«Χωρίς επαρκές προσωπικό, πόρους κι εξοπλισμό, καλούμαστε να υλοποιήσουμε αποφάσεις που έχουν ληφθεί ερήμην των Δήμων». Με αυτή τη φράση η Κεντρική Ένωση Δήμων Ελλάδας προλογίζει την εκτενή ανακοίνωση που εξέδωσε την Τρίτη 25 Ιουνίου, απαντώντας στα δημοσιεύματα και τηλεοπτικά ρεπορτάζ/απόψεις, σύμφωνα με τις οποίες οι Δήμοι τη χώρας είναι υπεύθυνοι για τις εικόνες με την συσσώρευση όγκων ξερών κλαδιών και χόρτων έξω από οικόπεδα και ελεύθερους χώρους. Μάλιστα η ΚΕΔΕ επιρρίπτει είτε «άγνοια» είτε ακόμη και «σκοπιμότητα» και «δόλο» πίσω από τα συγκεκριμένα ρεπορτάζ που «κατασυκοφαντούν» τους Δήμους, όπως αναφέρει, παραθέτει τους λόγους για τους οποίους, όπως υποστηρίζει, δεν ευθύνονται οι ΟΤΑ για το πρόβλημα που παρατηρείται και ζητά καλύτερη συνεργασία με το κεντρικό κράτος, με πιο ξεκάθαρους ρόλους και αρμοδιότητες (και) στον τομέα της πυροπροστασίας.
Η ανακοίνωση της ΚΕΔΕ έχει ως εξής:
«Με αφορμή τα πρόσφατα περιστατικά πυρκαγιών που έχουν ξεσπάσει σε όλη τη χώρα, επιχειρείται μια συστηματική και συντονισμένη επίθεση σε βάρος των δημάρχων όλης της χώρας, στους οποίους επιρρίπτεται η κύρια ευθύνη για το γεγονός ότι σε πολλές περιοχές έχουν συσσωρευτεί σε δρόμους κι ακάλυπτους χώρους μεγάλες ποσότητες από κλαδέματα και ξερά χόρτα, που δεν έχουν ακόμη συλλεχθεί, τα οποία αποτελούν εν δυνάμει απειλή για πρόκληση φωτιάς.
Το πρόβλημα είναι πράγματι υπαρκτό, αλλά για την κατάσταση αυτή, οι μόνοι που δεν ευθύνονται είναι οι Δήμοι. Κι όσοι μας κατηγορούν το κάνουν είτε από άγνοια, γιατί δεν γνωρίζουν τι προβλέπει η ισχύουσα νομοθεσία για τις περιπτώσεις αυτές. Είτε από δόλο, γι’ αυτό και σκόπιμα επιχειρούν “να φορτώσουν το μουτζούρη” στην αυτοδιοίκηση και να μείνουν στο απυρόβλητο όσοι ευθύνονται πραγματικά για τα ελλείμματα στον τομέα της πυροπροστασίας.
Πέντε λόγοι για τους οποίους δεν ευθύνονται οι Δήμοι
Για πέντε συγκεκριμένους λόγους, οι Δήμοι δεν ευθύνονται για την κατάσταση που έχει διαμορφωθεί σε κάποιες περιοχές, εξαιτίας του γεγονότος ότι περισσότεροι από 150.000 ιδιοκτήτες ακινήτων σε όλη την Ελλάδα προχώρησαν στον καθαρισμό των ακινήτων τους από ξερά κλαδιά και χόρτα , εφαρμόζοντας το νέο νομοθετικό πλαίσιο που ισχύει.
Ο πρώτος λοιπόν λόγος που παρουσιάστηκαν προβλήματα, είναι γιατί οι Δήμοι δεν είχαν έγκαιρα ενημερωθεί και προετοιμαστεί για τη διαχείριση ενός τόσο σημαντικού προβλήματος από το Κεντρικό Κράτος. Το Υπουργείο Περιβάλλοντος αποφάσισε να εφαρμόσει ένα σωστό κατά την άποψη μας πλαίσιο για την πυρασφάλεια, χωρίς όμως να έχει διαβουλευθεί προηγουμένως με τους δήμους που θα έκαναν τη δύσκολη δουλειά. Κανένας δεν ενδιαφέρθηκε πραγματικά να υπάρξει έγκαιρα ένας ενιαίος σχεδιασμός και συντονισμός μεταξύ των εμπλεκόμενων φορέων του Κράτους. Και για το έλλειμμα ενημέρωσης και συνεννόησης, σίγουρα δεν ευθύνεται η αυτοδιοίκηση.
