Από την έντυπη έκδοση της ΙASIS που κυκλοφορεί στις 07/03
Στη σκιά των πρώτων κρουσμάτων στην Ελλάδα, ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Στέλιος Πέτσας εξέδωσε Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου για την προστασία από τον κορωνοϊό ενώ την ίδια στιγμή ο Εθνικός Οργανισμός Δημόσιας Υγείας (ΕΟΔΥ) έδωσε στη δημοσιότητα Οδηγό σχετικά με όσα πρέπει να γνωρίζουν οι πολίτες για τη νέα απειλή της παγκόσμιας δημόσιας υγείας.
Τι είναι οι κορωνoϊοί;
Οι κορωνoϊοί είναι μια μεγάλη οικογένεια ιών που μπορεί να προκαλέσουν νόσο, τόσο στα ζώα όσο και στον άνθρωπο. Εάν ένα άτομο μολυνθεί από τον ιό, μπορεί να εμφανίσει συμπτώματα τα οποία ποικίλλουν. Από ήπια, όπως αυτά του κοινού κρυολογήματος, έως και πολύ σοβαρά.
Είναι ο καινούριος ιός ίδιος με τον ιό του SARS;
Όχι. Ο κορωνοϊός ανήκει στην ίδια οικογένεια ιών όπως ο ιός που προκαλεί Σοβαρό Οξύ Αναπνευστικό Σύνδρομο (SARS-nCoV), αλλά δεν είναι ο ίδιος ιός.
Πόσο επικίνδυνος είναι ο νέος κορωνοϊός
SARS Cov-2;
Όπως και με τις άλλες αναπνευστικές λοιμώξεις, η λοίμωξη από το νέο κορωνοϊό μπορεί να προκαλέσει ήπια συμπτώματα, όπως καταρροή, πονόλαιμο, πυρετό και βήχα. Ορισμένοι άνθρωποι μπορεί να εμφανίσουν σοβαρές εκδηλώσεις, όπως πνευμονία ή δυσκολία στην αναπνοή. Σπάνια, μπορεί να οδηγήσει σε θάνατο. Ηλικιωμένοι και άτομα με υποκείμενα νοσήματα (όπως σακχαρώδη διαβήτη και καρδιαγγειακά νοσήματα) είναι περισσότερο ευάλωτοι στην εμφάνιση σοβαρής νόσου.
Μπορεί να μεταδοθεί ο νέος κορωνοϊός από ζώο σε άνθρωπο;
Όσον αφορά στο νέο κορωνοϊό, δεν έχει εντοπισθεί ακόμα η πηγή προέλευσής του στα ζώα. Αυτό δεν σημαίνει ότι μεταδίδεται από οποιοδήποτε ζώο ή το κατοικίδιό σας. Το πιο πιθανό είναι ότι η μετάδοση στον άνθρωπο προήλθε από κάποιο ζώο σε αγορά ζωντανών ζώων στην Κίνα. Για να προστατεύσετε τον εαυτό σας, αποφύγετε την άμεση επαφή με ζωντανά ζώα ή με επιφάνειες που έχουν έρθει σε επαφή με ζώα. Επίσης, θα πρέπει να αποφεύγετε την κατανάλωση ωμών ή ατελώς μαγειρεμένων ζωικών προϊόντων. Κατά τη διαχείριση ωμού κρέατος, γάλακτος και ζωικών εντοσθίων, θα πρέπει να λαμβάνονται όλα τα απαραίτητα μέτρα, όπως ορίζονται από τους κανόνες ασφαλούς διαχείρισης τροφίμων, προκειμένου να αποφεύγεται η επιμόλυνση.
Εάν έχω ταξιδέψει πρόσφατα σε μια χώρα με κρούσμα κορωνοϊού, τι κάνω επιστρέφοντας στην Ελλάδα;
Πρέπει να παρακολουθήσετε την υγεία σας για 14 ημέρες. Αν εμφανίσετε συμπτώματα (πυρετό ή άλλα συμπτώματα από το αναπνευστικό, όπως δυσκολία στην αναπνοή, βήχα) 14 ημέρες μετά την επιστροφή σας, να παραμείνετε στο σπίτι και να αναζητήσετε άμεσα ιατρική φροντίδα αναφέροντας το πρόσφατο ταξίδι σας ή να επικοινωνήσετε με τον ΕΟΔΥ ή τις εγγύτερες ιατρικές υπηρεσίες. Καθώς η επιδημία εξελίσσεται, οι οδηγίες ενδέχεται να τροποποιηθούν. Συνιστάται σε όλους τους ταξιδιώτες πριν και μετά το ταξίδι να ενημερώνονται από τον ΕΟΔΥ για την εξέλιξη της νόσου και τα απαραίτητα μέτρα προφύλαξης.
