Με αφορμή τη συζήτηση για τη διοικητική μεταρρύθμιση, που είχε ανοίξει η προηγούμενη κυβέρνηση της Ν.Δ., γράψαμε τον Σεπτέμβριο του 2008 ένα άρθρο με τίτλο «Διοικητική μεταρρύθμιση ή φάρσα»; Σίγουρα δεν μπορούσαμε να φανταστούμε τότε ότι 1 ½ χρόνο μετά, θα ήταν ακόμη επίκαιρο με τη νέα κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ.
Το οξύμωρο βέβαια της υπόθεσης «διοικητική μεταρρύθμιση» είναι ότι, ενώ η προηγούμενη κυβέρνηση την ανέβαλε λόγω της επερχόμενης τότε οικονομικής κρίσης, γιατί δεν θα υπήρχαν οι αναγκαίοι πόροι να την στηρίξει, η νέα κυβέρνηση ανακοινώνει την υλοποίησή της, εντάσσοντάς την στα πλαίσια των δημοσιονομικών περικοπών, ως αναπόσπαστο μέρος του προγράμματος σταθερότητας που κατέθεσε στις Βρυξέλλες, τις επιπτώσεις του οποίου βιώνουμε με τα μέτρα σκληρής λιτότητας που ανακοινώθηκαν.
Η κατάσταση σήμερα
Είναι γνωστό ότι η Ελλάδα ήταν και παραμένει το πιο συγκεντρωτικό, πελατειακό και αναποτελεσματικό κράτος της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Οι αποψιλωμένες από αρμοδιότητες και χωρίς αναπτυξιακή πολιτική Νομαρχίες αλλά και οι ανήμποροι να ανταποκριθούν αποτελεσματικά στα σύνθετα προβλήματα που αφορούν την καθημερινότητα των κατοίκων τους Δήμοι, είναι συνέπεια συγκεκριμένων πολιτικών που τους στέρησαν συστηματικά θεσμοθετημένους πόρους.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι τα νούμερα που αναφέρονται στην εισήγηση του σχεδίου Καλλικράτης αλλά περνάνε στα «ψιλά», στα οποία καταγράφεται ότι ο μέσος όρος που διατίθενται στην Ευρωπαϊκή Ένωση ως ποσοστό του ΑΕΠ για την Τοπική Αυτοδιοίκηση είναι 11.5% όταν στη χώρα μας το αντίστοιχο ποσοστό είναι 2,7%.
Και για να γίνει πιο κατανοητό, έχει υπολογιστεί ότι από τα χρήματα που διαχειρίζεται η Αυτοδιοίκηση στην χώρα μας σε κάθε κάτοικο αντιστοιχούν 500 ευρώ, όταν ο μέσος όρος στην Ευρώπη είναι 3000 ευρώ ανά κάτοικο.
Η ανάγκη για μια ενιαία ολοκληρωμένη δημοκρατική μεταρρύθμιση του κράτους, με διοικητική αποκέντρωση, φορολογική μεταρρύθμιση με ανακατανομή πόρων και εξουσιών υπέρ των αυτοδιοικητικών θεσμών, με διαφάνεια, κοινωνικό έλεγχο και συμμετοχή, αποτελεί ώριμο αίτημα της αυτοδιοίκησης.
Το ερώτημα που τίθεται είναι αν ο «Καλλικράτης» μπορεί να το εκπληρώσει;
Χωρίς περιστροφές η απάντηση είναι όχι. Και για να μην κατηγορηθούμε για στείρο αρνητισμό γινόμαστε πιο συγκεκριμένοι στο γιατί.
Η κυβέρνηση προχωρά στον Καλλικράτη χωρίς να έχει προηγηθεί μια αποτίμηση του προγράμματος Καποδίστριας.
Ο βασικός λόγος που προχωρά στην μεταρρύθμιση είναι η εξοικονόμηση πόρων, άρα δεν απαντά στο βασικό αίτημα για αύξηση τους.
Παρουσιάζει μια γενικολογία και ασάφεια στους τρόπους χρηματοδότησης της Τοπικής Αυτοδιοίκησης.
Δεν εφαρμόζει την απλή αναλογική και διατηρεί ένα καλπονοθευτικό εκλογικό σύστημα με τις υπόγειες συναλλαγές του 2ου γύρου.
