Από την έντυπη έκδοση της IASIS που κυκλοφορεί
Aλλεργία είναι η αντίδραση του αναπνευστικού και αμυντικού συστήματος του οργανισμού σε διάφορες ουσίες, όπως είναι η σκόνη, οι γύρεις ή ακόμα κάποιες τροφές ή χημικά και φάρμακα. Η αλλεργία είναι μια κατάσταση υπερευαισθησίας κατά την οποία ο οργανισμός αντιλαμβάνεται με λάθος τρόπο ένα ή περισσότερα συστατικά του περιβάλλοντός του, εκλαμβάνοντάς τα ως εισβολείς.
Οι αλλεργικές αντιδράσεις εκδηλώνονται, συνήθως, με συμπτώματα από το αναπνευστικό σύστημα, τους πνεύμονες, τη μύτη, τα μάτια αλλά και από το δέρμα και το γαστρεντερικό σύστημα. Οι πιο σοβαρές περιπτώσεις μπορεί να προκαλέσουν την απειλητική για τη ζωή αναφυλακτική αντίδραση (shock). Αλλεργικές αντιδράσεις μπορούμε να έχουμε, όμως, και από το δέρμα που εκδηλώνονται με εκζέματα και άλλου τύπου δερματικές βλάβες.
Τα συμπτώματα μιας αλλεργίας που αφορά στο αναπνευστικό μας σύστημα περιλαμβάνουν πταρμούς (φτέρνισμα), ξηρότητα οφθαλμών ή δακρύρροια, ρινική συμφόρηση ή καταρροή ενώ όταν αφορά στο δέρμα εμφανίζεται με πομφούς ή εξανθήματα και δυσκολία στην αναπνοή τύπου άσθματος. Ειδικά, το άσθμα είναι μια χρόνια φλεγμονή των βρόγχων που μπορεί να εμφανισθεί από αλλεργική αντίδραση σε ουσίες, όπως είναι οι γύρεις, οι ιοί, ο καπνός, διάφορα σπρέι και χημικά.
Το άτομο που είναι αλλεργικό, συνήθως, το γνωρίζει από την παιδική κιόλας ηλικία και λαμβάνει κάποια μέτρα. Ωστόσο, απουσία γιατρού καλό είναι να γνωρίζουμε ότι κάποια συμπτώματα πρέπει να μας οδηγούν αμέσως σε νοσοκομείο. Τέτοια είναι ο συνεχής βήχας με συριγμό, η δυσκολία στην αναπνοή, το αίσθημα βάρους ή σφιξίματος στο στήθος, η έντονη κόπωση και η λιποθυμική τάση.
Οι αλλεργίες αποτελούν την 6η αιτία χρόνιας νόσου και αφορούν ίσως και το 10% των Ελλήνων. Ειδικά το άσθμα είναι η πρώτη αιτία σχολικής απουσίας και η τέταρτη κατά σειρά αιτία απουσίας από την εργασία. Στις ΗΠΑ το άσθμα είναι αιτία θανάτου για 5.000 ασθενείς το έτος. Η αλλεργική ρινίτιδα είναι η πιο συχνή χρόνια νόσος στα παιδιά. Η ατοπική δερματίτιδα (έκζεμα) έχει αυξηθεί στο 10%-12% του πληθυσμού στην Ευρώπη.
Τι είναι οι δερματικές αλλεργίες
Με τον όρο δερματικές αλλεργίες, αναφερόμαστε στην εκδήλωση συμπτωμάτων από το δέρμα. Μάλιστα, οποιαδήποτε αλλεργία, με εξαίρεση την αναπνευστική αλλεργία, μπορεί να εκδηλωθεί είτε αποκλειστικά ως δερματική είτε με συνδυασμό συμπτωμάτων από το δέρμα και από άλλα όργανα.
Έτσι, η αλλεργία σε τροφές, σε φάρμακα ή σε τσίμπημα μέλισσας ή σφήκας μπορεί να εμφανιστεί είτε ως μεμονωμένη δερματική αλλεργία, είτε ως συνδυασμός δερματικής αλλεργίας και συμπτωμάτων από άλλα όργανα, όπως το αναπνευστικό, το πεπτικό και το κυκλοφορικό σύστημα (δηλαδή την πίεση του αίματος). Στην περίπτωση που η δερματική αλλεργία (κνίδωση) συνδυάζεται με ταυτόχρονα συμπτώματα και από άλλα όργανα, τότε η πάθηση ονομάζεται συστηματική αναφυλακτική αντίδραση.
