Πριν δέκα χρόνια περίπου, το καλοκαίρι του 2005 είχα μιλήσει με τον καθηγητή του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών κ. Δημήτρη Μπουραντά με αφορμή το βιβλίο του «Ηγεσία: Ο δρόμος της διαρκούς επιτυχίας». Η συνέντευξη, είχε δημοσιευτεί στην ΑΜΑΡΥΣΙΑ στις 18 Ιουλίου 2005 με τίτλο: «Μάνατζερ έχουμε, ηγέτες δεν έχουμε».
Τελειώνοντας τη συνέντευξη, της οποίας το κύριο θέμα συζήτησης ήταν ότι στη χώρα μας, ενώ έχουμε πληθώρα από μάνατζερ, έχουμε ελάχιστους ηγέτες, γεγονός που δεν εξασφαλίζει την επιτυχία τόσο στις ιδιωτικές επιχειρήσεις, όσο και στους δημόσιους φορείς που χρειάζονται μια σοβαρή, στιβαρή και υπεύθυνη διοίκηση, δύο πράγματα, μου έμειναν στη μνήμη από αυτά που είχε πει τότε.
Το ένα, ήταν ότι στην Ελλάδα «ζούμε σε μια κατάσταση ευμάρειας και εφησυχασμού, καταναλώνοντας τα χρήματα των προηγούμενων γενεών, των επόμενων γενεών (δανεισμός) και αυτά που απολαμβάνουμε από την Ευρωπαϊκή Ένωση».
Έτσι ακριβώς είχε διατυπώσει τη φράση, που με είχε στοιχειώσει από τότε και ως λογική συνέπεια, σε κάθε μου συζήτηση τόνιζα ότι όπως πάμε, αργά ή γρήγορα θα πτωχεύσουμε, μιας και ποτέ δεν παρήγαμε περισσότερα από όσα καταναλώναμε.
Το άλλο ήταν, η συμβουλή που του ζήτησα και έδωσε, ώστε οι μάνατζερ να πετύχουν και ως ηγέτες, για να μπορούν να προσφέρουν ωφέλιμα αποτελέσματα στο χώρο που ασκούν διοίκηση.
Να τι μου είχε πει ο κ. Μπουραντάς:
«Πρώτον, τα στελέχη πρέπει να βλέπουν και το δέντρο και το δάσος ταυτόχρονα, από πολλές γωνίες για να μπορούν να κατανοούν και να διαχειρίζονται τα αίτια και όχι τα συμπτώματα των προβλημάτων.
Δεύτερον, να σκέφτονται «έξω από το κουτί» χωρίς στερεότυπα.
Τρίτον, να αλλάξουν, πριν αναγκαστούν γι αυτό.
Τέταρτον, να πορεύονται με όραμα, αξίες, αρχές, ακεραιότητα και ταπεινότητα.
Πέμπτον, να παρακολουθούν τον κόσμο, να ταξιδεύουν, να συγκρίνονται με τους καλύτερους, να μη συμβιβάζονται με τη μετριότητα και να έχουν τη φιλοδοξία να αφήσουν κληρονομιά έναν καλύτερο κόσμο.
Έκτον, να μεταχειρίζονται τους ανθρώπους με ευαισθησία και αξιοπρέπεια, να νοιάζονται γι αυτούς, να τους σέβονται, να τους αγαπούν, να μιλούν στην ψυχή, την καρδιά και το μυαλό τους. Να κατανοήσουν, δηλαδή, την έννοια της ηγεσίας και να την ασκούν αποτελεσματικά, τόσο στην επαγγελματική, όσο και στην προσωπική τους ζωή».
Τώρα που επικεφαλής της κυβέρνησης της χώρας μας βρίσκεται ένας νέος άνθρωπος, που φαίνεται να διαθέτει «νεύρο», θυμήθηκα τα λόγια του κυρίου καθηγητή σχετικά με τους ηγέτες.
Άραγε, ο κ. Τσίπρας διαθέτει τα χαρακτηριστικά που τότε μου είχε θέσει ο κ. Μπουραντάς; ή απλά παραμένει το πρότυπο του γνήσιου τσαμπουκά, που έχει μάθει από μικρός να εκφράζει αντιρρήσεις και ενστάσεις, να κάνει καταλήψεις και να αντιστέκεται στο κατεστημένο; Διότι μόνον αυτό φαίνεται να κάνει από την ημέρα που ανέλαβε την ηγεσία της χώρας, για την «αξιοπρέπεια» της οποίας παλεύει καθημερινά όπως λένε και η οποία «αξιοπρέπεια» μόνον δεν αποφέρει πρακτικά αποτελέσματα. «Τα είπε καλά στη Μέρκελ». «Μια χαρά έκανε και πήγε στον Πούτιν». «Είδες πως μίλησε ο άλλος στον Ομπάμα;». «Μωρέ, ωραία τους τα λένε». Αλλά πρακτικό αποτέλεσμα, μηδέν. Συνεχίζουμε να ζούμε με την αγωνία αν θα υπάρχουν λεφτά για αύριο, αν θα πληρωθούν μισθοί και συντάξεις, αν θα «ξυπνήσει» το εμπόριο. Αν, αν και αν…
Και σκέφτομαι: Μήπως κάτω από τις πιέσεις που μας ασκούνται καθημερινά, θα πρέπει να ενεργοποιήσει ο πρωθυπουργός μας (που διαθέτει αυτό το νεύρο, τον τσαμπουκά), τα συστατικά που προανέφερα (όπως τα διατύπωσε ο κ. Μπουραντάς) και να πρωτοστατήσει στη σύγκλιση των κοινωνικών δυνάμεων και στην παροχή ενός οράματος για μία διαφορετική ελληνική κοινωνία, με βαθιές τομές στο κράτος και στις κοινωνικές δομές;
Μήπως ήρθε η ώρα να τελειώνει με τον τσαμπουκά προς την Ευρώπη και το εσωτερικό και να επιζητήσει τη σύμπνοια, που είναι απολύτως απαραίτητη για ριζικές αλλαγές;
Διότι όπως τον βλέπω, νέο και φρέσκο ακόμα, δε νομίζω ότι υπάρχει άλλος για να μείνει στην ιστορία, ως «ο πρωθυπουργός της συναίνεσης».
Θα προλάβει, ως γνήσιος ηγέτης, «να αλλάξει πριν αναγκαστεί γι αυτό»;
Άγγελος Πολύδωρος
