Με ποσοστά αύξησης των κλειστών επιχειρήσεων κατά σειρά σε Χαλάνδρι, Μαρούσι, Κηφισιά, τα βόρεια προάστια συνεχίζουν να εμφανίζουν μια εμπορική «ανθεκτικότητα» σε σχέση με το σύνολο 7 των μεγάλων εμπορικών αγορών της Αττικής. Η αγορά της Κηφισιάς, μάλιστα, σημειώνει την καλύτερη σχετική επίδοση (ποσοστό λουκέτων 19,95% έναντι μέσου όρου 31,86%), συγκριτικά με έναν «κόμβο» των νοτίων προαστίων, την Καλλιθέα, την «καρδιά» των δυτικών προαστίων, το Περιστέρι (Κέντρο και περιοχή Αγ. Ιερόθεου) και τέσσερις άλλες εμπορικές αγορές των Βορείων Προαστίων, Νέα Ιωνία, Μαρούσι και Χαλάνδρι.
Όλα αυτά προκύπτουν, μεταξύ άλλων, από την εξαμηνιαία έρευνα (Σεπτέμβριος 2018 – Μάρτιος 2019) που διενήργησε το Ινστιτούτο Εμπορίου και Υπηρεσιών (ΙΝΕΜΥ) της Ελληνικής Συνομοσπονδίας Εμπορίου και Επιχειρηματικότητας (ΕΣΕΕ) για την αποτύπωση της επιχειρηματικής δραστηριότητας στις κεντρικές εμπορικές αγορές, την οποία και παρουσιάζει η ΑΜΑΡΥΣΙΑ, με λεπτομερή στοιχεία για τις κυριότερες αγορές των βορείων προαστίων.
Μαρούσι: Αυξήθηκαν τα λουκέτα σε έξι μήνες
Στο εμπορικό κέντρο του Αμαρουσίου διαπιστώνεται ότι σε σύνολο 640 επιχειρήσεων /επαγγελματικών χώρων, οι 148 είναι κλειστοί και το ποσοστό των λουκέτων παρουσιάζει αύξηση σχεδόν 3,5 μονάδες (φτάνει το 23,13%) σε σχέση με την τελευταία καταγραφή τον Σεπτέμβριο του 2018. Η περιοχή της εμπορικής αγοράς του Αμαρουσίου που μπορεί να θεωρηθεί πεδίο συγκέντρωσης κλειστών επιχειρήσεων, σε γενικές γραμμές ταυτίζεται με το πεδίο συγκέντρωσης επιχειρηματικής δραστηριότητας. Αφορά δέκα οικοδομικά τετράγωνα εκατέρωθεν των οδών Δήμητρας (από το ύψος της Βασιλίσσης Σοφίας έως την οδό Λέκκα) και Διονύσου (από το ύψος της οδού Π. Κυριακού έως την οδό Θησέως).
Τα τρία οικοδομικά τετράγωνα στο κέντρο της προαναφερόμενης περιοχής παρουσιάζουν πολύ έντονη συγκέντρωση κλειστών καταστημάτων. Σε επίπεδο εμπορικών οδών, στην οδό Θησέως καταγράφεται το μεγαλύτερο ποσοστό ανενεργών επιχειρήσεων (25,3%), στην Βασιλίσσης Σοφίας το 18,3% των επιχειρήσεων είναι ανενεργές, ενώ στην οδό Διονύσου, το ποσοστό των κλειστών καταστημάτων ανέρχεται στο 27,9%. Η ελπίδα του εμπορικού κόσμου στο Μαρούσι είναι η πορεία να αναστραφεί από την ανανεωμένη πλατεία Ευτέρπης που εγκαινιάστηκε πριν από λίγες εβδομάδες.
Κηφισιά: Η ανθεκτικότερη αγορά
Από τη συνολική απογραφή του εμπορικού κέντρου της Κηφισιάς διαπιστώνεται ότι σε σύνολο 416 επαγγελματικών στεγών στις 83 δεν λειτουργεί κάποια επιχείρηση και το ποσοστό των κλειστών διαμορφώνεται σχεδόν στο 20%. Παρατηρείται μια μικρή αυξητική τάση λουκέτων της τάξης του 0,8% σε σχέση με την τελευταία καταγραφή (Σεπτέμβριος 2018). Σε όλο το νότιο κομμάτι της εμπορικής αγοράς παρατηρούνται από σημαντικές συγκεντρώσεις ανενεργών επαγγελματικών χώρων.
Το μόνο οικοδομικό τετράγωνο που εμφανίζει πολύ έντονη παρουσία κλειστών επιχειρήσεων είναι αυτό μεταξύ των οδών Αργυροπούλου – Λεβίδου – Κολοκοτρώνη, ενώ στα υπόλοιπα σημεία υπάρχει καλύτερη εικόνα. Σε επίπεδο εμπορικών οδών, στη Λεωφόρο Κηφισιάς καταγράφεται το μεγαλύτερο ποσοστών ανενεργών επιχειρήσεων (25,9%) στην οδό Κολοκοτρώνη το 23,8% των επιχειρήσεων να είναι ανενεργές, ενώ στην οδό Κασσαβέτη, το ποσοστό των κλειστών καταστημάτων ανέρχεται στο 16,1%.
