Η ιστορία επαναλαμβάνεται: Σαλαμίς και… Καστελλόριζο

Γράφει ο Χρίστος Αλεξόπουλος: Οικονομολόγος Harvard – Συγγραφέας μεταξύ άλλων του βιβλίου – GOOD BY GREECE – HELLO HELLAS: Παρακμή και Αναγέννηση του Ελληνισμού (1821-2021) – Εκδόσεις Παπαζήση

Oι ιστορικοί δεν παραδέχονται ότι η ιστορία συχνά επαναλαμβάνεται. Το υποστηρίζω ως «αντιθετικός» χρηματιστής. Ίσως πείσω και εσάς. Το 480 π.Χ. ο Ξέρξης, ο μεγάλος Πέρσης βασιλιάς, γιος του Δαρείου, με τη συνοδεία μιας τεράστιας στρατιωτικής δύναμης, εκστρατεύει για να κατακτήσει την Ελλάδα και να συντρίψει τους ανυπάκουους Έλληνες, εκδικούμενος την εξευτελιστική ήττα του πατέρα του στον Μαραθώνα το 490 π.Χ. Οι πρόγονοί μας αντιστέκονται ηρωικά και ηττώνται στις Θερμοπύλες υπό την αρχηγία του γενναίου στρατηγού Λεωνίδα με τους 300 Σπαρτιάτες του, αλλά νικούν τους Πέρσες στη Ναυμαχία της Σαλαμίνας, αναγκάζοντάς τους σε σταδιακή υποχώρηση μέσω Πλαταιών και τελική επιστροφή στην Ασία.

Το 2020, μετά από 2.500 χρόνια, ο μεγαλομανής Τούρκος σουλτάνος Ερντογάν με πλειάδα πολεμικών και ερευνητικών πλοίων, συνεπικουρούμενος από χιλιάδες Τούρκους ναύτες, μουσουλμάνους λαθρομετανάστες, εκστρατεύει στο Αιγαίο για την κατάκτηση 100 ελληνικών νησιών και την ταπείνωση των Ελλήνων, που τόλμησαν να επαναστατήσουν επιτυχώς το 1821 και να διαλύσουν την κραταιά οθωμανική αυτοκρατορία των συγγενών του.

Εκμεταλλευόμενος τη γεωγραφική, δημογραφική, γεωστρατηγική και στρατιωτική υπεροχή της Τουρκίας, ένεκα της δεκαετούς οικονομικής κρίσης των μνημονίων της Ελλάδας, επιδιώκει τον πόλεμο για να συρρικνώσει ακόμη περισσότερο τον μισητό γείτονά του, αυτή τη φορά στη θάλασσα. Με στόχο την κατάργηση της Συνθήκης της Λωζάννης του 1923,που καθόρισε τα σύνορα των δυο αντιπάλων χωρών και την ανασύσταση της οθωμανικής αυτοκρατορίας ως περιφερειακής δύναμης, η οποία θα τον καταστήσει ηγέτη όλου του μουσουλμανικού κόσμου. Το μεγαλειώδες παντουρκικό σχέδιο εκτυλίσσεται με στρατηγική και όραμα στην γύρω περιοχή, εν όψει της ολοκλήρωσής του το 2023, στην 100ή επέτειο της τουρκικής… «δικτατορίας». Για να επαναληφθεί, ωστόσο, το αρχαίο προηγούμενο, θα πρέπει να υπάρξει και μια σύγχρονη ναυμαχία στο Αιγαίο, όπως στην Σαλαμίνα με ανάλογα αποτελέσματα· πιθανόν στο …Καστελλόριζο;

Ως Έλληνας πατριώτης, το εύχομαι και ελπίζω. Είναι όμως εφικτό και επιθυμητό κάτω από τις παρούσες αντίξοες συνθήκες; Διαθέτουμε δύναμη, πίστη, αυτοπεποίθηση και αποφασιστικότητα να αναχαιτίσουμε αποτελεσματικά την προέλαση του εισβολέα Τούρκου υπό την ηγεσία ενός σύγχρονου Λεωνίδα ναύαρχου και Θεμιστοκλή πολιτικού; Αναμένεται να αποδειχθεί αν θα το επιχειρήσουμε, για να ξαναγράψουμε ιστορία.

