Γράφει ο Γιώργος Γουδέβενος – Φυσιοθεραπευτής, Dr manual medicine
Η πρωινή δυσκαμψία στην πλάτη, στα γόνατα ή/και στα πόδια αποτελεί ένα κοινό παράπονο, που αναφέρεται συνήθως από άτομα μεγαλύτερης ηλικίας. Η αιτιολογία της είναι ότι, απλά, μεγαλώνουν.
Σας είναι δύσκολο να σηκωθείτε το πρωί από το κρεβάτι, λόγω δυσκαμψίας και έντονου πόνου στις αρθρώσεις; Μήπως χρειάζεται το σώμα σας χρόνο για να «ζεσταθεί», πριν μπορέσετε να εκτελέσετε τις δραστηριότητες της ημέρας; Εάν οι απαντήσεις σας είναι «ναι», δεν είστε οι μόνοι. «Όσο περνούν τα χρόνια, οι χόνδροι των αρθρώσεων, οι ιστοί, οι τένοντες, οι μύες, οι σύνδεσμοι, χάνουν ένα μέρος της ελαστικότητάς τους κι αυτό συμβάλλει στην πρωινή δυσκαμψία» επισημαίνει ο Φυσιοθεραπευτής, Dr. Γιώργος Γουδέβενος.
Τι συμβαίνει;
Σύμφωνα με το Αμερικανικό Κολέγιο Ρευματολογίας, η πρωινή δυσκαμψία είναι μία χαρακτηριστική ένδειξη για φθαρμένες αρθρώσεις, σφιγμένους μύες ή φλεγμονές από αρθρίτιδα. Συνήθως εμφανίζεται σε ασθενείς με ινομυαλγία, αρθρίτιδα (οστεοαρθρίτιδα, ρευματοειδή αρθρίτιδα), ρευματισμούς (οι μυοσκελετικές φθορές, τα ρευματικά, τα αρθριτικά που λέει ο κόσμος). Η οστεοαρθρίτιδα (φθορά της άρθρωσης) και η ρευματοειδής αρθρίτιδα (φλεγμονή με έντονο οίδημα) μπορεί να προκαλέσουν πρωινή δυσκαμψία. Τα συμπτώματα δυσκαμψίας διαρκούν από 10 – 15 λεπτά έως και περισσότερο από 1 ώρα. Η δυσκαμψία εξαφανίζεται συνήθως με την φυσιολογική κίνηση του σώματος.
Ο τρόπος ζωής
Πρόσθετοι παράγοντες, που επηρεάζουν την έκβαση της πρωινής δυσκαμψίας, είναι η έλλειψη καθημερινής σωματικής δραστηριότητας, η παχυσαρκία, η κακή διατροφή, ο κακός ύπνος και η παραμονή σε υγρούς και σε κρύους χώρους.
Περιττά κιλά
Το περιττό βάρος καταπονεί τις αρθρώσεις, τους μύες, τους τένοντες και τους συνδέσμους. Παράλληλα, η ανθυγιεινή, πλούσια σε απλούς υδατάνθρακες (ζάχαρη, λευκό ψωμί, λευκά δημητρικά και ζυμαρικά) διατροφή, προκαλεί αδυναμία των μυών, κακή στάση του σώματος και λήθαργο.
Κακή θέση ύπνου
Αντίστοιχα, η κακή θέση του σώματος, κατά τον ύπνο, μπορεί να «κλειδώσει» το σώμα σε μια ακατάλληλη στάση για ώρες, προκαλώντας μειωμένη κυκλοφορία του αίματος στους μύες και ταυτόχρονη συσσώρευση γαλακτικού οξέος, προκαλώντας δυσκαμψία.
Επιδημιολογικά δεδομένα
Τα επιδημιολογικά δεδομένα δείχνουν ότι οι γυναίκες εμφανίζουν οστεοαρθρίτιδα συχνότερα από τους άνδρες. Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας υπολογίζει ότι το 9,6% των ανδρών και το 18% των γυναικών πάνω από 60 ετών έχουν συμπτωματική οστεοαρθρίτιδα. Σύμφωνα με τη Διεθνή Ένωση για την Μελέτη του Πόνου (IASP), στις ασθένειες που είναι υπεύθυνες για αναπηρία, η οσφυαλγία κατατάσσεται πρώτη, ο πόνος στον αυχένα τέταρτη και η οστεοαρθρίτιδα ενδέκατη.
