Θα μπορούσε κανείς να υποθέσει διαφορετικές αιτίες. Σε κάθε περίπτωση η αύξηση της κυκλοφορίας των οχημάτων είναι γεγονός, με τη μέση ταχύτητα στις βασικές λεωφόρους, όπως Μεσογείων και Κηφισιάς να μειώνεται ελαφρά αλλά σταθερά. Την εικόνα δίνουν τα τελευταία στοιχεία του Κέντρου Διαχείρισης Κυκλοφορίας της Περιφέρειας Αττικής. Με βάση την καταγραφή έως τον περασμένο Οκτώβριο, η συμφόρηση στις κεντρικές οδικές αρτηρίες είναι μικρή αλλά σταθερή, περίπου 5%-8%. Στην πρώτη τριάδα επιβαρυμένων «αρτηριών» βρίσκεται η λεωφόρος Μεσογείων, που ιδίως στο ρεύμα προς Αθήνα τα οχήματα κατεβάζουν στροφές κατά 6%.
«Το τελευταίο έτος παρατηρούμε μια σταθερή αύξηση της κινητικότητας στο Λεκανοπέδιο», εκτιμά ο πρόεδρος του Συλλόγου Ελλήνων Συγκοινωνιολόγων, Κώστας Κεπαπτσόγλου. «Αυτό που παρατηρούμε είναι ότι το Ι.Χ. απορροφά ουσιαστικά το μεγαλύτερο μέρος της αύξησης της κινητικότητας, καθώς δεν υπάρχει αξιόπιστη εναλλακτική. Δυστυχώς, οι αστικές συγκοινωνίες στην πρωτεύουσα δεν έχουν επανέλθει στην κατάσταση που ήταν προ δεκαετίας», πρόσθεσε ο επίκουρος καθηγητής τον τομέα Μεταφορών και Συγκοινωνιακής Υποδομής του ΕΜΠ, μιλώντας στην «Καθημερινή».
Η πρωτεύουσα έχει δύο βασικές διαδρομές επικοινωνίας από βορρά προς νότο. Τη λεωφόρο Κηφισού και τον άξονα λεωφόρου Κηφισιάς. «Η δομή της Αθήνας είναι τέτοια, που οι δρόμοι δεν θα επαρκούν ποτέ. Επομένως, η λύση μας είναι οι συγκοινωνίες. Δεν είναι ευχάριστο να το λέμε, αλλά η συγκοινωνίες θα πρέπει να εκμεταλλευθούν την ταλαιπωρία των οδηγών και τη σταδιακή μείωση της ελκυστικότητας του Ι.Χ. τα επόμενα χρόνια».
Αναζητώντας το «χαμένο» λεωφορείο
Στο μεταξύ, σε είδος πολυτελείας έχουν μετατραπεί τα λεωφορεία του Λεκανοπεδίου, τα οποία λόγω παλαιότητας, οικονομικής στενότητας και κυκλοφοριακών συνθηκών ακυρώνουν καθημερινά πάνω από 100 δρομολόγια, επιμηκύνοντας ακόμη περισσότερο την αναμονή των επιβατών στις στάσεις. Η οικονομική κατάσταση των συγκοινωνιακών φορέων της πρωτεύουσας, η αδυναμία προμήθειας ανταλλακτικών καθώς και οι σχεδόν μόνιμα μποτιλιαρισμένοι δρόμοι θέτουν εκτός «παιχνιδιού» ένα σημαντικό μέρος τού ήδη ελλειμματικού στόλου λεωφορείων. Αρκεί ένα τροχαίο στον δρόμο ή μια δυνατή νεροποντή, για να «τινάξει» στον αέρα το πρόγραμμα δρομολογίων των ΟΣΥ (Οδικές Συγκοινωνίες).
Καθημερινά χάνονται πάνω από 130 προγραμματισμένα δρομολόγια των ΟΣΥ είτε λόγω αυξημένης κίνησης είτε λόγω βλαβών των οχημάτων είτε λόγω ελλείψεων σε προσωπικό (οδηγοί και τεχνικοί). Εκτιμάται μάλιστα ότι το μεταφορικό έργο των ΟΣΥ είναι μειωμένο κατά 35%-37% τα τελευταία έξι χρόνια. Ενδεικτικό της κατάστασης είναι ότι μια βροχόπτωση, τον περασμένο Δεκέμβριο, οδήγησε 50 λεωφορεία εκτός προγράμματος λόγω κυκλοφοριακού φόρτου και άλλα 80 δρομολόγια εξαιτίας βλαβών, οι οποίες δεν μπορούσαν να αποκατασταθούν.
Παρόμοια ήταν η εικόνα άλλης μέρας του ίδιου μήνα, κατά τη διάρκεια της οποίας 80 δρομολόγια δεν πραγματοποιήθηκαν λόγω βλαβών και άλλα 65 δεν πραγματοποιήθηκαν γιατί οι δρόμοι της πρωτεύουσας ήταν απροσπέλαστοι. Οι επιβάτες έρχονται αντιμέτωποι με ένα σοβαρό πρόβλημα κατά τις ακυρώσεις, διότι όταν αυτές είναι έκτακτες δεν ενημερώνονται οι οθόνες της τηλεματικής, ούτε αναγράφεται η ώρα διέλευσης του επόμενου δρομολογίου. Αντιθέτως, αναγράφεται η ώρα έλευσης του προγραμματισμένου δρομολογίου (π.χ. σε 20 λεπτά) και όταν το διάστημα παρέλθει, μηδενίζει το χρονόμετρο και μετρά ξανά από την αρχή άλλα 20 λεπτά.