Γράφει ο Τάσος Μεργιάννης – Από την έντυπη έκδοση της Καθημερινής Αμαρυσίας – φύλλο Πεντέλης – Μελισσίων – Βριλησσίων – 06/05
Καθώς αυτό ήταν το δεύτερο Πάσχα που περάσαμε παρέα με έναν επίμονο ιό και όχι με τα αγαπημένα μας πρόσωπα, καλό θα ήταν να θυμηθούμε ένα από τα πλέον λαοφιλή έθιμα του τόπου μας που φρέναρε η πανδημία. Ο λόγος για το «Κεσκέκι», την πατροπαράδοτη γιορτή στη μνήμη του Άι-Γιώργη, την οποία κράτησαν αναλλοίωτη οι πρόσφυγες που ρίζωσαν στα Μελίσσια και για παραπάνω από 60 χρόνια αποτελούσε σημείο αναφοράς και συνάντησης των Μικρασιατών του Βόρειου Τομέα.
Το «Κεσκέκι» αναβίωσε στην Πηγή Μελισσίων από τους ξεριζωμένους Γκιουλμπαξιώτες για πρώτη φορά το 1958, αμέσως μόλις πρωτολειτούργησε η εκκλησία του Άι-Γιώργη, την οποία έκτισαν οι ίδιοι, τοποθετώντας στην είσοδο μια πέτρα που έφεραν από τον Γκιουλμπαξέ της Μικράς Ασίας. Οι ρίζες του εθίμου είναι βαθιές και ανάγονται στους αρχαίους χρόνους με τα κοινόβια, ενώ διατηρήθηκε σε πολλούς τόπους της Μικράς Ασίαςόπου ζούσαν χριστιανοί. Ακόμα και στην περίοδο του πρώτου ευρωπαϊκού πολέμου (1914 – 1918) – εποχή λιμού και στερήσεων που το στάρι ήταν δυσεύρετο – το «Κεσκέσι» ποτέ δεν παραλείφθηκε. Φρόντιζαν να το παρασκευάζουν με κρέας και κουκιά, που ήταν το μόνο τρόφιμο που σε περιορισμένες ποσότητες επέτρεπαν οι Τούρκοι.
Αυτό που δεν κατάφεραν οι Τούρκοι, το κατάφερε ο SARS-CoV-2, καθώς από πέρυσι το έθιμο που συγκέντρωνε πλήθος κόσμου από όλες τις γειτονιές της Αθήνας στην πλατεία Αγίου Γεωργίου στα Μελίσσια δίπλα στο Πολιτιστικό Κέντρο της περιοχής, δεν πραγματοποιείται. Τα καζάνια με τις ευμεγέθεις ξύλινες κουτάλες παραμένουν παροπλισμένα στις κουζίνες και οι απόγονοι των ξεριζωμένων Γκιουλμαξιωτών τιμούν το έθιμο βλέποντας …βιντεάκια στο You Tube για να κρατούν τη μνήμη άσβεστη και αναλλοίωτη.
Δεν είναι, όμως, μόνο το «Κεσκέκι» που έπεσε θύμα του κορωνοϊού, αλλά και τα τμήματα παραδοσιακών χορών του Μικρασιατικού Πολιτιστικού Συλλόγου Μελισσίων «Άγιος Γεώργιος Γκιούλμπαξε» τα οποία διατηρούσαν και αυτά για χρόνια ζωντανή την παραδοσιακή ταυτότητα του προσφυγικού στοιχείου στα Μελίσσια. Ένα έθιμο που αντέχει στον χρόνο «από την αγάπη του κόσμου και το μεράκι και το πάθος ορισμένων ανθρώπων» όπως είχε δηλώσει στην ΑΜΑΡΥΣΙΑ ο πρόεδρος του Συλλόγου Παναγιώτης Γκατζόλης, που ήταν βέβαιος ότι «ο Προστάτης μας, Άγιος Γεώργιος, είναι πάντα δίπλα μας, όπως ήταν τότε στον ξεριζωμό των Ελλήνων της Μικράς Ασίας και του Πόντου και στο ξαναστήσιμο της ζωής τους».
Μακάρι σύντομα να ξαναπάρουμε τις ζωές μας πίσω και του χρόνου το έθιμο να αναβιώσει τόσο δυνατά, που οι μυρωδιές από το χυλωμένο κρέας (αναμεμειγμένο με σιτάρι και κρεμμύδια) να φτάσουν έως τον ουρανό, ως ελάχιστος φόρος τιμής στη μνήμη των Γκιουλμπαξιωτών.
Φωτό αρχείου