Γράφει ο Γεώργιος Γενετζάκης, φιλόλογος στο Χαλάνδρι
Κάθε φορά που παρακολουθούμε τους Παραολυμπιακούς αγώνες (θεσπίστηκαν στη Ρώμη το 19601) η σκέψη και τα συναισθήματά μας δοκιμάζονται. Συνάνθρωποί μας με σοβαρές αναπηρίες διακρίνονται σε διάφορα αγωνίσματα μετά από μεγάλη προσπάθεια. Ποια μηνύματα λαμβάνουμε από τους συγκεκριμένους αθλητικούς αγώνες;
Καταρχάς, όλοι συνειδητοποιούμε το γεγονός ότι, ακόμη και αν κάποιος ξεκινάει με μικρότερες δυνάμεις, μπορεί να πετύχει τους στόχους του. Τα άτομα αυτά, χωρίς να χάνουν το θάρρος τους από την προσωπική τους αναπηρία, αγωνίζονται και δημιουργούν, εκπλήσσοντας τον κοινό νου με την αναπάντεχη επιτυχία τους. Παλεύουν κάτω από αντίξοες συνθήκες, αποτρεπτικές για δημιουργία στον μέσο άνθρωπο, και τα καταφέρνουν. Οι Παραολυμπιακοί αγώνες στεφανώνουν την προσπάθεια, την αδυναμία που μετατρέπεται σε δύναμη, τη στέρηση που γίνεται αφθονία, το ανέφικτο που μεταμορφώνεται σε εφικτό, το παράλογο που μετασχηματίζεται σε έλλογο.
Αξιοζήλευτο επίσης στοιχείο είναι και η αισιοδοξία των συγκεκριμένων αθλητών. Αυτοί μάς διδάσκουν την πίστη στη ζωή. Δεν απογοητεύονται, δεν εγκλωβίζονται στο πρόβλημά τους, δεν χάνουν το κουράγιο τους, δεν γίνονται ριψάσπιδες. Αγωνίζονται ευελπιστούντες ότι θα πετύχουν. Βλέπουν τις ελλείψεις τους όχι τόσο ως αδυναμία, όσο ως κίνητρο για δράση.
Σαφέστατα καταπονούνται υπέρμετρα, πολλές φορές υποφέρουν, αντιμετωπίζουν δυσανάλογες δυσκολίες, ενίοτε λιποψυχούν αλλά στο τέλος τα καταφέρνουν. Δεν είναι υπεράνθρωποι! Απλώς έχουν εμπιστοσύνη στις λιγότερες του μέσου ανθρωπίνου όρου δυνάμεις τους. Αναμφισβήτητα, καλό είναι οι άνθρωποι να ξεκινάμε από τις ίδιες αφετηρίες, με ίσες ευκαιρίες, με παρόμοιες δυνατότητες, αλλά αυτό δεν γίνεται συχνά. Έτσι εξηγείται και η άποψη του Αριστοτέλη: «Ισότητα σημαίνει η αναγνώριση της ανισότητας».
Η ζωή έχει μέσα της το στοιχείο της ανισότητας -την οποία επιδιώκουμε συστηματικά να αμβλύνουμε- και εγκυμονεί πολλές δυσκολίες ή και αδικίες, προερχόμενες άλλες από το κοινωνικό γίγνεσθαι, άλλες από προσωπικές αστοχίες και άλλες από τη φύση. Αυτές όμως δεν πρέπει να γίνονται τροχοπέδη της προόδου. Προσπαθούμε, αλλά δεν απογοητευόμαστε! Δεν σταυρώνουμε τα χέρια, δεν παραιτούμαστε. Δεν γκρινιάζουμε. Αγωνιζόμαστε. Δεν χάνουμε το θάρρος μας. Αισιοδοξούμε.
Η ιστορική πορεία του ανθρώπου τόσο σε ατομικό όσο και σε κοινωνικό επίπεδο είναι γεμάτη από κατορθώματα που στην αρχή χαρακτηρίζονταν αδιανόητα. Όμως η συστηματική προσπάθεια, η αισιοδοξία, η ελπίδα και η πίστη μετατρέπουν το ανέφικτο σε εφικτό διαχρονικά.
Να σταθούμε όμως και σε ένα άλλο σημείο. Ένα ποσοστό των αθλητών/τριών των Παραολυμπιακών αγώνων οφείλει την αναπηρία του κυρίως σε τροχαίο. Ενώ γεννήθηκαν αρτιμελείς, από μία απροσεξία των ιδίων ή άλλων ή από τυχαία σύμπτωση, απώλεσαν την αρτιμέλειά τους. Αυτό μάς οδηγεί να σκεφθούμε πόσο εύκολο είναι να χάσουμε αυτονόητα δεδομένα της καθημερινότητάς μας. Η ζωή είναι δώρο2, για να το γευτούμε, αφού όμως την σεβαστούμε πρώτα. Η ομορφιά της μάς προσφέρεται απλόχερα, αρκεί εμείς να την ανακαλύψουμε και να την εκμεταλλευτούμε θετικά. Καλούμαστε να μάθουμε να ζούμε. Η ζωή προσφέρεται ως δυνατότητα για άθλημα και δημιουργία.
Ποια εικόνα θετικής εκμετάλλευσης και σεβασμού της ζωής αποτυπώνουν οι σύγχρονες υπερβολές, όπως ο πόλεμος, ο φανατισμός, το μίσος, η υπονόμευση της φύσης, η χρήση ναρκωτικών, ο διάχυτος ατομισμός, η εγκληματικότητα, ο υπερκαταναλωτισμός, η άκριτη μίμηση, η διαδεδομένη τέχνη(;) της δερματοστιξίας (τατουάζ) και τόσες άλλες περιπτώσεις υπονόμευσης της ομορφιάς της ζωής; Πολλές φορές φαίνεται να μην εκτιμούμε αυτό που έχουμε. Να το θεωρούμε δεδομένο, παντοτινό και ως εκ τούτου να του δείχνουμε ελλιπή σεβασμό. Και μόνο, όταν το χάνουμε, αναγνωρίζουμε την αξία του.
Η τεράστια συμμετοχή του κοινού στους φετινούς Παραολυμπιακούς αγώνες στο Παρίσι, τόσο κατά την τελετή έναρξης στην πλατεία «Ομονοίας» και την τελετή λήξης στο κατάμεστο «Γαλλικό Στάδιο», όσο και σε όλη τη διάρκεια των αγωνισμάτων, σε συνδυασμό με την για πρώτη φορά εμφανιζόμενη Παραολυμπιακή ομάδα «Προσφύγων», προβάλλει ανάγλυφα την αξία της αισιοδοξίας, τη δύναμη της θέλησης, τη σημασία της ελπίδας και τη σπουδαιότητα της πίστης στην αναζήτηση της ομορφιάς της ζωής.
1. Ως ιδέα γίνεται πράξη για πρώτη φορά στο Λονδίνο το 1948 με αθλητές σε αμαξίδιο, παράλληλα με τους εκεί Ολυμπιακούς Αγώνες.
2. Στέφανου Ξενάκη: «Το Δώρον».
