Ημερίδα για τον Εθνικό και Περιφερειακό Σχεδιασμό Διαχείρισης Αποβλήτων, τα Πράσινα Σημεία, αλλά και το Τοπικό Σχέδιο Διαχείρισης Αποβλήτων Λυκόβρυσης – Πεύκης.
«Πρωταρχικός στόχος είναι η μείωση των απορριμμάτων και η αξιοποίηση των ανακυκλώσιμων υλικών». Σε αυτή τη φράση συνόψισε ο οικοδεσπότης δήμαρχος Λυκόβρυσης-Πεύκης Τάσος Μαυρίδης, τη φιλοσοφία και το περιεχόμενο της ημερίδας με θέμα «Σχεδιασμός Τοπικής Διαχείρισης Απορριμμάτων» που πραγματοποιήθηκε στις 8 Απριλίου στο Δημοτικό Θέατρο Πεύκης, σε συνδιοργάνωση του Δήμου και της Περιφέρειας Αττικής.
Ήδη, όπως είπε, από το 2013 έχει εκπονηθεί σχέδιο πιλοτικής εισαγωγής της οικιακής κομποστοποίησης στο Δήμο Λυκόβρυσης – Πεύκης και έχει υποβληθεί πρόταση χρηματοδότησης από το ΕΣΠΑ. «Αναμένουμε», εξήγησε, «το αντίστοιχο θεσμικό πλαίσιο, που θα αντιμετωπίζει τα απόβλητα ως έναν εν δυνάμει πόρο και θα ελαχιστοποιεί τη διάθεσή τους στο έδαφος».
Συνοπτικά, όλοι σχεδόν οι ομιλητές τόνισαν ότι το νέο μοντέλο της Αποκεντρωμένης Διαχείρισης Αποβλήτων (ο νέος όρος για τα απορρίμματα) δίνει έμφαση στη διαλογή στην πηγή (Δήμοι). Έτσι, έως το 2020, θα πρέπει να επιτευχθεί άμεση εκτροπή στην πηγή των βιοαποβλήτων 30% – 40%, ενώ θα πρέπει να ενισχυθεί το σύστημα διαλογής στην πηγή των ανακυκλώσιμων στο 60% με 70%. Στόχος όπως διατυπώθηκε είναι η δημιουργία μίας εθνικής οικονομίας και κοινωνίας με μηδενικά απόβλητα που θα τα μετατρέπει σε πόρους.
Όπως μάλιστα τόνισε ο Δημήτρης Παπασωτηρίου, υπεύθυνος Τμήματος Marketing & Επικοινωνίας με ΟΤΑ της Ελληνικής Εταιρείας Αξιοποίησης Ανακύκλωσης, το 57% των συμμετεχόντων σε σχετική έρευνα είναι ικανοποιημένοι από το σημερινό σύστημα ανακύκλωσης και το 95% πηγαίνει στον μπλε κάδο τα σχετικά απορρίμματα τουλάχιστον μια φορά την εβδομάδα. Τις εισηγήσεις επιστημόνων και εκπροσώπων φορέων για τον Εθνικό και Περιφερειακό Σχεδιασμό Διαχείρισης Αποβλήτων, τα Πράσινα Σημεία, αλλά και το Τοπικό Σχέδιο Διαχείρισης Αποβλήτων της Λυκόβρυσης – Πεύκης παρακολούθησαν μεταξύ άλλων, οι δήμαρχοι Ηράκλειου Νίκος Μπάμπαλος, Κηφισιάς Γιώργος Θωμάκος, Μεταμόρφωσης Μιλτιάδης Καρπέτας, Φιλοθέης Ψυχικού Παντελής Ξυριδάκης, Χαλανδρίου Σίμος Ρούσος, Αγίας Βαρβάρας Γιώργος Καπλάνης, πρώην δήμαρχοι και επικεφαλής δημοτικών παρατάξεων.
