναφορά σε μια προσπάθεια που απέτυχε (για πολλούς και διαφόρους λόγους…), αλλά κυρίως ως χρησιμότατο πρότυπο αντιμετώπισης του παιδιού, με κριτήρια τελείως διαφορετικά απ’ αυτά που έχουμε συνηθίσει…
Μια ιστορία της παιδικής ηλικίας από την αρχαιότητα ως τον 21ο αιώνα
Πολλοί άνθρωποι, σήμερα, ιδιαίτερα στον ευρωαμερικανικό χώρο, εκφράζουν το ενδιαφέρον και την αγάπη τους για το παιδί. Λίγοι όμως γνωρίζουν ποια υπήρξε, διαχρονικά, η συμπεριφορά της ενήλικης ανθρωπότητας απέναντι στην παιδική ηλικία. Γιατί το παιδί, φύσει και θέσει, αποτελεί τον αδύναμο κρίκο της κοινωνίας και κάθε αδύναμος κρίκος υφίσταται την εξοντωτική καταπίεση του ισχυρού.
Το βιβλίο του Θόδωρου Καρζή είναι το πρώτο με αυτό το θέμα που παρουσιάζεται στην ελληνική βιβλιογραφία, ενώ σπανίζει και στην ξένη. Εξιστορεί την τραγική μοίρα των παιδιών σε όλα τα μήκη και τα πλάτη της γης, από την αρχαιότητα ως τις μέρες μας. Πώς οι γονείς πετούσαν τα βρέφη τους στους δρόμους για να τα φάνε τα σκυλιά. Πώς τα έκαιγαν σε «ιερές πυρές» για να εξευμενίσουν τους θεούς. Πώς στις γενοκτονίες γονείς και παιδιά είχαν (και ακόμη έχουν) την ίδια φρικτή τύχη. Πώς οι μικροί δούλοι εργάζονταν (και εργάζονται) κυριολεκτικά μέχρι θανάτου για τους αφέντες.
Στο βιβλίο, ως παράρτημα, συμπεριλαμβάνονται τα πλήρη κείμενα της διακήρυξης και της σύμβασης του ΟΗΕ για τα δικαιώματα του παιδιού.
Οι δραματικές, αλλά και πλήρως τεκμηριωμένες μαρτυρίες, μαζί με την πλούσια, συχνά συγκλονιστική εικονογράφηση ευαισθητοποίησαν τον ελληνικό Ερυθρό Σταυρό, ο οποίος λόγω του ειδικού ενδιαφέροντός του για την προστασία του παιδιού, έθεσε την έκδοση υπό την αιγίδα του.
Ιστορικός, λογοτέχνης και δημοσιογράφος, ο Θόδωρος Καρζής έχει συγγράψει πλήθος βιβλίων, τα περισσότερα από τα οποία έχουν αποσπάσει θερμότατες κριτικές και τιμητικές διακρίσεις: η πεντάτομη «Παγκόσμια Ιστορία της Γυναίκας» το βραβείο της Ακαδημίας Αθηνών, «Οι Πατρίδες των Ελλήνων» το βραβείο της Ένωσης Σμυρναίων και τη Μεγάλη Περγαμηνή της Εστίας Νέας Σμύρνης, «Η Εποποιία της Γλώσσας» το βραβείο του Ιδρύματος Μπότση. Ακόμα, «Η Παιδεία στην Αρχαιότητα» και «Η Παιδεία στον Μεσαίωνα» είναι εγκεκριμένα για τις σχολικές βιβλιοθήκες από το υπουργείο Παιδείας. Τόσο στις κριτικές όσο και στις εισηγητικές εκθέσεις των βραβεύσεων υπογραμμίζεται ότι τα κείμενα του συγγραφέα είναι αξιόπιστα για τους ειδικούς και επαγωγά για το ευρύτερο αναγνωστικό κοινό.
Στον δημοσιογραφικό τομέα ο Θόδωρος Καρζής υπήρξε πολιτικός αρθογράφος, διευθυντής Ειδήσεων της ∆ημόσιας Τηλεόρασης, γενικός διευθυντής του Αθηναϊκού Πρακτορείου Ειδήσεων (ΑΠΕ), μέλος του διοικητικού συμβουλίου της ΕΡΤ, του Εθνικού Συμβουλίου Ραδιοτηλεόρασης (ΕΣΡ) και του Μορφωτικού Ιδρύματος της ΕΣΗΕΑ.
Ως διευθυντής εκπαιδευτικής τηλεόρασης και διεθνών σχέσεων της ΕΡΤ εκπροσώπησε για χρόνια την Ελλάδα στους διεθνείς οργανισμούς Universite Radiophonique et Televisuelle Internationale (URTI, Παρίσι) και Comite Europeen de Television Scolaire (CETS, Βρυξέλλες). Πρόεδρος και, στη συνέχεια, Επίτιμος Πρόεδρος του Centre Mediterraneen de la Communication Audiovisuelle (CMCA, Παρίσι-Μασσαλία).
Αθήνα 2008, Σειρά: ΛΕΥΚΩΜΑΤΑ, Σελίδες: 235
Τιμή: ευρώ 30,00 (με ΦΠΑ)