Κάποιοι δειλοί και απαισιόδοξοι, πάντως, προεξοφλώντας λογικά την ήττα, συστήνουν τη ρεαλιστική, ειρηνική, «φινλανδοποίηση» μέσω διαλόγου, διαπραγμάτευσης και συμβιβασμού στις μονομερείς και παράνομες τουρκικές διεκδικήσεις. Κάτι που προσωπικά θεωρώ απαράδεκτο. Άλλοι κυνικοί και απογοητευμένοι από την παραδοσιακή συμπεριφορά του πολιτικού συστήματος έχουν παραιτηθεί, πιστεύοντας πως, παρότι η αρχαία Ελλάδα σώθηκε χάρη στη θυσία των 300 Σπαρτιατών, η νέα θα… θυσιαστεί στο τέλος μάλλον για τη σωτηρία των 300 πολιτικών της.

Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι το θαύμα του Χρυσού Αιώνα του Περικλέους στη δημοκρατική Αθήνα του πέμπτου αιώνα π.Χ., με αποκορύφωμα το αρχιτεκτονικό αριστούργημα του Παρθενώνα, σύμβολο του παγκόσμιου πολιτισμού, επετεύχθη μετά τη νικηφόρα Ναυμαχία της Σαλαμίνας και την απώθηση των Περσών στην Ασία όπου ανήκουν. Αν και οι ιστορικοί δεν πιστεύουν στην επανάληψη τέτοιων θαυμάτων, θα μπορούσα να ισχυριστώ ότι μια παρόμοια αναγέννηση ίσως απολαύσει η Ελλάδα, στην περίπτωση που θα κατάφερνε να περιορίσει διπλωματικά και στρατιωτικά τον Τούρκο κατακτητή στις ανατολικές εστίες του.

Η νικηφόρα Τουρκία, η οποία αναδύθηκε ως διάδοχος της οθωμανικής αυτοκρατορίας μετά τη δική μας μικρασιατική καταστροφή το 1923, αναζητεί από τότε ζωτικό χώρο προς δυσμάς και εις βάρος μας, κατά τις επιταγές του ιδρυτή της Ατατούρκ, θέτοντας σε κίνδυνο την υπόσταση του αμυνόμενου Ελληνισμού. Έχει αποτρέψει την Ένωση της Κύπρου και από το 1974, με την εισβολή και κατοχή, έχει διχάσει τη Μεγαλόνησο. Ενώ τώρα επιχειρεί την υφαρπαγή του Ανατολικού Αιγαίου και της Θράκης.

Την ώρα δηλαδή που εμείς ετοιμαζόμαστε να εορτάσουμε την 200ή επέτειο της Επανάστασης, η γείτων έχει επιστρέψει δυναμικά και επιθετικά, επανακτώντας μέρος των χαμένων εδαφών της οθωμανικής αυτοκρατορίας. Ξηλώνει μεθοδικά και σταδιακά ό,τι ράψαμε με ιδρώτα, δάκρυα και αίμα τους δυο αιώνες ελληνικής ελευθερίας, αναιρώντας στην ουσία το 1821.Το Αρχιπέλαγος, από την εποχή του τρωικού πολέμου, ήταν πάντα το μήλον της έριδος των λαών των δυο πλευρών του, οι οποίοι πότε συστέλλονταν και πότε διαστέλλονταν ανταγωνιστικά αναλόγως.

Ο ιστορικός Γ.Β. Δερτιλής παρομοιάζει την ιστορία του ελληνικού κράτους με έναν εναλλασσόμενο φαύλο κύκλο χρεωκοπιών και πολέμων, υπονοώντας την πιθανότητα μιας νέας σύγκρουσης στο εγγύς μέλλον μετά την τελευταία πρόσφατη πτώχευσή μας. (Βιβλίο: Επτά Πόλεμοι. Τέσσερις Εμφύλιοι, Επτά Πτωχεύσεις 1821-2016).