Οι νέες τάσεις – «Το παλιό σας τζιν»
Με την ανακύκλωση οι μαθητές της Γ’ Λυκείου θα μπορούν να «βγάλουν» το κόστος της πενταήμερης εκδρομής μέσα σε 4 μήνες!
Νομίζετε ότι το παλιό τζιν σας οφείλει να κατευθυνθεί στον κάδο των αχρήστων και δεν έχει τίποτε πια να προσφέρει; Λάθος. Το νέο μοντέλο Αποκεντρωμένης Διαχείρισης Αποβλήτων με επίκεντρο τη διαλογή σε επίπεδο Δήμων, παρέχει τη δυνατότητα να ανακυκλώσετε το τζιν σας ώστε: α) να συμβάλλετε στη μείωση των εξόδων απόρριψης απορριμμάτων, β) στη δημιουργία εσόδων από την πώληση των απορριμμάτων προς ανακύκλωση και γ) στη μείωση κατ’ επέκταση των δημοτικών τελών που πληρώνετε. Και δεν είναι μόνον αυτά! Κάδοι ανακύκλωσης εξετάζεται από το υπουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων να τοποθετηθούν στα σχολεία. Έτσι, δεν θα χρειάζεται οι μαθητές της τρίτης Λυκείου π.χ. να πωλούν ημερολόγια για να «βγάλουν» το κόστος της πενταήμερης τους. Μέσω της ανακύκλωσης (πώληση υλικών από τα σχολεία) θα μπορούν να «βγάλουν» το κόστος της εκδρομής τους μέσα σε 4 μήνες! Αυτά… δια στόματος των εισηγητών της ημερίδας.
Ιωάννης Κωνσταντίνου – Αυτό είναι το εθνικό μας σχέδιο!
Μόλις το 30% των απορριμμάτων που σήμερα καταλήγουν στις χωματερές πρέπει να οδηγούνται σε χώρους υγειονομικής ταφής έως το 2020.
Χημικός Μηχανικός στέλεχος του υπουργείου Περιβάλλοντος & Ενέργειας, ο Ιωάννης Κωνσταντίνου ήταν ένας από τους κύριους ομιλητές της ημερίδας που εξέφρασε την εθνική πολιτική της χώρας για τα απόβλητα.
Συγκεκριμένα, οι στόχοι της χώρας έως το 2020 είναι:
Για τους σκοπούς αυτούς η χώρα προχωρά στην κατάρτιση εθνικού στρατηγικού σχεδίου στο οποίο η χωριστή συλλογή των βιοαποβλήτων αποτελεί το πρωταρχικό βήμα του νέου συστήματος διαχείρισης.
Ο αντιπεριφερειάρχης Γ. Καραμέρος ξεκαθαρίζει ότι τα Πράσινα Σημεία είναι μικρά κέντρα ανακυκλώσιμων υλικών, χωρίς οσμές και όχληση
Μεταίχμιο εποχής στη διαχείριση απορριμμάτων που κάποτε φάνταζε ουτοπία. Σήμερα, η ουτοπία μπαίνει στις ράγες!
«Χρηματοδοτούμε στον Βόρειο Τομέα 4 περιφερειακά μικρά Πράσινα Σημεία σε Αγία Παρασκευή, Μεταμόρφωση, Λυκόβρυση – Πεύκη, Πεντέλη. Ενδιαφέρονται επίσης οι Δήμοι Κηφισιάς και Παπάγου», τόνισε ο αντιπεριφερειάρχης Γιώργος Καραμέρος σε σύντομο χαιρετισμό που απεύθυνε στην ημερίδα.
