Μακροσκελή ανακοίνωση-παρέμβαση στην οποία διατυπώνει την ξεκάθαρη αντίθεσή της στο νομοσχέδιο του ΥΠΕΝ για το νερό εξέδωσε λίγα 24ωρα μετά το σχετικό ψήφισμα του Δημοτικού Συμβουλίου Βριλησσίων, η ΔΡΑΣΗ ΓΙΑ ΜΙΑ ΑΛΛΗ ΠΟΛΗ.
Αναλυτικά, τα όσα αναφέρει η ΔΡΑΣΗ:
Την ώρα που ολόκληρη η χώρα θρηνεί και ξεσηκώνεται για το έγκλημα των Τεμπών και η ιδιωτικοποίηση των σιδηροδρόμων έχει μπει στο στόχαστρο, η κυβέρνηση της Ν. Δημοκρατίας εισηγείται ένα νομοσχέδιο-τέρας με τίτλο «Εκσυγχρονισμός του Πλαισίου των Υπηρεσιών Ύδρευσης και Αποχέτευσης και Επείγουσες Ενεργειακές και Πολεοδομικές Ρυθμίσεις» (263 άρθρα και 357 σελίδες), το οποίο αναθεωρεί τη διαχείριση των υδάτινων πόρων με στόχο να παρακαμφθούν τα εμπόδια και οι αποφάσεις του Συμβουλίου της Επικρατείας, που τρείς φορές προηγουμένως έχουν κρίνει αντισυνταγματικά τα κυβερνητικά νομοσχέδια για το νερό.
Το νομοσχέδιο μετατρέπει το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας σε φορέα διαχείρισης των υδάτων. Και θέτει υπό την εποπτεία του την ΕΥΔΑΠ και την ΕΥΑΘ, οι οποίες είχαν παραχωρηθεί στο ΤΑΙΠΕΔ από την περίοδο του Μνημονίου, παρότι και αυτή η μεταβίβαση κρίθηκε παράνομη από το ΣτΕ. Θεσπίζεται μια νέα Ρυθμιστική Αρχή Αποβλήτων, Ενέργειας και Υδάτων (ΡΑΑΕΥ), η οποία θα λειτουργεί ως «ομπρέλα» που υποκαθιστά και σχετικοποιεί την κρατική αρμοδιότητα στη διαχείριση του νερού.
Στον Δήμο Βριλησσίων υπάρχει μια πρόσθετη κρίσιμη ιδιαιτερότητα: Ο Δήμος μας είναι από τους λίγους που διαθέτουν δημοτικό δίκτυο ύδρευσης. Ένα δίκτυο 80 χιλιομέτρων που συντηρείται και εκσυγχρονίζεται με δαπάνες των δημοτών. Και τέσσερεις υδατοδεξαμενές για την αποθήκευση του ποσίμου νερού που προμηθεύεται από το δίκτυο ύδρευσης της ΕΥΔΑΠ. Και 13 εργαζόμενους επιφορτισμένους για τη συντήρηση, διαχείριση και λειτουργία του. Αυτό το δημοτικό δίκτυο, σύμφωνα με το νέο νομοσχέδιο, ο Δήμος Βριλησσίων καλείται να το παραδώσει στην ΕΥΔΑΠ!…
Μελετώντας το σχέδιο νόμου διαμορφώσαμε ορισμένες παρατηρήσεις. Η πρώτη αφορά το γεγονός ότι νομοθετεί το Υπουργείο Ενέργειας και όχι το Υπουργείο Εσωτερικών, καθ΄ ύλην αρμόδιο για τους ΟΤΑ. Αυτή η επιλογή μπορεί κάλλιστα να σηματοδοτεί το γεγονός ότι το νερό δεν αντιμετωπίζεται πλέον ως δημόσιο αγαθό, αλλά ως εμπορεύσιμο είδος ενέργειας. Από εδώ πηγάζει και η πρώτη αντίρρηση ως προς το νομοσχέδιο, που αφορά την αντισυνταγματικότητά του, η οποία εντοπίζεται σε δύο επίπεδα. Αφενός στη μετατροπή του νερού από δημόσιο αγαθό, όπως ορίζει το σύνταγμα, σε εμπόρευμα, αφετέρου, επειδή μέσω αυτών των ρυθμίσεων, καταργείται η συνταγματικά προστατευμένη αυτοτέλεια και ανεξαρτησία των ΟΤΑ, όπως και η ισονομία τους.