Πώς ορίζεται το «ύποπτο κρούσμα»;
Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας και το Ευρωπαϊκό Κέντρο Πρόληψης και Ελέγχου Νόσων, έως τώρα ύποπτο κρούσμα θεωρείται ο ασθενής με οξεία λοίμωξη του αναπνευστικού και τουλάχιστον ένα επιδημιολογικό κριτήριο εντός των τελευταίων 14 ημερών, πριν από τα συμπτώματα (στενή επαφή με πιθανό ή επιβεβαιωμένο κρούσμα κορωνοϊού ή ιστορικό ταξιδιού σε χώρα με συνεχιζόμενη μετάδοση κορωνοϊού ή εργασία/επίσκεψη σε δομή παροχής φροντίδας υγείας με ασθενείς νοσούντες). Κάθε ύποπτο κρούσμα πρέπει να υποβάλλεται αμέσως σε εργαστηριακό έλεγχο, που πραγματοποιείται μόνο στα ορισθέντα «νοσοκομεία αναφοράς».
Μπορώ να κολλήσω από το κατοικίδιό μου;
Όχι. Μέχρι στιγμής, δεν υπάρχουν στοιχεία ότι τα ζώα συντροφιάς ή κατοικίδια, όπως είναι οι γάτες και οι σκύλοι μεταδίδουν τη νόσο Covid-19.
Μεταδίδεται από άνθρωπο σε άνθρωπο;
Ναι. Συνήθως κατόπιν στενής επαφής με ασθενή μέσα στο οικογενειακό περιβάλλον ή σε χώρο παροχής φροντίδας υγείας.
Πώς προφυλάσσομαι;
Με τακτικό πλύσιμο των χεριών με αλκοολούχο διάλυμα ή νερό και σαπούνι. Γιατί το εν λόγω πλύσιμο σκοτώνει 
τον ιό εάν βρίσκεται στα χέρια μας.
Διατηρήστε αποστάσεις, τουλάχιστον 1 μέτρου, από εσάς και τους άλλους ανθρώπους, ιδιαίτερα από ανθρώπους που βήχουν, φτερνίζονται ή έχουν πυρετό. Όταν κάποιος νοσεί από λοίμωξη του αναπνευστικού, βήχει ή φτερνίζεται, παράγει μικροσταγονίδια, τα οποία περιέχουν τον ιό. Εάν είστε πολύ κοντά, μπορεί να εισπνεύσετε τον ιό.
Αποφύγετε να αγγίζετε τη μύτη, το στόμα και τα μάτια σας
Εάν έχετε πυρετό, βήχα ή δυσκολία στην αναπνοή, αναζητήστε άμεσα ιατρική βοήθεια. Ενημερώστε το θεράποντα ιατρό σας, εάν έχετε ταξιδέψει στη Κίνα ή τη βόρειο Ιταλία εάν έχετε έρθει σε επαφή με άτομα που έχουν επιστρέψει πρόσφατα από ταξίδι στην Κίνα ή τη βόρειο Ιταλία, τα οποία παρουσιάζουν αναπνευστικά συμπτώματα. Η εμφάνιση αναπνευστικών συμπτωμάτων μαζί με πυρετό μπορεί να οφείλεται σε διάφορες αιτίες και αναλόγως του ιστορικού του ταξιδιού σας και των συνθηκών, ο SARS CoV-2 μπορεί να είναι μια από αυτές.
Εάν έχετε ήπια συμπτώματα αναπνευστικής λοίμωξης μείνετε σπίτι μέχρι την ανάρρωσή σας, τηρώντας όλους τους κανόνες προσωπικής υγιεινής.
Θα πρέπει να φοράω μάσκα;
Η χρήση ιατρικής μάσκας μπορεί να βοηθήσει στον έλεγχο της εξάπλωσης ορισμένων αναπνευστικών νοσημάτων. Ωστόσο, από μόνη της δεν διασφαλίζει πλήρη προστασία και θα πρέπει να συνδυάζεται με τη λήψη και άλλων προστατευτικών μέτρων, όπως είναι η σωστή υγιεινή των χεριών και η αποφυγή στενών επαφών. Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, η χρήση μάσκας συνιστάται σε άτομα που εμφανίζουν αναπνευστικά συμπτώματα (βήχα ή φτέρνισμα) ή σε ασθενείς με ήπια συμπτώματα και υποψία λοίμωξης με SARS CoV-2 ή σε άτομα που φροντίζουν ασθενείς για τους οποίους υπάρχει η υποψία λοίμωξης με το νέο κορωνοϊό.
