Γράφει ο Γιώργος Ν. Παπαθανασόπουλος: Δημοσιογράφος – Δημοσιολόγος
Οι Έλληνες, αποδεδειγμένα, βρισκόμαστε σε μεγάλη παρακμή, ίσως στην έσχατη. Η παρακμή είναι γενική: πολιτική, πνευματική, εθνική, κοινωνική, οικονομική, εκκλησιαστική. Ελάχιστα δείγματα, πολύ πρόσφατα, της εθνικής παρακμής:
-Η Κυβέρνηση δέχεται -μετά τιμών- ξένος ηγέτης να παρέμβει στα εσωτερικά της χώρας μας και να συγχαρεί την κυβέρνηση γιατί ακολουθεί τη θέλησή του στο Σκοπιανό. Οι προπαγανδιστές του ΣΥΡΙΖΑ, των οποίων τα γραφεία κοσμούνται από πίνακες του Λένιν, αγνόησαν τον λόγο του, πως όταν σε επαινεί κάποιος με διαφορετικά συμφέροντα γύρνα πίσω και κοίτα τι πηγαίνει στραβά…
-Αναζητούνται οι βολικοί που θα σχηματίσουν την κοινοβουλευτική πλειοψηφία για να περάσει η συμφωνία των Πρεσπών.
-Η εκκλησιαστική ηγεσία συμφωνεί και επαινεί την πολιτική ηγεσία για τα όσα πράττει σε βάρος των κληρικών και της εκκλησιαστικής περιουσίας και αδιαφορεί πλήρως για την αγωνιώδη έκκληση των 22 αρχιερέων της Μακεδονίας.
-Οι Αρχιερείς, στο σύνολό τους, διστάζουν να συγκαλέσουν την Ιεραρχία για το Μακεδονικό, επειδή ο Αρχιεπίσκοπος δεν θέλει…
-Η ιντελιγκέντσια, πλην τιμητικών εξαιρέσεων, είναι υπέρ της συμφωνίας. Ο μηδενισμός και η παγκοσμιοποίηση επικρατούν στη σκέψη τους. Άλλοι έχουν χάσει την πατριωτική ευαισθησία τους. Ή έχουν κλείσει τα αισθητήρια της ψυχής τους, ή έχουν συνηθίσει και τους αρέσει η όλη ατμόσφαιρα.
Το 1908, σε ανάλογη τραγική για τον Ελληνισμό εθνική κατάσταση έγραψε ο Κωστής Παλαμάς* ένα τραγικό ποίημα που ταιριάζει στην εκκλησιαστική, εθνική και κοινωνική μας παρακμή:
«Ἡ Πολιτεία λωλάθηκε, κι ἀπόπαιδα τὰ κάνει
τὸ Νοῦ, τὸ Λόγο, τὴν Καρδιά, τὸν Ψάλτη, τὸν Προφήτη.
κάθε σπαθί, κάθε φτερό, κάθε χλωρὸ στεφάνι,
στὴ λάσπη. Σταῦλος ὁ ναὸς καὶ μπουντρούμι τὸ σπίτι.
Ἀπὸ θαμποὺς ντερβύσηδες καὶ στέρφους μανταρίνους
κι ἀπὸ τοὺς χαλκοπράσινους ἡ Πολιτεία πατιέται.
Χαρὰ στοὺς χασομέρηδες! Χαρὰ στοὺς ἀρλεκίνους!
Σκλάβος ξανάσκυψε ὁ ρωμιὸς καὶ δασκαλοκρατιέται.
Γύρω μου ἀδιάφοροι καὶ ὀχτροὶ , καὶ οὐρλιάζουνε μπροστά μου,
κ’ ἐμὲ , μ’ ἀδράχνει ἕνας θυμὸς κ’ ἕνας σκοπὸς μὲ πάει.
Κ’ ἕνα παλιὸ τραγούδι μου μεσ’ ἀπ’ τὴ θάλασσά μου
ξανάρχεται στὰ χείλη μου, κύμα κι ἀφρός, καὶ σπάει:
Δὲν ἔχεις, Ὄλυμπε, θεούς, μηδὲ λεβέντες ἡ Ὄσσα,
ραγιάδες ἔχεις, μάννα γῆ, σκυφτοὺς γιὰ τὸ χαράτσι,
κούφιοι καὶ ὀκνοὶ καταφρονᾶν τὴ θεία τραχιά σου γλώσσα,
τῶν Εὐρωπαίων περίγελα καὶ τῶν ἀρχαίων παλιάτσοι.
Καὶ δημοκόποι Κλέωνες καὶ λογοκόποι Ζωΐλοι,
καὶ Μαμμωνάδες βάρβαροι, καὶ χαῦνοι λεβαντίνοι.
Λύκοι, ὢ κοπάδια, οἱ πιστικοὶ καὶ ψωριασμένοι οἱ σκύλοι
κ’ οἱ χαροκόποι ἀδιάντροποι καὶ πόρνη ἡ Ρωμιοσύνη!».
Αιχμηρός ο λόγος του ποιητή. Όμως μόνο ο ποιητής μπορεί να ξεπεράσει τις αναστολές του κοινού ανθρώπου και να περιγράψει επιγραμματικά και με ακρίβεια την πικρή πραγματικότητα.
*Το ποίημα γράφτηκε το 1908 και εκδόθηκε το 1912 στη συλλογή των ποιημάτων «Η Πολιτεία και η μοναξιά». Το συγκεκριμένο ποίημα ονομάζεται «Αποκριτική γραφή» και βρίσκεται στη σελίδα 356 του Ε΄ Τόμου των Απάντων του Παλαμά, Έκδοση Μπίρη, Επιμέλεια Ιδρύματος Κωστή Παλαμά και υπογραφή Γ. Κατσίμπαλη.