Πάρα ταύτα, δεν πρέπει να μας φοβίζει ο πόλεμος τόσο πολύ ώστε να ενδίδουμε εν ειρήνη και να χάνουμε τα δικαιώματα και συμφέροντα μας κάτω από την απλή απειλή του… Γιατί, κατά τον ειδικό Sun Tzu, πρόκειται περί ενός παιγνίου εξαπάτησης, ρίσκου και προπαγάνδας (Βιβλίο: Η Τέχνη του Πολέμου). Δυστυχώς, στον τομέα της δημόσιας διπλωματίας και πειθούς της διεθνούς κοινής γνώμης, υστερούμε τραγικά.

Αδυνατώ να κατανοήσω λ.χ. γιατί δεν διεκδικούμε απολύτως τίποτα. Γιατί δεν προβάλλουμε μια λίστα με 12 αιτήματα, παράπονα και προβλήματα, ως θύτες της τουρκικής θηριωδίας, προς επίλυση κατά τον διάλογο και τις διαπραγματεύσεις. Έστω προς εξισορρόπηση των δικών τους παράλογων απαιτήσεων. Να μάθει ο κόσμος όλη την ιστορική αλήθεια για τις γενοκτονίες τους και τις δικές μας διαφορές. Είναι σαν να παίζουμε μόνο αμυντικό ποδόσφαιρο, δίχως επιθετικούς παίκτες, διαμαρτυρόμενοι στον ξένο διαιτητή και μετακινώντας τα γκολπόστ κάθε φορά που αναπόφευκτα τρώμε γκολ. Γιατί, δεν αποδομούμε το ίδιο το αυταρχικό καθεστώς και την οικογένεια Ερντογάν για ό,τι κάνει.

Όχι εναντίον ημών και των άλλων γειτονικών λαών και μειονοτήτων (Κούρδων), αλλά κατά των δημοκρατικών πολιτών του (Γκιουλενιστές), αναδημοσιεύοντας μαρτυρίες Τούρκων φυλακισμένων δημοσιογράφων, διανοούμενων, καλλιτεχνών και αθλητών. Γιατί δεν μιλάμε για τις χιλιάδες Τούρκων μεταναστών και προσφύγων, τους οποίους φροντίζουμε αδελφικά, παρά τα όσα υφιστάμεθα από τους συγκυβερνήτες του σουλτάνου εθνικιστές Γκρίζους Λύκους. Μας αδικούν τα γεωγραφικά και πληθυσμιακά μεγέθη, αλλά το Διεθνές Δίκαιο, τα ανθρώπινα δικαιώματα, η δημοκρατία, η ιστορία και ο πολιτισμός βρίσκονται στο πλευρό μας. Να τα αξιοποιήσουμε με θάρρος, αποκρούοντας τις πιέσεις των «φίλων».

Η Ελλάδα διαθέτει ένα δικό της νομικό και αποτελεσματικό όπλο, ως νησιωτικό κράτος με αρχιπέλαγος το Αιγαίο, για την ειρηνική αποτροπή των τουρκικών διεκδικήσεων, στο οποίο θα πρέπει να επικεντρωθεί και να χρησιμοποιήσει μονομερώς στις διερευνητικές επαφές, οπωσδήποτε ΠΡΙΝ από μια πιθανή συμφωνία για προσφυγή στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης, ή προτιμότερο του Αμβούργου. Αν περιοριστούμε στην αόριστη και μελλοντική ρητορική απειλή, θα το χάσουμε εξαιτίας της μακράς αχρηστίας του. Το εν λόγω όπλο συνίσταται στην κυριαρχική επέκταση των χωρικών μας υδάτων, ή της αιγιαλίτιδας ζώνης, μετά το κλείσιμο των κόλπων προς βελτίωση της γραμμής βάσης, στα 12 ν.μ. Μια τέτοια κίνηση, η οποία προβλέπεται νομικώς και μονομερώς από το Διεθνές Δίκαιο, θα έλυε εμμέσως και σε ένα μεγάλο βαθμό δια της ενώσεως το πρόβλημα της υφαλοκρηπίδας και ΑΟΖ του Αιγαίου, ένεκα της εγγύτητας των χιλιάδων νησιών του, αχρηστεύοντας τις τουρκικές εξωφρενικές αιτιάσεις περί μη υπάρξεως τέτοιων ζωνών για τα νησιά μας. Θα υπονόμευε το παράνομο δόγμα της «γαλάζιας πατρίδας» και το ανυπόστατο τουρκο-λιβυκό μνημόνιο.