Αλλεργικές παθήσεις, που εκδηλώνονται αποκλειστικά από το δέρμα και αποτελούν αποκλειστικά δερματικές αλλεργίες, περιλαμβάνουν την κνίδωση (που ενίοτε συνοδεύεται από αγγειοοίδημα, δηλαδή πρήξιμο), το βρεφικό έκζεμα ή ατοπική δερματίτιδα, την αλλεργική δερματίτιδα εξ επαφής και το αγγειοοίδημα χωρίς κνίδωση.
Τροφική αλλεργία
Η συχνότητα της τροφικής αλλεργίας έχει πολλαπλασιαστεί τα τελευταία 30 χρόνια, ακολουθώντας την άνοδο των υπόλοιπων ατοπικών νοσημάτων (αλλεργικό άσθμα και ρινίτιδα), και φτάνοντας να αφορά πια μέχρι και το 8% του παιδικού πληθυσμού. Η επιμονή της αλλεργίας σε ένα ή περισσότερα τρόφιμα υποβαθμίζει την ποιότητα ζωής του ασθενούς και της οικογένειας, κυρίως λόγω των διαιτητικών περιορισμών αλλά και του διαρκώς αιωρούμενου κινδύνου για συστηματική, αναφυλακτική αντίδραση σε κάποια τυχαία έκθεση στην αλλεργιογόνο τροφή.
Πιο γνωστό είναι το παράδειγμα της αλλεργίας στο φυστίκι ή άλλον ξηρό καρπό, που μπορεί να συνδέεται με μείωση του επιπέδου της ποιότητας ζωής μεγαλύτερη κι από αυτή σε παιδιά με ινσουλινο-εξαρτώμενο σακχαρώδη διαβήτη. Ως εκ τούτου, η αντιμετώπιση του προβλήματος είναι επιτακτική και απαιτεί εξατομικευμένο διαγνωστικό έλεγχο, αλλεργιολογική συμβουλευτική και ενεργητική απευαισθητοποίηση, όπου αυτή είναι δυνατή.
Τι είναι η αναφυλακτική αντίδραση
Για να θεωρηθεί μια αντίδραση αναφυλακτική, θα πρέπει να υπάρχουν συμπτώματα από 2 τουλάχιστον συστήματα από τα παρακάτω:
Δέρμα: Γενικευμένη κνίδωση, κνησμός, διάχυτη ερυθρότητα (flushing), αγγειοοίδημα (γλώσσας, βλεφάρων). Πολλές φορές οι ασθενείς με αγγειοοίδημα αναφέρουν μια αίσθηση καύσου αντί για κνησμό. Το δέρμα συνήθως συμμετέχει στο 80-90% των περιπτώσεων αναφυλαξίας. Όταν απουσιάζουν τα συμπτώματα από το δέρμα, όμως, η διάγνωση της αναφυλαξίας καθυστερεί αρκετά.
Αναπνευστικό: Ρινική καταρροή, πταρμοί, ρινική συμφόρηση, βράγχος φωνής, δυσκολία στην κατάποση, συριγμός, αίσθημα δύσπνοιας, βήχας. Το αναπνευστικό συμμετέχει συνήθως στο 70% των περιπτώσεων. Η παρουσία άσθματος σε έναν ασθενή αποτελεί παράγοντα κινδύνου για σοβαρότερες αναφυλακτικές αντιδράσεις.
Γαστρεντερικό: Κοιλιακό άλγος, διάρροια, έμετοι. Το γαστρεντερικό συμμετέχει στο 30%-45% των περιπτώσεων.
Καρδιαγγειακό: Πτώση της αρτηριακής πίεσης, ζάλη, λιποθυμική τάση ή /και λιποθυμία, ταχυκαρδία. Σε αυτή την περίπτωση η αντίδραση ονομάζεται αναφυλακτικό σοκ. Σε ανθρώπους που έχουν στεφανιαία νόσο υπάρχει αυξημένος κίνδυνος εμφράγματος και ανακοπής σε ένα επεισόδιο αναφυλαξίας. Το καρδιαγγειακό συμμετέχει στο 10-45% των περιπτώσεων.
Εξάλλου, τα παιδιά συχνά εμφανίζουν ένα αίσθημα ανησυχίας με συνοδό κλάμα. Σε βαριά επεισόδια αναφυλαξίας παρατηρείται απώλεια του ελέγχου της ουροδόχου κύστεως και του εντέρου.
Δείτε επίσης: Γιώργος Πατούλης: «Το Σύστημα Υγείας πρέπει να είναι ισχυρό και δίπλα στον πολίτη»
