Στο Ευρωκοινοβούλιο το «Ψυχαργώς»
Στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο έφερε ο ευρωβουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ, Δημήτρης Παπαδημούλης, το θέμα της χρηματοδότησης των δομών ψυχικής υγείας στην Ελλάδα, για να λάβει απάντηση από τον Ευρωπαίο Επίτροπο Vladimír Spidla. Στην ερώτηση αναφέρονται τα εξής:
Το υπουργείο Υγείας σε δελτίο τύπου αναφέρει: «Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προέβη σε αναστολή για την ενδιάμεση πληρωμή του Επιχειρησιακού Προγράμματος Υγείας και Πρόνοιας, επισημαίνοντας ότι η αναστολή αυτή ισχύει μέχρι την πλήρη διευθέτηση της βιωσιμότητας των ιδιωτικών δομών ψυχοκοινωνικής αποκατάστασης». Το σοβαρό πρόβλημα της υποχρηματοδότησης των μονάδων ψυχοκοινωνικής αποκατάστασης επισημαίνει και ο Συνήγορος του Πολίτη ο οποίος διαπίστωσε ότι, λόγω των περικοπών, κινδυνεύει να ματαιωθεί το όραμα της ψυχιατρικής μεταρρύθμισης και να εγκαταλειφθεί ο στόχος του προγράμματος «Ψυχαργώς».
Θα επιθυμούσα η Επιτροπή να με ενημερώσει:
1. Ποιοι είναι οι λόγοι που οδήγησαν στην αναστολή πληρωμής που αναφέρει το υπουργείο Υγείας; Σε τι ποσό αναφέρεται, ποια μέτρα περιλαμβάνει και ποια αναμένεται να είναι η διάρκειά της;
2. Κινδυνεύει το πρόγραμμα «Ψυχαργώς» λόγω υποχρηματοδότησης; Ποιες είναι οι σχετικές υποχρεώσεις των ελληνικών αρχών και σε ποιες ενέργειες οφείλουν να προβούν;
Η απάντηση του Ευρωπαίου Επιτρόπου, αρμόδιου για θέματα Απασχόλησης, Κοινωνικών Υποθέσεων και Ίσων Ευκαιριών Vladimír Spidla, εξ ονόματος της Επιτροπής, έχει ως εξής:
1. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή γνωρίζει τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν οι ψυχοκοινωνικές δομές λόγω της καθυστέρησης πληρωμών από την πλευρά των εθνικών αρχών. Αυτές οι δυσκολίες είναι τέτοιες ώστε απειλούν την καλή λειτουργία αυτών των δομών και την ολοκλήρωση της ψυχιατρικής μεταρρύθμισης στην Ελλάδα, που αποτελεί έναν από τους κύριους στόχους του Επιχειρησιακού Προγράμματος (ΕΠ) «Υγεία- Πρόνοια 2000-2006» και του άξονα προτεραιότητας 5:«Εδραίωση της ψυχιατρικής μεταρρύθμισης, φροντίδα πρώτου βαθμού και δημόσια υγεία» του ΕΠ «Ανάπτυξη Ανθρώπινου Δυναμικού 2007-2013», στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Ταμείου (ΕΚΤ).
Εν αναμονή της λύσης αυτών των προβλημάτων, η Επιτροπή υποχρεώθηκε να διακόψει τις ενδιάμεσες πληρωμές, το ποσό των οποίων ανέρχεται σε 4.886.179,58 ευρώ και αφορά τις αιτήσεις για πληρωμές που υποβλήθηκαν από τον Δεκέμβριο του 2008 στο πλαίσιο του ΕΚΤ για το ΕΠ «Υγεία – Πρόνοια 2000-2006». Η διακοπή αυτή θα οδηγούσε σε επίσημη διαδικασία προ-αναστολής, αν οι ελληνικές αρχές δεν λάμβαναν επειγόντως τα αναγκαία μέτρα για να εγγυηθούν την καλή λειτουργία των ψυχοκοινωνικών δομών.
