Από τη στήλη ΕΠΕΑ ΠΤΕΡΟΕΝΤΑ – Γράφει ο Άγγελος Πολύδωρος
Το ντοκιμαντέρ έχει τίτλο «Στημένη δουλειά: Το χρονικό κρίσης» (Inside job) και αποτελεί μια διεισδυτική ματιά στη βαθιά ριζωμένη διαφθορά της Γουόλ Στριτ που οδήγησε στην παγκόσμια οικονομική κρίση του 2008, κατά την οποία πολλοί έχασαν τις δουλειές τους, άλλοι φτώχυναν και άλλοι στην κυριολεξία ξεσπιτώθηκαν.
Το είδα πρόσφατα στο Netflix σε σκηνοθεσία Τσαρλς Φέργκιουσον και αφήγηση Ματ Ντέιμον, ενώ εμφανίζονται πολλοί που έζησαν από κοντά το δράμα της κρίσης και άλλοι που ήταν υπεύθυνοι αλλά ποτέ δεν τους καταλογίστηκε κάποια ευθύνη. Τέλος, παρουσιάζονται και αποσπάσματα από κάποιες δίκες που έγιναν βασισμένες σε συγκεκριμένες καταγγελίες. Δίκες στις οποίες αποκαλύφθηκαν «πράματα και θάματα» εις βάρος σοβαρών οικονομικών παραγόντων ή θεσμών, αλλά εξέχοντες δικηγόροι βασιζόμενοι στο τυπικό γράμμα της Δικαιοσύνης (η οποία παρεμπιπτόντως «είναι τυφλή και δεν καταλαβαίνει από συναισθήματα, αλλά από απτά γεγονότα») τους αθώωσαν και συνεχίζουν να υπάρχουν και να δρουν, σαν να μη συνέβη ποτέ τίποτα.
Θα σταθώ στο γεγονός ότι κατά τη διάρκεια των δικών, παρευρίσκονταν ως μάρτυρες εκπρόσωποι μεγάλων Οίκων αξιολόγησης (όπως Moody’s, Fitch, Standard and Poor’s), οι οποίοι μέχρι την παραμονή της Μεγάλης Έκρηξης βαθμολογούσαν θετικά μεγάλους τραπεζικούς ή συμβουλευτικούς Οίκους, παρασύροντας έτσι τους εύπιστους να τοποθετούν «ζεστό χρήμα» σε επισφαλείς επενδύσεις.
Στο ντοκιμαντέρ αναφέρεται απροκάλυπτα από τον Jerome Fons, πρώην διευθυντή του Οίκου Moody’s, ότι οι Οίκοι αξιολόγησης «μπορούσαν να φρενάρουν τις επενδύσεις σε προϊόντα υψηλού ρίσκου, αλλά δεν το έκαναν». Όπως αναφέρεται χαρακτηριστικά σε άλλο σημείο του ντοκιμαντέρ, οι Οίκοι αξιολόγησης «λειτουργούν με βάση την εντολή που θα πάρουν» και δίνεται ως παράδειγμα, ότι είναι σαν να πηγαίνεις σε μια εφημερίδα και να λες «γράψε κάτι θετικό και θα πάρεις 500.000 δολάρια».
Το εκπληκτικότερο δε, είναι ότι στη μαγνητοσκόπηση από τις δίκες που έγιναν αργότερα, όταν κλήθηκαν εκπρόσωποι συγκεκριμένων Οίκων αξιολόγησης και ρωτήθηκαν με ποια στοιχεία μέχρι την παραμονή της χρεοκοπίας της Goldman Sachs και άλλων ιδρυμάτων διαβεβαίωναν ότι ήταν υγιείς οργανισμοί, απάντησαν ότι δεν επρόκειτο για πόρισμα, αλλά «ήταν γνώμη μας» και «δεν μπορείτε να βασίζεστε σ’ αυτή». Την ίδια απάντηση έδωσαν οι Deven Sharma, της Standard & Poor’s Credit Rating, ο Raymont MacDaniel της Moody’s Corporation, καθώς και άλλοι σημαντικοί παράγοντες. Όταν δε η παραγωγή του ντοκιμαντέρ προσπάθησε να επικοινωνήσει μαζί τους, ώστε να διευκρινίσουν αυτή τη στάση τους, αρνήθηκαν να εμφανιστούν στο ντοκιμαντέρ.
Αυτά, για να καταλαβαίνουμε τι εννοούν, όσοι αναφέρονται σε «επενδυτικές βαθμίδες» που κερδίζουν κάποιες χώρες, αλλά και τι συμβαίνει στον κόσμο των golden boys, γενικότερα.
