Ανθρωπιστική κρίση υπάρχει όταν οι υψηλότερες αξίες μια κοινωνίας χάνουν την αξία τους. Όταν η κατανάλωση «άχρηστων» υλικών γίνεται μοναδική αξία και αξίες γίνονται καταναλωτικά αγαθά. Καθώς έτσι μπορεί κανένας να περιγράψει το κατάντημα πολλών λαών, μεταξύ των οποίων είμαστε και εμείς. Η απομάκρυνση από τις πραγματικές ηθικές αξίες της αρετής και του αλτρουισμού για τον συνάνθρωπο μετά τους δυο μεγάλους πολέμους, ενώ βελτίωσαν το βιοτικό επίπεδο τώρα μπαίνουν σε ένα απρόβλεπτο και σκοτεινό τούνελ.
– Ο αγώνας δρόμου του ανθρώπου με τον εαυτό του γίνεται διαρκώς ταχύτερος με την ηλεκτρονική ανάπτυξη, μας καθιστά τυφλούς και αδιάφορους για τις αληθινές αξίες και μας στερεί το χρόνο για τη γνήσια δραστηριότητα του στοχασμού.
Σε μεγάλα κοινωνικά στρώματα στην Ελλάδα και αλλού, παρατηρείται μία ομαδική πώρωση που σκοτώνει συναισθήματα και τον ανθρωπισμό από τη συνεχόμενη αδικία, τη φτώχεια και τους κοινωνικούς αποκλεισμούς. Όλοι γνωρίζουμε ότι τα τελευταία 30 – 40 χρόνια εξαιτίας της εισαγόμενης πολιτιστικής σύγχυσης υπάρχει ρήξη με τις παραδόσεις. Έχουμε φτάσει σε ένα κρίσιμο σημείο όπου οι νέες γενιές βρίσκονται σε πλήρη αδυναμία να συνεννοηθούν πολιτιστικά με τις παλιές και ακόμα λιγότερο να συνταυτιστούν με αυτές. Έτσι, η νέα γενιά στην Ελλάδα «διαχωρίζει» τον εαυτό της θεωρώντας ότι σε όποιες αξίες πιστεύουν οι γονείς είναι ξεπερασμένες και έννοιες προς αποφυγήν. Όλα τα παραπάνω είναι κάτι περισσότερο από αποδείξεις για την παρουσία μιας κρίσης με απρόβλεπτο μέλλον. Η επιτάχυνση παρακμή του πολιτισμού μας είναι τόσο φανερά παθολογική στη φύση της και δείχνει τόσο καθαρά τα συμπτώματα της συλλογικής διανοητικής κόπωσης ώστε να γίνει επιτακτική η ανάγκη να χρησιμοποιηθούν οι διαγνωστικές μέθοδοι της ιατρικής επιστήμης για να μελετήσουμε τη δομή του πολιτισμού μας και της ανθρώπινης διάνοιας. Παρά τα μεγάλα άλματα της ηλεκτρονικής τεχνολογίας στο βαθμό που ο άνθρωπος ερευνά με επιτυχίες το διάστημα, αυτές οι ίδιες «επιτυχίες» μπορεί να αποδειχθούν θανάσιμες για το μέλλον. Απειλείται άραγε ο πολιτισμός μας και το ανθρώπινο είδος από αφανισμό; Ίσως όχι. Ωστόσο, η απίστευτη συλλογική παράνοια μας έδειξε και στο παρελθόν ότι δεν μας εξασφαλίζει καθόλου από τον κίνδυνο αυτοκαταστροφής. Οι ανθρωπιστικές κρίσεις δεν είναι όπως οι οικονομικές που μπορούν να διορθωθούν σε λίγα χρόνια. Έχουν μια δυναμική που υποβόσκει τις κοινωνίες για πολλά χρόνια ώσπου να φτάσουν στο μη αναστρέψιμο, ακόμη και τον πόλεμο.
– Η σωρευμένη απογοήτευση εκατομμυρίων ανθρώπων να ξεφύγουν από τη ζοφερή πραγματικότητα γιγάντωσε το εμπόριο ναρκωτικών ουσιών και ως συνακόλουθο την εγκληματικότητα και το εμπόριο της σεξουαλικής εκμετάλλευσης. Σημειώνεται μια ακαθόριστη μετάλλαξη του κοινωνικού ανθρώπου, του κοινωνικού Έλληνα, που αρνείται την εξελικτική συνέχεια του πολιτισμού μας αλλάζοντας συνεχώς επιλογές για τη ζωή και αυξάνοντας τις απαιτήσεις χωρίς το αίσθημα συλλογικής ευθύνης. Η συσσώρευση μεγάλου πλούτου σε λίγα χέρια και η νοσηρή απληστία δημιούργησε μια ζάμπλουτη πολυεθνική ελίτ εξαφανίζοντας έτσι τη λεγόμενη μεσαία τάξη με τη φτώχεια να πλήττει όλο και μεγαλύτερα σύνολα στην Ελλάδα. Στο διεθνές επίπεδο έχουμε τώρα την ανθρωπιστική κρίση στον πόλεμο της Συρίας και αλλού, με εκατοντάδες χιλιάδες πρόσφυγες να περάσουν στην Ευρώπη. Να βλέπουμε μικρά παιδιά πνιγμένα στην αγκαλιά της μάνας στα παγωμένα νερά της Μεσογείου. Και όλα αυτά, με τη μεγάλη πολυεθνική κοινωνία (Η.Π.Α., Ρωσία, Ε.Ε.) να αδυνατεί, η μάλλον να μην θέλει να σταματήσει οριστικά την ανθρωποσφαγή.
Σε αυτά πρέπει να επισημάνουμε και την έλλειψη από τη βιταμίνη «Θ» δηλαδή, την απομάκρυνση από το Θεό και την παραδοσιακή αλληλεγγύη που κρατούσε τον αρμό της κοινωνικής συνοχής, έστω και με όλα τα επιμέρους ελαττώματα.
Γιώργος Σταυράκης