Αυταπατώμεθα αναμένοντας ουσιαστική συμμαχική (ΝΑΤΟ-ΗΠΑ), εταιρική (ΕΕ) διπλωματική και στρατιωτική βοήθεια για την αναχαίτιση των τουρκικών προκλήσεων με οικονομικές κυρώσεις και δικαστικές αποφάσεις. Τα γεωπολιτικά και οικονομικά συμφέροντα λειτουργούν εναντίον μας. Είμαστε εκ των προτέρων μάλλον καταδικασμένοι, διότι, σε κάθε περίπτωση, θα επικρατήσει δια της πλαγίας οδού της ευθυδικίας και των ειδικών περιστάσεων στο Αιγαίο το δίκαιο του ισχυρού, παρά η ισχύς του Δικαίου. Κάτι που ευνοεί τη γείτονα, σχετικά και συγκριτικά με το υφιστάμενο η επιθυμητό για εμάς καθεστώς. Προτείνω δε, για να μην κατηγορηθούμε ότι προσπαθούμε να τους αποκλείσουμε στο Αιγαίο, καθιστώντας το μαξιμαλιστικά σε κλειστή ελληνική λίμνη, να τους προσκαλέσουμε να πράξουν το ίδιο και αυτοί, όπως άλλωστε έχουν κάνει στις παρόμοιες θάλασσες του Ευξείνου Πόντου και της Ανατολικής Μεσογείου. Με ειδική μέριμνα για την αβλαβή διέλευση και ελεύθερη διεθνή ναυσιπλοΐα στα διάφορα στενά.

Καλός ο ρεαλιστής και πραγματιστής Θουκυδίδης, ο ιστορικός της ισορροπίας ισχύος και τρόμου, που μας αδρανοποιεί, αλλά ακόμη καλύτερος ο έτερος ρομαντικός Ηρόδοτος, ο οποίος μας ενθαρρύνει ότι «οι Έλληνες αεί ναύτες σαν τον Οδυσσέα, έχουν γη και πατρίδα όταν διαθέτουν πλοία και θάλασσα». Δεν είναι τυχαίο ότι 300 Έλληνες εφοπλιστές κυριαρχούν σε όλους τους ωκεανούς του πλανήτη. Ας τους μιμηθούν και οι 300 πολιτικοί μας, οι οποίοι αδυνατούν να προστατεύσουν τα εθνικά κυριαρχικά δικαιώματα και συμφέροντα ακόμη και στα 6 ν.μ. των νησιών μας στο ελληνικότατο από αρχαιοτάτων χρόνων Αιγαίο αρχιπέλαγος. Αν αμφιβάλλετε, ρωτήστε τους ψαράδες της Καλύμνου.

Δεν επιτρέπεται για έναν ένδοξο ναυτικό λαό και ένα νησιωτικό κράτος με ανίκητο πολεμικό ναυτικό, να παραιτείται από τη φιλοδοξία να τετραπλασιάσει ειρηνικά την ελληνική επικράτεια δια των θαλασσίων ΑΟΖ και να ξεχωρίσει ως υπολογίσιμη δύναμη, εξαιτίας του παράνομου τουρκικού bullying. Ας ξεκινήσουμε προσεκτικά την επέκταση των χωρικών υδάτων με τις απαραίτητες λογικές διορθώσεις (10 ν.μ. για τα στενά), για να διαμορφωθεί σταδιακά μια νέα εξωστρεφής, στρατηγική και οικουμενική Ναυτική Μεγάλη Ιδέα ως όραμα του Ελληνισμού το 2021. Το έχουμε μεγάλη ανάγκη για την αναγέννησή μας, μετά τη μικρασιατική καταστροφή του 1922 και την εσωστρεφή παρακμιακή πορεία του μικρού ελλαδικού κράτους τον τελευταίο αιώνα. Ο τολμών κερδίζει και νικά. Όχι μόνον στα χρηματιστήρια, αλλά και στις διεθνείς σχέσεις.