Αναπαράγει το συγκεντρωτικό-αρχηγοκεντρικό μοντέλο διοίκησης, ενισχύοντας την εκτελεστική εξουσία σε βάρος των συλλογικών οργάνων.
Δεν αναδεικνύει την αναγκαιότητα των όποιων συνενώσεων, αλλά επικεντρώνεται στα πληθυσμιακά κριτήρια.
Διατηρεί τον ευνουχισμό της Αυτοδιοίκησης με τις 7 Γενικές Διοικήσεις, χωρίς να μεταφέρει (στο μοναδικό θετικό του σχεδίου) στην αιρετή Περιφέρεια, τις αρμοδιότητες που της αναλογούν.
Ομοσπονδοποιεί τους νέους Δήμους και τις Περιφέρειες, αποδυναμώνοντας τους Περιφερειακούς και Δημοτικούς Συμβούλους.
Για τις συνενώσεις
Σε ό,τι αφορά την σεναριολογία των συνενώσεων, θα αποφύγουμε να εγκλωβιστούμε σε αυτή την ατελείωτη συζήτηση που μεθοδευμένα αφήνεται τόσο καιρό να γίνεται στο σκοτάδι.
Δεν θα παρακολουθήσουμε συναδέλφους αυτοδιοικητικούς όμορων Δήμων, που εδώ και καιρό φτιάχνουν χάρτες με βάση τις πολιτικές και κυρίως τις προσωπικές τους επιθυμίες.
Η γενική μας θέση στο θέμα αυτό είναι ότι οι Δήμοι ως ο πλησιέστερος στον πολίτη αποκεντρωμένος θεσμός, οφείλουν να μην είναι απρόσωποι, γραφειοκρατικοί και δυσκίνητοι αλλά να εξασφαλίζουν άμεση και υψηλής ποιότητας παροχή δημοσίων αγαθών και υπηρεσιών, με ουσιαστική συμμετοχή των πολιτών στην λήψη των αποφάσεων που τους αφορούν.
Αντί επιλόγου
Η Αυτοδιοίκηση αντιμετωπίστηκε διαχρονικά από το κεντρικό κράτος ως ο φτωχός συγγενής. Εξαπατήθηκε και απαξιώθηκε. Μια σειρά από αρμοδιότητες όπως οι παιδικοί σταθμοί, τα σχολεία, τα κοινωνικά προγράμματα κ.ά. δόθηκαν χωρίς πόρους και οδήγησαν τους Δήμους σε δανεισμό και σε επιβολή τελών στους πολίτες.
Ο «Καποδίστριας» που εφαρμόστηκε στα τέλη της δεκαετίας του ΄90, δεν είχε τα αναμενόμενα αποτελέσματα γιατί χρησιμοποιήθηκε για την υπεξαίρεση πόρων της αυτοδιοίκησης, στον βωμό της τότε ανάπτυξης και της σύγκλησης με την ΟΝΕ.
Σήμερα με τον «Καλλικράτη» σε συνθήκες «δημοσιονομικής τρομοκρατίας», οφείλουμε να είμαστε ιδιαίτερα επιφυλακτικοί για τα όσα υπόσχεται.
Ο «Καλλικράτης» της αρχαιότητας έδρασε την περίοδο του «Χρυσού Αιώνα» του Περικλή και είχε εξασφαλίσει τις προϋποθέσεις για την ολοκλήρωση του εγχειρήματος το οποίο 2 ½ χιλιετίες μετά στέκει ακλόνητο.
Ο «Καλλικράτης» του κ. Ραγκούση και της κυβέρνησης που μας γυρίζει έναν αιώνα πίσω, φοβόμαστε ότι θα αποτελέσει άλλη μια κακόγουστη φάρσα της ιστορίας που επαναλαμβάνεται!!!
Άραγε ποιο θα είναι το όνομα της επόμενης μεταρρύθμισης;..
Για την Εναλλακτική Κίνηση Πολιτών Μελισσίων
Φώτης Χρυσικός
Αντιπρόεδρος
Δημοτικού Συμβουλίου
Βασίλης Βαρδουλάκης –
Δημοτικός Σύμβουλος