Ποιος μπορεί να μολυνθεί κάποιος από τον ιό;
Οι άνθρωποι που ζουν ή ταξιδεύουν σε περιοχή όπου κυκλοφορεί ο ιός SARS CoV-2 ενδέχεται να διατρέχουν κίνδυνο μόλυνσης. Τα περιστατικά λοιμώξεων από το νέο κορωνοϊό που εμφανίστηκαν σε άλλες χώρες, αφορούσαν είτε σε άτομα με πρόσφατο ταξίδι στην Κίνα είτε άτομα που ζούσαν, συνεργάζονταν στενά ή παρείχαν φροντίδα υγείας σε ταξιδιώτες από την Κίνα, που στη συνέχεια διαγνώσθηκαν με λοίμωξη από SARS CoV-2.
Οι επαγγελματίες υγείας που έρχονται σε επαφή με ασθενείς με Covid-19 βρίσκονται σε υψηλότερο κίνδυνο μετάδοσης και θα πρέπει να λαμβάνουν όλα τα απαραίτητα προστατευτικά μέτρα πρόληψης και ελέγχου λοιμώξεων.
Πώς μεταδίδεται ο ιός;
Ο SARS CoV-2 μεταδίδεται κυρίως μέσω της επαφής με ασθενή, μέσω σταγονιδίων, τα οποία παράγονται όταν ο ασθενής βήχει ή φτερνίζεται ή μέσω σταγονιδίων από τη σίελο ή από τη ρινική κοιλότητα. Για την αποφυγή μετάδοσης είναι πολύ σημαντική η εφαρμογή μέτρων ατομικής υγιεινής. Για παράδειγμα, καλύψτε το στόμα σας και τη μύτη σας με ιατρική μάσκα, μαντίλι, το μανίκι σας ή τον λυγισμένο αγκώνα σας όταν βήχετε ή φτερνίζεστε. Πετάξτε αμέσως το μαντίλι σε κλειστό κάδο. Πλένετε τακτικά τα χέρια σας με σαπούνι και νερό ή με αλκοολούχο διάλυμα.
Πόσο καιρό επιβιώνει ο ιός στις επιφάνειες;
Δεν είναι γνωστό πόσο χρονικό διάστημα μπορεί να επιβιώσει ο SARS CoV-2 στις επιφάνειες, ωστόσο σύμφωνα με τα τελευταία δεδομένα, μπορεί να επιβιώσει μερικές ώρες. Η χρήση απλών αντισηπτικών διαλυμάτων είναι αρκετή για την καταστροφή του ιού στις επιφάνειες.
Ποια είναι η διαφορά ανάμεσα στα συμπτώματα που προκαλεί ο νέος κορωνοϊός, ο ιός της γρίπης και το κοινό κρυολόγημα;
Τα άτομα που νοσούν από SARS CoV-2, ιό της γρίπης ή ιούς που προκαλούν το κοινό κρυολόγημα, συνήθως, αναπτύσσουν αναπνευστικά συμπτώματα, όπως είναι ο πυρετός, ο βήχας και η καταρροή. Διαφορετικοί ιοί μπορεί να προκαλέσουν παρόμοια συμπτώματα.
Ποιος είναι ο χρόνος επώασης;
Ο χρόνος επώασης ενός ιού είναι το χρονικό διάστημα ανάμεσα στη μόλυνση από τον ιό και την έναρξη εμφάνισης συμπτωμάτων. Με βάση τα διαθέσιμα δεδομένα, ο χρόνος επώασης του SARS CoV-2 υπολογίζεται σε 2-11 ημέρες, με ανώτατο όριο τις 14 ημέρες.
Ο κορωνοϊός μεταδίδεται από άτομο που δεν εμφανίζει συμπτώματα;
Με βάση πρόσφατες αναφορές, η μετάδοση είναι πιθανή από άτομα που έχουν μολυνθεί από τον ιό αλλά δεν εμφανίζουν ακόμα σοβαρά συμπτώματα. Παρ’ όλα αυτά, σύμφωνα με τα έως τώρα δεδομένα, υπεύθυνα για την εξάπλωση του ιού είναι κυρίως τα άτομα που εμφανίζουν συμπτώματα.
