Καθημερινά ακούμε, βλέπουμε και διαβάζουμε διάφορα. Άλλα μας εντυπωσιάζουν ευχάριστα -δυστυχώς αυτά είναι λίγα- άλλα μας προκαλούν ξεχωριστή συγκίνηση και άλλα λύνουν κάποιες απορίες για την ιστορία, τη γλώσσα, τα επιτεύγματα, αλλά και τα λάθη ή τα παράξενα που έπραξαν στη χώρα μας οι πρόγονοί μας και βεβαία να αναφέρουμε και κάποια από τα πολλά περίεργα και ανεξήγητα που έχουμε «υιοθετήσει» εμείς σήμερα στο λόγο και τη γραφή μας, που αν και γνωρίζουμε ότι είναι λάθος, επιμένουμε να τα πλουτίζουμε και με μια δική μας σύγχρονη δοξαριά. Ας διαβάσουμε μερικά από όλα τα παραπάνω, που συχνά συναντούμε και απορούμε:
1. Ο μύθος του κόκκινου στις ταυρομαχίες
Η ταυρομαχία που ξέρουμε, είναι ψυχαγωγικό αγώνισμα, κυρίως, της Ιβηρικής Χερσονήσου, κατά το οποίο ο ταυρομάχος αντιμετωπίζει σε αρένα έναν ταύρο με ειδική τεχνική, προσπαθώντας να τον σκοτώσει. Αυτό που πιστεύουμε είναι ότι το «κόκκινο» χρώμα είναι εκείνο που ερεθίζει τους ταύρους. Όμως αυτό είναι μύθος που αναπτύχτηκε εντελώς συγκυριακά, επειδή στις ταυρομαχίες χρησιμοποιούνταν πάντα η γνωστή κόκκινη κάπα, η «μιουλέτα», όπως την αποκαλούν οι Ισπανοί. Στην πραγματικότητα οι ταύροι έχουν α χ ρ ω μ α τ ο ψ ί α
και αυτό που τους εξοργίζει είναι οι ζωηρές κινήσεις που κάνει ο ταυρομάχος. Άλλωστε, ένα ζώο του οποίου μόνο οι μύες μπορούν να ξεπεράσουν τα 300 κιλά σε βάρος, δεν θέλει πολύ για να εκνευριστεί από το πλήθος που φωνάζει, τον περιορισμένο χώρο της αρένας και βεβαίως από τα χτυπήματα με το ξίφος του ταυρομάχου. Όσο για το χρώμα της κάπας, η εξήγηση είναι απλή. Το κόκκινο επιλέχτηκε, ώστε η «μιουλέτα» να μη γεμίζει από αντιαισθητικούς λεκέδες αίματος.
2. Συνθήματα γραμμένα στους τοίχους
– Κάτω τα κόμματα. Ζήτω οι λέξεις!
– Λευτεριά στους φυλακισμένους τηλεθεατές!
– Πολιτικός είναι ένας τύπος που θα έκοβε ένα δέντρο, για να φτιάξει την εξέδρα και να μιλήσει για την Οικολογία.
– Τα «πρέπει», είναι οι βίδες του συστήματος που ζούμε.
3. Νιώθουμε περήφανοι;
Είναι σημαντικό συγχρόνως, να γνωρίσουμε ότι στην Κεντρική Πλατεία της πόλης Λέϊντεν της Ολλανδίας, δεσπόζει το ποίημα του Κ. Καβάφη «Κρυμμένα», γραμμένο σε τεράστια επιφάνεια τοίχου που καλύπτει ένα τριώροφο κτίριο. Και δεν είναι μόνο αυτό. Στο Μετρό της Νέας Υόρκης, αρκετά κάτω από έδαφος, μακριά από τον ήλιο, ένα απλό γράφιτι επάνω στον τοίχο γράφει: «Αν η ζωή είναι μια φορά, αφήστε με να ζήσω σαν Έλληνας».
