Ένα ξεχωριστό αφιέρωμα στις «Χαμένες Πατρίδες» μέσα από αφηγήσεις, παρουσιάσεις βιβλίων, μουσική, παραδοσιακές γεύσεις και παραμύθια αρχίζει από τις 19 Οκτωβρίου και κάθε Τρίτη, στις 20.30, στο μεζεδοπωλείο «Πόρτο Κάγιο» στην Αγία Παρασκευή. Το σχετικό «οδοιπορικό» επιμελείται και παρουσιάζει ο δημοσιογράφος & συγγραφέας Κώστας Στοφόρος, με την πρώτη «στάση» να είναι στο Αϊδίνι.
Θα μιλήσουν:
-Η Δέσποινα Σουγιούλ, μουσικός, εγγονή του Μιχάλη Σουγιούλ, του σπουδαίου συνθέτη
-Η ξεναγός Μαρία Αργυράκη, κόρη του μεγάλου ζωγράφου Μίνου Αργυράκη
-Ο ιατρός και ιστορικός ερευνητής Παύλος Χατζημωυσής, διαχειριστής της σελίδας «Αϊδίνι Μικράς Ασίας»
-Ο Κώστας Στοφόρος, εγγονός του Καθηγητή Κωνσταντίνου Ταρλατζή.
Όπως μετέφερε ο τελευταίος στην Αμαρυσία, όλοι οι εισηγητές θα μοιραστούν αναμνήσεις, ξετυλίγοντας μαρτυρίες- πολλές από αυτές θα ακουστούν για πρώτη φορά- από μια πόλη που υπήρξε συνώνυμο του Πολιτισμού, αλλά με την πιο σκληρή μοίρα. Στη μουσική, που ακουγόταν ή γεννήθηκε στο Αϊδίνι, θα «ταξιδέψουν» τους παριστάμενους ο Σταμάτης Πάρχας και η Δέσποινα Σουγιούλ.
Οι εκδηλώσεις θα συνεχιστούν:
26 Οκτωβρίου: Το ιστορικό πλαίσιο της Μικρασιατικής Εκστρατείας και Καταστροφής με τον ιστορικό Βλάση Αγτζίδη
2 Νοεμβρίου: Η Ανατολική Θράκη και οι παραδόσεις της από τη συγγραφέα Ευδοκία Ποιμενίδου
9 Νοεμβρίου: Παραμύθια της Μικράς Ασίας από τον «Παραμυθανθό»
Κόστος: 12 ευρώ -στην τιμή περιλαμβάνεται κρασί και παραδοσιακοί μικρασιάτικοι μεζέδες
Για περισσότερες πληροφορίες: Πόρτο Κάγιο, Γαρυττού 112 Αγία Παρασκευή -κοντά στο Μετρό Χαλάνδρι- τηλ. 210600 3352 /6974586419
Τα λόγια του Παύλου Χατζημωυσή για το «μικρό Παρίσι»
Το «μικρό Παρίσι» όπως αποκάλεσε με νοσταλγία το Αϊδίνι ένας πρόσφυγας που έζησε εκεί, στην υπερβολή του, ήταν μια όμορφη πόλη με μια ανθούσα ελληνική μειονότητα, άλλοτε η πρώτη πόλη που έδωσε το όνομά της στο βιλαέτι (νομός) μέχρι το 1840, που πήρε το τα σκήπτρα η Σμύρνη και ό νομός ονομάστηκε βιλαέτι Σμύρνης. Οι Έλληνες της πόλης που είχαν ουσιαστικά την οικονομία της ευρύτερης περιοχής στα χέρια τους, ζούσαν σε μια ανθισμένη συνοικία ανατολικά του Εύδωνα, παραπόταμου του Μαιάνδρου με ωραία σπίτια, με το δικό τους Νοσοκομείο του Αγίου Χαραλάμπου, την δική τους Λέσχη της Μέλισσας, τα σχολεία τους, Γυμνάσιο και Παρθεναγωγείο.

Η μητρόπολη του Αγίου Χαραλάμπου και ο ναός του Αγίου Γεωργίου κοσμούσαν την όμορφη υπερυψωμένη ελληνική συνοικία, καθώς το Αϊδίνι υπήρξε η έδρα του μητροπολίτη της εκκλησιαστικής επαρχίας Ηλιουπόλεως. Η θέση της πόλης ήταν καθοριστική για το εμπόρια κάθε είδους, αφού ένωνε το λιμάνι και την αγορά της Σμύρνης με το εσωτερικό της Μικράς Ασίας.. Η Αγγλικών συμφερόντων σιδηροδρομική γραμμή Σμύρνης – Αϊδινίου υπήρξε καίριας σημασίας για την ανάπτυξη των εμπορικών συναλλαγών, αν και υπήρχαν ακόμα τα καραβάνια των καμηλιέρηδων με κατεύθυνση την πρωτεύουσα της Ιωνίας.
Η ευημερία, οι καλές σχέσεις των Τούρκων με τις μειονότητες των Ελλήνων κυρίως αλλά και των Αρμενίων και Εβραίων ήταν σημαντικός παράγοντας ανάπτυξης της περιοχής. Κι όμως όλα αυτά κατέρρευσαν σε λίγες μέρες στα μέσα του Ιουνίου 1919 κι έγιναν ματωμένα ερείπια, όταν υποχώρησε ο Ελληνικός στρατός και οι Τούρκοι (τακτικός στρατός και τσέτες μαζί με ομάδες ζεϊμπέκων) έκαψαν την ελληνική συνοικία και αναλώθηκαν σ’ένα απίστευτο κύμα βίας, σφαγών και κάθε είδους αγριότητας. Βέβαια η πόλη ανακαταλήφθηκε από τους Έλληνες, αλλά ήταν αργά. Η πόλη είχε μεταβληθεί σε σωρούς ερειπίων και το άλλοτε μυρωμένο Αϊδίνι ήταν μια ακόμη θλιβερή, γκρίζα υπογραφή στο απέραντο βιβλίο του αίματος και του χαλασμού….