Η μια μετά την άλλη οι κεντρικές πλατείες του Αμαρουσίου καταργούνται, με τη γνωστή διαδικασία της σταδιακής (συχνά ανεπαίσθητης) κατάληψης τους από τραπεζοκαθίσματα και την μερική έως ολική κάλυψη τους με ποικίλα στέγαστρα αμφίβολης αισθητικής – πλατεία Ηρώων και περιβάλλων χώρος, πλατεία Κασταλίας, πλατεία Εθνικής Αντιστάσεως (στον ηλεκτρικό σταθμό). Παρόμοια διαδικασία φαίνεται να είναι σε εξέλιξη και στην πλατεία Πίνδου.
Ήταν μια μικρή όμορφη πλατεία πριν μερικά χρόνια ακόμα. Μικροί και μεγάλοι σύχναζαν να ξαποστάσουν, να κουβεντιάσουν, να συναντηθούν, να παίξουν. Η μικρή τότε καφετέρια γέμιζε όσο κόσμο χωρούσε, και όχι πάντα. Μετά ανακαινίσθηκε κι άρχισαν οι «επεκτάσεις». Τα τραπεζοκαθίσματά της, μαζί με τις απαραίτητες ομπρέλες αντί δένδρων, απλώθηκαν καταλαμβάνοντας μόνιμα τους γύρω διαδρόμους σταδιακά. Τα παγκάκια υποχώρησαν ή δεν τοποθετήθηκαν ποτέ. Ακολούθησε προσθήκη στην καφετέρια, δίκην παραπήγματος πολυτελείας, που έφτασε μέχρι το συντριβάνι, απενεργοποιημένο πλέον (φωτό 1). Τα τραπεζοκαθίσματα προχώρησαν περισσότερο καταλαμβάνοντας σχεδόν όλους τους διαδρόμους εκτός, ευτυχώς, από δύο-τρεις που επιτρέπουν να διασχίσεις την πλατεία.
Πριν τρία-τέσσερα χρόνια, κατασκευάστηκε μικρή παιδική χαρά και πριν ένα-δύο χρόνια μικρό γήπεδο ποδοσφαίρου. Δυστυχώς, με χρήση πλαστικού χλοοτάπητα(!) που αδιαβροχοποίησε ουσιαστικά ένα σημαντικό μέρος του ακάλυπτου χώρου της πλατείας. Αλλά και με ένα παγκάκι πικ-νικ που αγαπήθηκε πολύ από μικρούς και μεγάλους! Σχεδόν πάντα είναι κατειλημμένο… Που σημαίνει ότι χρειάζονται κι άλλα…Αλλά που να μπουν τώρα που…
Η παιδική χαρά και το μικρό γήπεδο (χώροι ενσταυλισμού παιδιών φαντάζουν στο συμπιεσμένο χώρο της πλατείας) αποτέλεσαν πόλο έλξης οικογενειών σχεδόν όλες τις ώρες της ημέρας όλη την εβδομάδα (τις νυκτερινές ώρες έλκουν λυπητερές νεανικές παρέες…). Αυξήθηκαν και οι συνοδοί των παιδιών που ζητούν ένα παγκάκι απλά να καθίσουν. Οι ευπορότεροι φυσικά προτιμούν ένα τραπεζοκάθισμα…
Κι έτσι τα τραπεζοκαθίσματα προχώρησαν κι άλλο, κι έφτασαν στα άκρα, κυριολεκτικά! Ιδιαίτερα στα άκρα των λιγοστών μικρών διαδρόμων που είναι απέναντι στην παιδική χαρά και στο γήπεδο (φωτό 2). Τώρα γίνεται προσπάθεια να απλωθούν και στους κύριους διαδρόμους κυκλοφορίας του κοινού (φωτό 3)…
Η πλατεία Πίνδου απειλείται με κατάργηση της ως ανοικτού, ελεύθερου, δημόσιου χώρου από αυτή τη διαδικασία ιδιωτικοποίησης όπως συνέβη και στη μεγαλύτερη της αδελφή πλατεία Εθνικής Αντιστάσεως και όχι μόνο. Όμως, οι ανοικτοί, δημόσιοι ελεύθεροι χώροι ορίσθηκαν και δημιουργήθηκαν, με χρήματα των φορολογουμένων, για να είναι ακριβώς αυτό: ανοικτοί. Η ανάγκη διατήρησης όσων μένουν, διάσωσης όσων κινδυνεύουν και ανάκτησης όσων έχουν «καταργηθεί» είναι αυτονόητη… Άλλωστε πολλές δημοτικές αρχές –σε Αθήνα, Θεσσαλονίκη, Καβάλα, και αλλού– προχώρησαν σε αυστηρές ρυθμίσεις για να διασώσουν τον δημόσιο χαρακτήρα αλλά και τη χρήση όσων τέτοιων χώρων υπάρχουν.
Για την πλατεία Πίνδου υπάρχουν ακόμα περιθώρια να μην καταργηθεί αλλά αντίθετα να αναβαθμιστεί για να εξυπηρετήσει τη ζήτηση που έχει, σαν ανοιχτός δημόσιος χώρος, παρά το μικρό μέγεθος της. Τα τραπεζοκαθίσματα ας περιορισθούν στον αναγκαίο ελάχιστο χώρο μια που ποτέ δεν είναι όλα ταυτόχρονα κατειλημμένα. Ας προστεθούν μερικά παγκάκια πικ-νικ. Τα θέλει πολύ ο κόσμος. Οι ομπρέλες ας αντικατασταθούν με ενδημικά δένδρα για σκιά, δροσιά και καθαρότερη ατμόσφαιρα. Ο πλαστικός χλοοτάπητας ας αντικατασταθεί από φυσικά εγχώρια είδη εδαφοκάλυψης. Θα ωφελήσει όλους η περισσότερη επαφή με τη φύση. Ας φτιαχτούν κατασκευές υπαίθριων παιχνιδιών για μικρούς και μεγάλους. Και, τέλος, γιατί όχι, ας ανακατασκευασθεί η καφετέρια ώστε να καταλαμβάνει μικρότερο χώρο, να εξυπηρετεί περισσότερους και να πάψει να είναι μια αντιαισθητική παρουσία, σ’ ένα κατά τα άλλα ελκυστικό αστικό πράσινο χώρο. Ας γίνει η πλατεία Πίνδου πρότυπο για την ανάκτηση πολλών άλλων πλατειών στο Μαρούσι και αλλού.
Ελένη Καπετανάκη – Μπριασούλη
Καθηγήτρια Τμήμα Γεωγραφίας Πανεπιστήμιο Αιγαίου
e.briassouli@aegean.gr