Αλήθεια… Εμείς οι Έλληνες τι σκεπτόμαστε όταν διαβάζουμε τέτοιες επιθυμίες και σκέψεις για τη χώρα μας; Νιώθουμε περηφάνεια ή αδιαφορία;
4. Με δύο τέρατα στην ψυχή…
Όλοι, κάποιες στιγμές στη ζωή νιώσαμε -έστω κι αν δεν το παραδεχόμαστε- ότι, όπως λέει ο σοφός, «Ο πόθος και ο θυμός, είναι τα δύο τέρατα που κρύβουμε μέσα μας». Είναι τα τέρατα που αδυνατούμε να τα αντιμετωπίσουμε και να τα χαλιναγωγήσουμε. Κατοικούν σε μια αθέατη κρύπτη της ψυχής μας, και το απότομο και θηριώδες ξύπνημά τους, μπορεί να προκαλέσει και τη μεγαλύτερη δυστυχία που θα στιγματίσει τη ζωή μας για πάντα.
5. Ένα τσιγάρο και… χαλαρά…!
Με έκπληξη μάθαμε ότι η μεγαλύτερη παραλία του κόσμου είναι 120 χιλιόμετρα και βρίσκεται στο Μπαγκλαντές. Ακόμα κάτι άλλο που μάθαμε -αν και οι περισσότεροι αδιαφορούν γι΄αυτό- είναι ότι μια γόπα του τσιγάρου που πετάξαμε στην παραλία, όπως γίνεται συνήθως, χρειάζεται τουλάχιστον 10 χρόνια για να αποσυντεθεί. Δυστυχώς πόσοι νοιάζονται τώρα για κάτι τέτοια; Ποιος ασχολείται με τις γόπες στην παραλία, όταν το ενδιαφέρον του φτάνει μόνο μέχρι την απόλαυση ενός τσιγάρου δίπλα στη θάλασσα… Χαλαρά!
6. Παροιμίες πολλές… και για πολλά!
Η παροιμία είναι ένα σύντομο απόφθεγμα, προϊόν μακρόχρονης πείρας, που εκφράζει αλληγορικά ή σκωπτικά μια αλήθεια. Για την ετυμολογία της λέξης παροιμία υπάρχουν διάφορες εκδοχές και σημειώνουμε μία από αυτές: Παράγεται από το επίθετο πάροιμος, που είναι αυτός που βρίσκεται κοντά στο δρόμο και προέρχεται από την πρόθεση παρά + οίμος (που σημαίνει δρόμος). Και η εξήγηση είναι, ότι στην αρχαιότητα οι παροιμίες γράφοντες σε πλαίσια (πινακίδες), που τις τοποθετούσαν δίπλα σε πολυσύχναστους δρόμους.
7. Γιατί λέμε: Αυτός έχει πάθει Μιθριδατισμό;
Ο Μιθριδάτης ήταν βασιλιάς και στρατηλάτης του Πόντου (132 – 63 π.Χ.), που έπινε σταδιακά μικρές ποσότητες δηλητηρίου, βαθμιαίως ισχυρότερες (μη θανατηφόρες), με σκοπό να αποκτήσει ανοσία. Στο τέλος εθίστηκε ο οργανισμός του πλήρως στην τοξικότητα και έτσι δεν του προκαλούσε την παραμικρή επίπτωση. Έτσι, όταν λέμε εμείς σήμερα: «Έχουμε πάθει Μιθριδατισμό…» εννοούμε ότι: «Τα έχουμε συνηθίσει όλα και πλέον δε μας πειράζει τίποτα, ούτε και το χειρότερο…»
Αναρωτιέμαι, στα δύσκολα χρόνια που περνά η χώρα μας, μήπως έχουμε πάθει και εμείς Μιθριδατισμό και αφού τα έχουμε δεχτεί και τα έχουμε συνηθίσει όλα, περιμένουμε με καρτερικότητα και κρυφή εναγώνια στάση, να μας βρει και το χειρότερο. Και για το χειρότερο γνωρίζουμε πολύ καλά, ότι έχουμε κι εμείς -και τα προηγούμενα χρόνια, αλλά και σήμερα- ένα μεγάλο μερίδιο ευθύνης που είναι το προϊόν από τα λάθη που κάνουμε.
Είχε δίκιο ο σοφός Περικλής όταν έγραψε: «Πιο πολύ φοβάμαι τα δικά μας λάθη, παρά τα σχέδια των εχθρών μας».
Ελένη Κονιαρέλλη-Σιακή