Ενδεικτικά για το τελευταίο, Δήμοι που διαθέτουν Δημοτικές Επιχειρήσεις Ύδρευσης Αποχέτευσης (ΔΕΥΑ) αντιμετωπίζονται ευμενέστερα από αυτούς που διαθέτουν μόνον Δημοτικές Υπηρεσίες Ύδρευσης. Στην πρώτη περίπτωση το νομοσχέδιο ορίζει την οικειοθελή απορρόφηση των υπηρεσιών, στη δεύτερη αυτή είναι υποχρεωτική. Ταυτόχρονα, αυτά γίνονται χωρίς πρόβλεψη αντισταθμιστικού οφέλους για τους ΟΤΑ, οι οποίοι έχουν δαπανήσει σημαντικούς ίδιους πόρους για τη δημιουργία και λειτουργία των δικτύων ύδρευσης και έχουν διοχετεύσει στην κατεύθυνση αυτή σημαντικά κονδύλια από επιχορηγήσεις, πιθανόν σε βάρος άλλων αναγκαίων τοπικών έργων. Επομένως, η δεδομένη υποτίμηση του Συντάγματος, οδηγεί και σε απαξίωση των ΟΤΑ, που εμποδίζονται ακόμα περισσότερο να ανταποκριθούν στο ρόλο τους, καθώς τους αφαιρούνται οι συγκεκριμένες αρμοδιότητες, περιορίζεται το ανθρώπινο δυναμικό τους, ενώ υποκλέπτονται και περιουσιακά τους στοιχεία.
Μια δεύτερη παρατήρηση αφορά το γεγονός ότι το νομοσχέδιο για μία ακόμα φορά, δόθηκε στη διαβούλευση με απίστευτη βιασύνη και για περιορισμένο χρονικό διάστημα. Καμία ουσιαστική διαβούλευση δεν μπορεί να γίνει υπό αυτούς τους όρους. Κανείς δεν μπορεί να μελετήσει ένα ν/σ και να διαμορφώσει θέσεις σε τόσο περιορισμένο χρονικό διάστημα. Συνεπώς η όποια δημοκρατική διαδικασία διαβούλευσης ακυρώνεται και μετατρέπεται σε πρόσχημα άνευ περιεχομένου. Δεν επιμένουμε τυχαία σε αυτό το σημείο. Η Δημοκρατία δεν είναι τυπικό ζήτημα. Εξασφαλίζει ενημέρωση, περισσότερες γνώμες, καλύτερες αποφάσεις. Ο περιορισμένος χρόνος, αφαιρεί από τις δημοτικές αρχές, τις παρατάξεις, τους συνδικαλιστικούς φορείς, τη δυνατότητα να μελετήσουν και να διαμορφώσουν θέσεις επί του σχεδίου νόμου. Κυρίως όμως δεν επιτρέπει την ενημέρωση των δημοτών για ένα ζήτημα που αφορά την καθημερινότητα τους. Οι οποίοι, εκτός των άλλων, έχουν ήδη πληρώσει, μέσω έμμεσων και άμεσων φόρων για την υλοποίηση έργων υποδομής.