Χαλάνδρι: Πτωτική η εμπορική «ζωή»
Η έρευνα για το εμπορικό κέντρο του Χαλανδρίου έδειξε ότι σε σύνολο 1.325 επιχειρήσεων/επαγγελματικών χώρων, οι 324 είναι κλειστοί, κάτι που σημαίνει ποσοστό ανενεργών καταστημάτων ίσο με 24,5%. Το εύρημα, σύμφωνα με τους μελετητές, συνιστά μία ανησυχητική αύξηση 5 ποσοστιαίων μονάδων σε σχέση με την προηγούμενη μέτρηση, η μεγαλύτερη που έχει ποτέ καταγραφεί στην συγκεκριμένη αγορά από το 2012. Πολύ έντονη συσσώρευση λουκέτων παρατηρείται κεντρικά, στα έντεκα οικοδομικά τετράγωνα μεταξύ των οδών Παπάγου, Αριστοτέλους, Αγίας Παρασκευής, Γκίνη, Κολοκοτρώνη και Κώστα Βάρναλη.
Επίσης μεγάλες συγκεντρώσεις με «κατεβασμένα ρολά» εμφανίζονται νότια της Πλατείας Χαλανδρίου και συγκεκριμένα σε δύο οικοδομικά τετράγωνα που περικλείονται από τις οδούς 25ης Μαρτίου – Ομήρου – Σοφοκλή Βενιζέλου – Καραολή & Δημητρίου. Σ ε επίπεδο εμπορικών οδών, στην οδό Πλάτωνος καταγράφεται το μεγαλύτερο ποσοστών ανενεργών επιχειρήσεων (38,8%) στην οδό Κολοκοτρώνη το 35,9% των επιχειρήσεων να είναι ανενεργές, ενώ στην οδό Πεντέλης, το ποσοστό των κλειστών καταστημάτων ανέρχεται στο 16,2%
Η άλλη πλευρά: Νέες καταναλωτικές συνήθειες
Παρά το γεγονός ότι οι αλλαγές που συντελούνται στη οικονομία τα τελευταία χρόνια επηρεάζουν σημαντικά τη χωροταξία των επιχειρήσεων, η έρευνα διαπιστώνει ότι οι χωροταξικές ανακατατάξεις των επιχειρήσεων επηρεάζουν και εκείνες με τη σειρά τους στις καταναλωτικές συμπεριφορές. Οι μετεγκαταστάσεις των επιχειρήσεων, η δημιουργία νέων εμπορικών ζωνών, τα νέα εμπορικά πάρκα αποτελούν μερικά μόνο παραδείγματα σύγχρονων ανακατατάξεων με σημαντική επίδραση στα καταναλωτικά πρότυπα, με βάση τους μελετητές. Επιπλέον, τονίζεται στη μελέτη, η χωρική διάσταση δίνει το πλεονέκτημα συσχετισμού των ευρημάτων της έρευνας με άλλα στοιχεία που έχουν αυστηρά χωρική διάσταση (πχ ζώνες αντικειμενικών αξιών και συντελεστές εμπορικότητας, προσβασιμότητα – προσπελασιμότητα κλπ).
Σήμερα, με βάση τα στοιχεία, η αγορά δεν εστιάζεται μόνο στο εμπόρευμα αυτό καθαυτό αλλά έχει επεκταθεί και στην επιλογή τόπων αλλά και συμβολισμών σχετικών ή άσχετων με το προς πώληση προϊόν. Δηλαδή, η απόκτηση αγαθών/εμπορευμάτων ενδέχεται να περιλαμβάνει και την «κατανάλωση» των τόπων εμπορίου αυτών καθαυτών. Οι τόποι αυτοί αποτελούν ταυτόχρονα το φυσικό πεδίο της ανταλλαγής εμπορευμάτων αλλά και συμβολικές/μεταφορικές περιοχές. Αναδεικνύεται, λοιπόν, σύμφωνα με τα ευρήματα, μία νέα γεωγραφική διάσταση του εμπορίου, στο πλαίσιο της οποίας, όταν γίνεται λόγος για το «εμπορικό κέντρο» ενός γεωγραφικά καθορισμένου χώρου, δεν αναφερόμαστε μόνο σε έναν τόπο πώλησης και αγοράς εμπορικών προϊόντων, αλλά σε έναν πολύλειτουργικό και ετερογενές πεδίο δραστηριοτήτων.
Επιχειρώντας τη διατύπωση ενός λειτουργικού ορισμού του «εμπορικού κέντρου», αυτό θα μπορούσε στη «σφυγμομέτρηση» της ΕΣΕΕ να περιγραφεί ως μια σαφώς ορισμένη περιοχή η οποία χαρακτηρίζεται από τα εξής:
-Εύκολη πρόσβαση με μέσα μαζικής μεταφοράς
-Πολύ έντονη συγκέντρωση επιχειρήσεων λιανικού εμπορίου
-Έντονη συγκέντρωση επιχειρήσεων εστίασης
-Σημαντική συγκέντρωση άλλων επιχειρήσεων υποστηρικτικών του εμπορικού κέντρου.
Αλέξανδρος Καζαντζίδης