2. Η Επιτροπή προσδίδει μεγάλη σημασία στη βιωσιμότητα των ψυχοκοινωνικών δομών που έχουν δημιουργηθεί στο πλαίσιο του πολυετούς προγράμματος «Ψυχαργώς» και οι οποίες έχουν λάβει χρηματοδότηση στο πλαίσιο του ΕΚΤ για την περίοδο προγραμματισμού 2000-2006. Η υποχρηματοδότηση αυτών των δομών θέτει σε κίνδυνο την ποιότητα και την αποτελεσματικότητα του προγράμματος, καθώς και την ολοκλήρωση της ψυχιατρικής μεταρρύθμισης στην Ελλάδα. Εναπόκειται στις εθνικές αρχές να εξασφαλίσουν τη βιωσιμότητα και την καλή λειτουργία αυτών των δομών μετά την αρχική περίοδο των 18 έως 24 μηνών, κατά τη διάρκεια της οποίας έλαβαν κοινοτική συγχρηματοδότηση.
Όπως αναφέρεται στις απαντήσεις της Επιτροπής, στις προηγούμενες ερωτήσεις σχετικά με την ψυχιατρική μεταρρύθμιση στην Ελλάδα (E-5263/08 και E-4408/08(1)), τα κράτη – μέλη έχουν την αποκλειστική ευθύνη για την οργάνωση και τη λειτουργία του συστήματος υγείας. Η δράση της Ευρωπαϊκής Ένωσης, μέσω του ΕΚΤ, είναι συμπληρωματική των εθνικών πολιτικών και παρεμβάσεων. Η Επιτροπή έχει την πεποίθηση ότι οι ελληνικές αρχές θα λάβουν τα αναγκαία μέτρα για την εξεύρεση βιώσιμης λύσης, σύμφωνα με τις δεσμεύσεις που έχουν λάβει στο πλαίσιο του Κοινοτικού Πλαισίου Στήριξης, του ΕΠ «Υγεία- Πρόνοια 2000-2006» καθώς και του Εθνικού Στρατηγικού Σχεδίου και του προγράμματος Ανάπτυξη Ανθρωπίνων Πόρων 2007-2013.
Το ΠΑΣΟΚ για την ψυχική υγεία
Πραγματοποιήθηκε την Πέμπτη 26 Μαρτίου στο Ζάππειο Μέγαρο, με πρωτοβουλία του ΠΑΣΟΚ, ειδική εκδήλωση – διαβούλευση με τους φορείς που ασχολούνται με την ψυχική υγεία και τις εξαρτήσεις, παρουσία του προέδρου του, Γιώργου Παπανδρέου.
Το ΠΑΣΟΚ, όσον αφορά την ψυχική υγεία και τις εξαρτήσεις, έθεσε τους παρακάτω στόχους και προτεραιότητες:
1. Πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας, με υπηρεσίες στην κοινότητα που αποσκοπούν στην συνολική προσέγγιση και εκτίμηση για την προαγωγή της σωματικής και ψυχικής υγείας και την πρόληψη των ψυχικών διαταραχών.
2. Επάρκεια ψυχιατρικών κλινών στα γενικά νοσοκομεία και μετα – νοσοκομειακές δομές για κοινωνική επανένταξη και εργασία.
3. Πλήρης κατάργηση της ασυλιακής νοσηλείας και υποστήριξη κοινοτικών δομών, όπως ξενώνες, οικοτροφεία, διαμερίσματα για την παραμονή των χρόνιων περιστατικών.
4. Ουσιαστική υποστήριξη των οικογενειών των ψυχικά πασχόντων, καθώς η ενεργός συμμετοχή της οικογένειας, με τη συμμετοχή της Πολιτείας, είναι καθοριστικής σημασίας.
5. Μη εμπορευματοποιημένες δομές. Ο ανθρώπινος πόνος δεν μπορεί να γίνεται αντικείμενο εκμετάλλευσης από τον ιδιωτικό τομέα.
6. Ανάπτυξη του εθελοντισμού στις δομές ψυχικής υγείας και εξαρτήσεων, σε συνεργασία και με την υποστήριξη της Πολιτείας.
7. Συνεχής ενημέρωση του πολίτη και των οικογενειών, μέσα και από τη δημόσια τηλεόραση, για τα θέματα ψυχικής υγείας και εξαρτήσεων.
8. Πλήρης κάλυψη των εργαζομένων στις ψυχιατρικές δομές.
9. Σωστή διαχείριση και διάθεση των πόρων, βάσει επιστημονικών κριτηρίων και αξιολόγησης.
Τάνια Κατσάνη