Οι αλλαγές που προτείνονται έχουν συνέπειες στη ζωή τους και πρέπει να γνωρίζουν ότι επιβάλλονται σε βάρος τους νέα μέτρα, νέοι μηχανισμοί ελέγχου, νέοι φόροι, νέα βάρη μέσω των αλλαγών στην τιμολογιακή πολιτική. Πρόκειται για αλλαγές που αντί να οδηγήσουν σε εξορθολογισμό του συστήματος ύδρευσης, θα αποτελέσουν την απαρχή μιας περεταίρω συγκέντρωσης στη διαχείριση του νερού και σε νέες γραφειοκρατικές διαδικασίες. Η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας μοιάζει να βιάζεται να λύσει τις «εκκρεμότητες» της, πριν την πολιτική της κατάρρευση…
Το νομοσχέδιο, εκτός του ότι δεν ικανοποιεί κοινωνικές ανάγκες, στερείται και τεχνοκρατικής και επιστημονικής τεκμηρίωσης. Είναι εντυπωσιακή η ασάφεια και η προχειρότητα των ρυθμίσεών του. Ενδεικτικά: Σύμφωνα με το ν/σ η αρμοδιότητα διαχείρισης του δικτύου ομβρίων υδάτων περιέρχεται στην ΕΥΔΑΠ, η οποία θεωρείται ότι διαθέτει κατάλληλο προσωπικό, αναγκαίες υποδομές και πόρους για να ασκήσει αυτό το καθήκον. Αλλά ο καθαρισμός των φρεατίων παραμένει ή περιέρχεται στην αρμοδιότητα των Δήμων (!) που θα πρέπει να δαπανήσουν πόρους για εργασίες καθαρισμού προσφεύγοντας σε εξωτερικά συνεργεία.
Όσον αφορά την κυριότητα των δικτύων προτείνεται η τραγελαφική ρύθμιση σύμφωνα με την οποία, τα τμήματα ενός αγωγού που έχουν πληρωθεί από το οικείο Δήμο ανήκουν στην κυριότητα του, ενώ εκείνα που πληρώθηκαν από τον κρατικό προϋπολογισμό ανήκουν στην ΕΥΔΑΠ! Ασάφεια χαρακτηρίζει και τη ρύθμιση του τρόπου μεταφοράς του προσωπικού των ΔΕΥΑ και των Δημοτικών Υπηρεσιών Ύδρευσης στην ΕΥΔΑΠ. Το σίγουρο είναι ότι οι ΟΤΑ θα στερηθούν υπαλλήλους οι οποίοι εκτελούν και άλλες εργασίες σε κρίσιμες υποδομές των Δήμων και οι οποίοι δεν προβλέπεται να αντικατασταθούν. Και αυτό, σε μια εποχή που οι περισσότεροι Δήμοι έχουν πολύ λιγότερο προσωπικό από αυτό που απαιτείται για να ανταποκριθούν στις αυξημένες αρμοδιότητες τους.
Για να αναφέρουμε μερικά ακόμα παραδείγματα, αδιευκρίνιστα παραμένουν τα σημεία που αφορούν τον τρόπο που θα αντιμετωπισθούν οι δανειακές υποχρεώσεις των Δήμων για υποδομές ύδρευσης, το πώς θα επηρεαστούν οι οικονομικές καταστάσεις τους μετά την αφαίρεση παγίων που μπορεί και να έχουν αποκτηθεί με ίδιους πόρους, το πώς θα λειτουργήσει το μοντέλο που προτείνεται για το δίκτυο ομβρίων ή τον τρόπο που θα επηρεαστεί η τιμολόγηση, τα κοινωνικά τιμολόγια και οι παρεχόμενες υπηρεσίες μετά τη μεταβίβαση.