Τρόποι αντιμετώπισης
Για να μειώσετε την πρωινή δυσκαμψία μπορείτε να αποφύγετε ή να τροποποιήσετε κάποιες καθημερινές συνήθειές σας. Ο Dr. Γουδέβενος συνιστά:
• Να κάνετε ασκήσεις στο κρεβάτι. Όταν ξυπνάτε, να μην σηκώνεστε αμέσως, αλλά να εκτελείτε προοδευτικές ασκήσεις κινητοποίησης σε όλες τις αρθρώσεις του σώματος, ξεκινώντας από τα πόδια προς το κεφάλι.
• Να κάνετε ένα ζεστό μπάνιο. Η θερμότητα προκαλεί αύξηση της ροής αίματος στο δέρμα, βοηθώντας, έτσι, όλο το σώμα να ενεργοποιηθεί πιο γρήγορα.
• Να φάτε ένα καλό πρωινό. Αυτό θα σας βοηθήσει να πάρετε ενέργεια για όλη την ημέρα.
• Να γυμνάζεστε συστηματικά. Η άσκηση μπορεί να βοηθήσει να κρατήσετε τις αρθρώσεις σας λειτουργικές και τους μύες σας δυνατούς. Το κολύμπι και άλλες δραστηριότητες στο νερό είναι ιδιαίτερα βοηθητικές, διότι οι αρθρώσεις δεν έχουν καταπόνηση. Πολύ καλή επιλογή είναι και το περπάτημα για 15 – 20 λεπτά την ημέρα, που συμβάλλει στην καλή λειτουργία των μυών και των αρθρώσεων. Να θυμάστε, όμως, ότι η υπερβολική άσκηση μπορεί να προκαλέσει μεγαλύτερα προβλήματα στις αρθρώσεις.
• Να ζητήσετε βοήθεια από εξειδικευμένους ρευματολόγους, ορθοπαιδικούς και από τον φυσικοθεραπευτή σας, που θα σας βοηθήσουν πιο αποτελεσματικά στην αντιμετώπιση της δυσκαμψίας, προτείνοντάς σας ειδικά πρωτόκολλα θεραπείας, που ταιριάζουν στην περίπτωσή σας.
• Ήπια αναλγητικά κατόπιν σύστασης του γιατρού σας μπορούν για κάποιο διάστημα να σας βοηθήσουν.
…………………………………………………………………………………………….
Ερωτήσεις & απαντήσεις
- 1. Έχω μεγάλο πρόβλημα. Αν αδυνατίσω θα μου περάσει;
Όχι δεν μπορούν να διορθωθούν οι βλάβες αλλά σίγουρα θα μειωθούν τα συμπτώματα και θα πονάτε λιγότερο. Μαζί με το αδυνάτισμα βάλετε στην ζωή σας και κάποια άσκηση μετά από συμβουλή ειδικού, ακόμα κι αν πρόκειται για απλό αλλά καθημερινό περπάτημα.
- 2. Αν ασκούμε και τρώω σωστά είναι βέβαιο ότι δεν θα αποκτήσω τέτοιο πρόβλημα;
Δεν είναι βέβαιο αλλά μειώνετε σημαντικά τις πιθανότητες. Επίσης πρέπει να προσέχετε πώς κοιμάστε, σε ποια στάση αλλά και να μην καταπονείτε τη σπονδυλική στήλη και τις αρθρώσεις σας με ακατάλληλες κινήσεις και άρση, με κακό τρόπο, περιττών βαρών.
- 3. Μπορεί η πρωινή δυσκαμψία στους νέους ανθρώπους να συνδέεται με την κακή ψυχολογία;
Ναι, μπορεί αλλά αν υποπτεύεστε κάτι τέτοιο κι αφού αποκλείσετε μυοσκελετικά προβλήματα, ρωτήστε ειδικό ψυχολόγο.