Ο δεύτερος λόγος που παρουσιάστηκαν προβλήματα, οφείλεται στο αδιαμφισβήτητο γεγονός πως οι Δήμοι δεν διαθέτουν ούτε τα απαραίτητα μέσα, ούτε τους πόρους, αλλά ούτε και το προσωπικό για να ανταποκριθούν άμεσα σε αυτόν τον τεράστιο όγκο δουλειάς. Οι ελλείψεις αυτές είναι διαχρονικές και τις επισημαίνουμε διαρκώς χωρίς να μας ακούει κανείς κι απλά τα προβλήματα διογκώνονται, όταν καλούμαστε να δράσουμε σε έκτακτες καταστάσεις. Στη συγκεκριμένη περίπτωση υπήρξαν Δήμοι, όπως στην Ανατολική Αττική, τη Χαλκιδική κλπ., που έχουν μεγάλη έκταση και τεράστιο όγκο φυτικών απορριμμάτων, που είναι αδύνατον να διαχειριστούν ακόμη κι αν επιστρατεύουν ιδιωτικά συνεργεία. Ενώ για κάποιους άλλους Δήμους ήταν ευκολότερη υπόθεση η διαχείριση του προβλήματος. Πάντως μας προξενεί εντύπωση το γεγονός πως ενώ κάποιοι έσπευσαν άμεσα να φορτώσουν τις ευθύνες στους δήμους, οι ίδιοι δεν έβγαλαν κιχ και δεν αναφέρθηκαν στις τραγικές καθυστερήσεις στην υλοποίηση του Προγράμματος Αιγίς, με το οποίο η χώρα μας θα αποκτήσει σύγχρονο εξοπλισμό για την πολιτική προστασία με ευρωπαϊκή χρηματοδότηση. Αν είχαν οι Δήμοι την ευθύνη για το πρόγραμμα Αιγίς, τώρα δεν “θα μας είχαν κρεμάσει στα μανταλάκια”.
Ο τρίτος λόγος που αποδεικνύει ότι δεν ευθύνονται οι Δήμοι, είναι η κατάσταση στην οποία βρίσκονται σήμερα όλα τα δημοτικά ακίνητα και χώροι που έχουν έγκαιρα καθαριστεί, ενώ ταυτόχρονα με όσα μέσα και προσωπικό διαθέτουμε, πραγματοποιούμε και καθαρισμούς οικοπέδων που ανήκουν σε ιδιώτες, χρεώνοντάς τους στη συνέχεια το κόστος της υπηρεσίας.Οι Δήμοι δίνουν πρώτοι το καλό παράδειγμα. Επισημαίνουμε για μια ακόμη φορά πως καμία μεγάλη πυρκαγιά δεν έχει ξεσπάσει τα τελευταία χρόνια από χώρο που ανήκει στην ευθύνη Δήμων. Οι φωτιές δεν ξεκινούν από τις πλατείες των πόλεων και των χωριών.
Ο τέταρτος και πολύ σοβαρός λόγος που επικαλούμαστε, είναι το ισχύον θεσμικό πλαίσιο, το οποίο ξεκάθαρα προβλέπει πως δεν αποτελεί υποχρέωση των Δήμων, αλλά των ιδιοκτητών του κάθε ακινήτου, ο καθαρισμός, η περισυλλογή και στη συνέχεια η διαχείριση των κλαδεμάτων. Σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία, κάθε ιδιοκτήτης έχει την υποχρέωση να καθαρίζει, να τοποθετεί σε ειδικό κάδο τα κλαδέματα του οικοπέδου του και στη συνέχεια, με δικά του έξοδα, τα απορρίμματα αυτά να καταλήγουν στο κατάλληλο χώρο διαχείρισης τους. Η συντριπτική πλειοψηφία των ιδιοκτητών , αφού ολοκληρώσει τον καθαρισμό του οικοπέδου τους τις περισσότερες φορές τα εναποθέτουν έξω στο πεζοδρόμιο, το δρόμο ή κάποιο γειτονικό απερίφρακτο οικόπεδο, χωρίς να έχει προηγηθεί έστω επικοινωνία με το Δήμο, ώστε να προγραμματιστεί η συλλογή τους από τις υπηρεσίες καθαριότητας. Άρα μεγάλο μέρος της ευθύνης για τις καταστάσεις που ζήσαμε τις προηγούμενες ημέρες, φέρουν και οι ιδιοκτήτες των οικοπέδων.