Στη συνέχεια ο αντιπεριφερειάρχης έκανε έκκληση σε όλους όσοι για μικροπολιτικό συμφέρον τριγυρνούν στις γειτονιές και χτυπούν τις πόρτες λέγοντας «σας φέρνουν τα σκουπίδια στη γειτονιά σας», να σταματήσουν να το κάνουν. Χώροι ενός στρέμματος που θα επεξεργάζονται προσωρινά π.χ. πλαστικό, χαρτί ή αλουμίνιο και όχι οργανικά, δεν ενοχλούν και δεν βρωμίζουν. Πολύ περισσότερο όταν θα είναι και μακριά από σπίτια, σε βιομηχανική περιοχή /ΒΙΟΠΑ κ.λπ., υπερθεμάτισε, προφανώς αναφερόμενος στις αντιδράσεις που υπάρχουν τελευταία στη Λυκόβρυση – Πεύκη με αφορμή συζητήσεις για τη δημιουργία Πράσινου Σημείου στον οικοπεδικό χώρο του ημιτελούς γυμναστηρίου Λυκόβρυσης, μετά και την έγκριση 1,5 εκατ. ευρώ σχετικά από την Περιφέρεια.
Ο αντιπεριφερειάρχης τόνισε ότι τα Πράσινα Σημεία δεν είναι χωματερές! Είναι χώροι διαλογής υλικών, χώροι εργασίας, χώροι που μπορούν να φέρουν χρήματα στους Δήμους που σήμερα πληρώνουν για την απόρριψη των απορριμμάτων τους, ενώ μπορούν να πληρώνονται από την πώλησή τους, και μόλις ένα μικρό ποσοστό αυτών να καταλήγουν σε υγειονομική ταφή. Απευθυνόμενος στις περιβαλλοντικές ομάδες των σχολείων της Λυκόβρυσης – Πεύκης που παρευρίσκονταν στην ημερίδα, σημείωσε: «Όταν μεγαλώσετε θα ζήσετε σε μία κοινωνία που δεν θα ρυπαίνει καθώς την πλειονότητα των απορριμμάτων σας θα την ρίχνετε πίσω στην κατανάλωση δημιουργώντας οικονομίες κλίμακας». Πρόκειται για μία νέα εποχή αποκεντρωμένης διαχείρισης απορριμμάτων που κάποτε φάνταζε ουτοπική, είπε ο κ. Καραμέρος τονίζοντας εμφατικά: «Ήρθε πλέον η εποχή που η ουτοπία μπαίνει στις ράγες!».
Κλειδί οι Δήμοι για την εφαρμογή του νέου μοντέλου διαχείρισης απορριμμάτων
Τον Δεκέμβριο του 2015 εγκρίθηκε από το υπουργικό συμβούλιο το νέο ΕΣΔΑ (Εθνικό Σχέδιο Διαχείρισης Αποβλήτων) που αλλάζει ριζικά το σημερινό μοντέλο που οδηγεί σε τεράστια ποσοστά ταφής σύμμεικτων απορριμμάτων και σε ελάχιστα ποσοστά ανακύκλωσης. Αυτά δια στόματος της Αφροδίτης Μπιζά, αντιπροέδρου του ΕΔΣΝΑ (Ειδικός Διαβαθμιδικός Σύνδεσμος Νομού Αττικής). Σύμφωνα με την ίδια, με βάση το νέο ΕΣΔΑ, το κύριο βάρος εφαρμογής του νέου μοντέλου αφορά τους Δήμους. Έτσι, ο ΕΔΣΝΑ εστιάζει στα Τοπικά Σχέδια Διαχείρισης Αποβλήτων καθώς εκτιμά πως αυτά είναι η βάση της αποκεντρωμένης διαχείρισης με έμφαση τη διαλογή στην πηγή. Η τελευταία θα είναι πλέον η βασική δραστηριότητα των Δήμων και όχι η μεταφορά των σύμμεικτων σε ένα χώρο ταφής όπως γίνεται σήμερα με τη Φυλή, επεσήμανε. Όσο για την πυραμίδα Αποκεντρωμένης Διαχείρισης Αποβλήτων περιλαμβάνει τα στάδια της πρόληψης, της επαναχρησιμοποίησης, της ανακύκλωσης, της ανάκτησης (υλικών και ενέργειας) και της διάθεσης. «Απαιτείται αναδιοργάνωση των υπηρεσιών που επωμίζονται τις λειτουργίες αποκομιδής και οδοκαθαρισμού», τόνισε η κ. Μπιζά για να συνεχίσει: «Απαιτείται οι Δήμοι να προσλάβουν προσωπικό γιατί γνωρίζουμε πως η διαλογή στην πηγή χρειάζεται κυρίως χέρια και καλή οργάνωση. Γνωρίζουμε παράλληλα πως θα απαιτηθούν νέες κεντρικές εγκαταστάσεις αλλά δημοτικές εγκαταστάσεις. Εκτός από ΜΕΑ και ΧΥΤΥ, απαιτούνται επιπλέον οχήματα και εξοπλισμός, νέοι κάδοι, νέες υποδομές όπως τα Πράσινα Σημεία, μονάδες κομποστοποίησης και ΚΔΑΥ. Για να γίνουν όλα αυτά θα απαιτηθούν σοβαρές θεσμικές ρυθμίσεις για τη συγκεκριμενοποίηση των προδιαγραφών, τις χρηματοδοτήσεις και ρυθμίσεις που αφορούν τη χωροθέτηση και την αδειοδότηση των εγκαταστάσεων», ολοκλήρωσε τη σκέψη της η κ. Μπιζά.