Είναι ασφαλές να λαμβάνουμε δέματα από την Κίνα Ή από άλλες περιοχές με συνεχιζόμενη κυκλοφορία του ιού;
Ναι, είναι ασφαλές. Σύμφωνα με προηγούμενες μελέτες, αυτού του είδους οι ιοί δεν επιβιώνουν για μεγάλο χρονικό διάστημα σε αντικείμενα.
Είναι τα αντιβιοτικά αποτελεσματικά στην πρόληψη και τον έλεγχο της εξάπλωσης του νέου κορωνοϊού;
Όχι, τα αντιβιοτικά δεν δρουν κατά των ιών.
Υπάρχουν συγκεκριμένα φάρμακα για τον κορωνοϊό;
Όχι. Τα άτομα που εμφανίζουν ήπια συμπτώματα, θα πρέπει να λαμβάνουν μέτρα ανακούφισης των συμπτωμάτων. Άτομα με σοβαρή συμπτωματολογία χρειάζονται περαιτέρω υποστηρικτική φροντίδα.
Τα μυστικά της μετάδοσης
Μια καίρια τακτική πρόληψης για την ανάσχεση της μετάδοσης του κορωνοϊού είναι η απομόνωση των κρουσμάτων και των στενών επαφών τους.Είναι, όμως, αυτό επαρκές;
Την απάντηση μέσω μαθηματικής μοντελοποίησης προσπάθησε να δώσει ομάδα επιστημόνων από το τμήμα Επιδημιολογίας Λοιμωδών Νόσων του London School of Hygiene and Tropical Medicine με πρόσφατη δημοσίευση στο περιοδικό The Lancet Global Health. Για να κατανοήσουμε τα αποτελέσματα της έρευνας, ο καθηγητής της Ιατρικής Σχολής και Πρύτανης του ΕΚΠΑ Θάνος Δημόπουλος εξηγεί ότι η αποτελεσματικότητα της απομόνωσης των κρουσμάτων και των επαφών τους στηρίζεται σε πέντε παράγοντες:
1. Τον αριθμό των δευτερογενών λοιμώξεων που δημιουργεί κάθε νέα λοίμωξη (Ro).
2. Το ποσοστό της μετάδοσης που έχουμε πριν από την εμφάνιση των συμπτωμάτων. Η μετάδοση πριν την εμφάνιση των συμπτωμάτων μπορεί να προληφθεί μόνο με την ιχνηλάτηση των επαφών των γνωστών κρουσμάτων, τον έλεγχο και την απομόνωσή τους.
3. Την αποτελεσματικότητα και την ταχύτητα της ιχνηλάτησης των επαφών των γνωστών κρουσμάτων.
4.Τη σοβαρότητα των συμπτωμάτων που προκαλεί μια λοίμωξη. Εάν τα κρούσματα έχουν ελάχιστα συμπτώματα ή καθόλου συμπτώματα, δεν αναζητούν ιατρική βοήθεια.
5.Τον αριθμό των επαφών που έχουν τα κρούσματα πριν από τη διάγνωση και την απομόνωσή τους.
Έλεγχος μιας επιδημίας επιτυγχάνεται με την απουσία νέων κρουσμάτων εντός 12 έως 16 εβδομάδων. Επιδημίες με πάνω από 5.000 συνολικά κρούσματα συνήθως δεν καθίσταται δυνατό να ελεγχθούν σε αυτό το χρονικό διάστημα.
Σύμφωνα με τα έως σήμερα στοιχεία, ο αριθμός των δευτερογενών λοιμώξεων για τον SARS CoV-2 είναι 2-3 ενώ το ποσοστό της μετάδοσης από τους ασυμπτωματικούς φορείς δεν έχει καθοριστεί, όπως εξήγησε ο καθηγητής Θάνος Δημόπουλος. Γι’ αυτό ακριβώς, έχει μεγάλη σημασία η απομόνωση των πρώτων κρουσμάτων στη χώρα μας και η ενδελεχής ιχνηλάτηση των επαφών τους. Υπό προϋποθέσεις, λοιπόν, η απομόνωση των κρουσμάτων και των επαφών τους μπορεί να ελέγξει την επιδημία του νέου κορωνοϊού ή τουλάχιστον να αναχαιτίσει τη δυναμική μετάδοσης ώστε να κερδίσουμε πολύτιμο χρόνο εν αναμονή έγκρισης ειδικών θεραπειών και εμβολίων.
Την IASIS μπορείτε να τη βρείτε σε 160 επιλεγμένα σημεία σε όλη την Αττική. Διανέμεται μαζί με την εφημερίδα Αμαρυσία το τελευταίο Σάββατο κάθε μήνα.