Τέλος, οι Δήμοι μέσω της ΚΕΔΕ είχαν έγκαιρα επισημάνει τα προβλήματα που θα δημιουργήσει η μεταφορά της ευθύνης υλοποίησης ανεφάρμοστων στην πράξη μέτρων πυροπροστασίας ιδιοκτησιών, που ακόμη και ο Συνήγορος του Πολίτη επισήμανε πως πρακτικά είναι μη εφαρμόσιμα. Δεν περιμέναμε να σκάσει το πρόβλημα, ούτε κρυφτήκαμε όλο το προηγούμενο διάστημα. Από την πρώτη στιγμή ως ΚΕΔΕ δηλώσαμε ότι όχι μόνο αδυνατούμε να ανταποκριθούμε στην άσκηση αυτής της αρμοδιότητας, αλλά επιπλέον τονίσαμε ότι επιφυλασσόμαστε να προσφύγουμε στο Συμβούλιο της Επικρατείας, διότι η εφαρμογή του νόμου δεν μπορεί να γίνεται με αντισυνταγματικό τρόπο. Όμως κανένας δεν άκουσε τις τεκμηριωμένες αντιρρήσεις μας, ούτε έλαβε υπόψη ακόμη και τις θέσεις του Συνηγόρου του Πολίτη. Επίσης, για μας είναι ζήτημα αρχής αλλά και ουσίας να εφαρμόζουμε πολιτικές, μόνον εφόσον διασφαλίζονται εκ των προτέρων οι αναγκαίοι πόροι και το αντίστοιχο προσωπικό για την άσκησή τους, όπως ρητά ορίζει το άρθρο 102 του Συντάγματος. Αντί λοιπόν να κατηγορούνται οι Δήμοι και οι Δήμαρχοι, ας ασκηθεί επιτέλους κριτική και να αναζητηθούν ευθύνες σε όσους απλά αποφάσισαν τη λήψη μέτρων και στη συνέχεια “πέταξαν το μπαλάκι” στους Δήμους για να τα εφαρμόσουν, χωρίς να ενδιαφερθούν αν μπορούμε πράγματι να το κάνουμε.
Ώρα για εθνική συνεννόηση και συνεργασία, πρώτα οι πολίτες
Εμείς, ως Αυτοδιοίκηση, με την ασφάλεια της ζωής και της περιουσίας των πολιτών των τοπικών μας κοινωνιών δεν παίζουμε.
Θεωρούμε πως έστω και τώρα, μπορούμε να αντλήσουμε εμπειρία από τη διαχείριση των ζητημάτων και να κάτσουμε στο ίδιο τραπέζι όλοι οι εμπλεκόμενοι φορείς του Κράτους, ώστε να σχεδιάσουμε με όρους ισοτιμίας και ειλικρίνειας ένα πιο αποτελεσματικό εθνικό σχέδιο για την πολιτική προστασία.
Με ξεκάθαρους ρόλους κι ευθύνες, με βάση τα μέσα και τις επιχειρησιακές δυνατότητες του καθενός μας.
Μέχρι να γίνει αυτό, δηλώνουμε κατηγορηματικά πως η Κεντρική Ένωση Δήμων Ελλάδος δεν σκοπεύει να παρακολουθεί αμέτοχη την προσπάθεια συκοφάντησης της αυτοδιοίκησης. Θα υπερασπιστούμε το έργο και την προσπάθεια που καταβάλλουν οι Δήμοι και οι εργαζόμενοί μας και θα καταγγέλλουμε ονομαστικά όλους όσους μας συκοφαντούν άδικα.
Ενώ παράλληλα, θα εξακολουθήσουμε να προτείνουμε συγκεκριμένα, ρεαλιστικά κι εφαρμόσιμα μέτρα πολιτικής και δράσεις για να ενισχύσουμε το αίσθημα ασφάλειας των συμπολιτών μας, ελπίζοντας ότι κάποια στιγμή θα εισακουστούμε».