– Ένα σοβαρό ερώτημα αφορά την αναβάθμιση του ρόλου της ΡΑΑΕΥ (Ρυθμιστική Αρχή Αποβλήτων Ενέργειας και Υδάτων) που όπως αναφέρεται, θα ελέγχει τη ποιότητα των υπηρεσιών και θα αποφασίζει για τη διαχειριστική επάρκεια των παρόχων. Αλλά η Ρυθμιστική Αρχή, αποδεδειγμένα, στερείται εμπειρίας στους τομείς στους οποίους καλείται να διαχειριστεί, ενώ δεν διαθέτει στελέχη εξειδικευμένα σε θέματα ύδρευσης και αποχέτευσης. Τίθεται λοιπόν το εύλογο ερώτημα, τι εξυπηρετεί τη δεδομένη στιγμή ο αναβαθμισμένος ρόλος της ΡΑΑΕΥ, αν όχι την ομαλή μετάβαση σε καθεστώς αγοράς και αυξήσεων των τιμολογίων;
– Η ΕΥΔΑΠ διαμορφώνεται σε μία εταιρεία που θα διοικείται από ακριβοπληρωμένους άεργους πολιτευτές στις θέσεις Γενικών Διευθυντών και εντεταλμένους συμβούλους από τη μία πλευρά, και χαμηλόμισθους εργαζόμενους όπως και υπηρεσιακά στελέχη με μισθολόγια πολλών ταχυτήτων. Τι άλλο μπορεί να σημαίνει, πέρα από «βόλεμα» κάποιων ημέτερων, το ότι στο ΔΣ θα μετέχουν εκπρόσωποι Δήμων χωρίς δικαίωμα λόγου, αλλά με αμοιβή 1000 ευρώ ανά μήνα; Ταυτόχρονα, συνδικαλιστικές οργανώσεις της ΕΥΔΑΠ αναφέρουν ότι ούτε αυτή έχει την τεχνογνωσία, τους πόρους και το αρμόδιο προσωπικό να εξυπηρετήσει αυτές τις αρμοδιότητες!
To συμπέρασμα της ΔΡΑΣΗΣ
Με βάση τα προηγούμενα, ως «Κίνηση Δημοτών Βριλησσίων ΔΡΑΣΗ για μια Άλλη Πόλη» καταλήξαμε στο συμπέρασμα ότι το νομοσχέδιο είναι αντισυνταγματικό και πρέπει να αποσυρθεί. Ευτυχώς αυτό διαμορφώθηκε και ως κοινή εκτίμηση των παρατάξεων. Οι Δημοτικές Υπηρεσίες Ύδρευσης πρέπει να λειτουργούν ως αυτοδιοικητικοί οργανισμοί ή υπηρεσίες που έχουν σκοπό την εξυπηρέτηση του κοινωνικού συνόλου και την προστασία του φυσικού πόρου χωρίς να δημιουργούνται υπόνοιες εισχώρησης στο χώρο της αυτοδιοίκησης επιχειρηματικών ομίλων ή επιχειρηματικών εταιρειών, ακόμα και όσων είναι στο χρηματιστήριο και έχουν κρατικό μετοχολόγιο. Επιμέρους θετικά σημεία του ν/σ δεν αναιρούν αυτή την εκτίμηση. Η αδιαμφισβήτητη προβληματικότητα του νέου νομοσχεδίου, ιδίως για τον Δήμο Βριλησσίων που, όπως είδαμε, διαθέτει το δικό του δίκτυο ύδρευσης, οδήγησαν τον Δήμαρχο Βριλησσίων και την διοικούσα παράταξη να αντιδράσουν. Η δημοτική Αρχή, πιεζόμενη από τις προθεσμίες της δημόσιας διαβούλευσης, εισηγήθηκε, εν μέσω διαδηλώσεων, στο Δημοτικό Συμβούλιο της Τετάρτης 5 Μαρτίου μακροσκελές και αναλυτικό ψήφισμα , ώστε ο Δήμος να καταγράψει δημόσια την αντίθεσή του στο κυβερνητικό νομοσχέδιο….
Η ΔΡΑΣΗ έκρινε πως το προτεινόμενο ψήφισμα από τη δημοτική Αρχή κινούνταν σε θετική κατεύθυνση και το υπερψήφισε. Η έγκριση του υπήρξε ομόφωνη από το Δημοτικό Συμβούλιο.