Ανδρέας Πανταζόπουλος – Όταν οι Δήμοι εμπορεύονται τα απορρίμματά τους
Η πλειονότητα (94%) των Δήμων Αττικής έχει υποβάλει Τοπικά Σχέδια Διαχείρισης Αποβλήτων (ΤΣΔΑ) στον ΕΔΣΝΑ, τόνισε ο Ανδρέας Πανταζόπουλος, ειδικός συνεργάτης του Ειδικού Διαβαθμιδικού Συνδέσμου Νομού Αττικής (ΕΔΣΝΑ). Το κύριο πρόβλημα στην αξιολόγηση των ΤΣΔΑ ήταν η ανομοιομορφία της δομής και των όρων που χρησιμοποίησαν. Κάθε Δήμος περιέγραφε με τον δικό του τρόπο τι εννοεί Πράσινο Σημείο, υπερθεμάτισε για να κάνει λόγο για τα ζητήματα χωροθέτησης αυτών: «Δήμοι που δεν έχουν διαθέσιμους χώρους δηλώνουν αδυναμία ανάπτυξης εγκαταστάσεων. Οι Δήμοι αυτοί επιθυμούν την ανάπτυξη μικρών εγκαταστάσεων και συνεργασία με όμορους Δήμους. Ταυτόχρονα, συναντήσαμε Δήμους που διαθέτουν χώρους (η πλειονότητα) αλλά δηλώνουν αδυναμία εκμετάλλευσής τους λόγω έλλειψης ή δυσκολίας της διαδικασίας αδειοδοτήσεων», τόνισε ο κ. Πανταζόπουλος.
Ως μείζον πρόβλημα από τα ΤΣΔΑ και τις συναντήσεις του ΕΔΣΝΑ με τα στελέχη των ΟΤΑ, προκύπτει η χρηματοδότηση των εγκαταστάσεων και του ηλεκτρομηχανολογικού εξοπλισμού, ενώ βασικός προβληματισμός των Δήμων αποτελεί το ανθρώπινο δυναμικό που απαιτείται για την επάνδρωση των εγκαταστάσεων (προσλήψεις και κόστος αυτών). Τέλος, ο Ανδρέας Πανταζόπουλος αναφέρθηκε στις δράσεις του υπουργείου Εσωτερικών και Διοικητικής Ανασυγκρότησης που επικεντρώνονται: α) στο δικαίωμα πώλησης από τους ΟΤΑ Α’ και Β’ βαθμού και των νομικών τους προσώπων απευθείας στην αγορά, των απορριμμάτων – προϊόντων που προκύπτουν από την εφαρμογή των ΤΣΔΑ, β) στην άρση του ορίου κατανάλωσης καυσίμων από τα οχήματα που λειτουργούν στην αποκομιδή και γ) στη δυνατότητα παροχής ανταποδοτικού οφέλους από τους Δήμους στους δημότες που θα υιοθετήσουν το νέο μοντέλο.